Sağlık hizmetleri nelerdir ve kaça ayrılır?

Sağlık hizmetleri, kabaca üç gruba ayrılır. Birincisi koruyu sağlık hizmetleri, ikincisi iyileştirici ya da tedavi edici sağlık hizmetleri, üçüncüsü ise rehabilite edici ya da esenleştirici sağlık hizmetleridir.

 Koruyucu Sağlık Hizmetleri

 Koruyucu sağlık hizmetleriyle kastedilen, kişinin hasta olmadan hastalıklardan ya da sağlığını bozabilecek her türlü riskten korunması amacıyla verilen sağlık hizmetleridir. Bunlar da iki gruptan oluşmaktadır. Ya kişiyi hedef alıp kişiye yönelik bir takım hizmetler verilir ya da kişi korunamıyor ise kişinin çevresi hedef alınmaktadır. Bu sebeple kişiye tehlikeler, tehditler gelmesin diye çevreye yönelik hizmetler verilmektedir. Örneğin; aşılama hizmetleri kişiye yönelik koruyucu hizmetlerdir.

 Oysa çevreye atılan atıkların önlenmesi, çevre sağlığının denetlenmesi koruyucu bir sağlık hizmetidir. Özellikle ülkemizde belediyelerin sorumlu olduğu koruyucu bir sağlık hizmetidir. Bunda da amaç çevrenin kirlenmesini önleyerek kişileri korumaktır.

 Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri

 Tedavi edici hizmetleri üçe ayırarak incelemek mümkündür. Bunlar birinci basamak hizmetler, ikinci basamak hizmetler ve üçüncü basamak hizmetlerdir.

 Birinci basamak hizmetler, ayakta teşhis ve tedavi hizmetinin sunulduğu yerlerde verilen tüm hizmetleri kapsamaktadır. Örneğin; ülkemizdeki aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri, semt poliklinikleri, muayenehanelerin hepsi birinci basamak sağlık hizmeti veren birimlerdir. Birinci basamağın en temel özelliği ayaktan tedavi hizmeti verilmesidir.

 İkinci basamak tedavi hizmetleri ise yatarak teşhis ve tedavi hizmetleridir. Bunlar genellikle uzman hekim hizmeti olmaktadır. Örneğin; tüm devlet hastaneleri bu kategoriye girmektedir. Birinci basamakta teşhisi konulamayan bazı vakalar ikinci basamağa sevk edilmektedir.

 Üçüncü basamakta ise yine yatarak teşhis ve tedavi hizmetlerinin verildiği kurumlarda verilen hizmettir. Bu hizmet uzman hekimliğin ötesinde akademik bilgi gerektiren hizmetlerdir. Örneğin ülkemizdeki Üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığının eğitim araştırma hastaneleri üçüncü basamak tedavi edici hizmetleri veren sağlık kurumlarıdır. Burada ikinci basamaktaki uzman hekimlerin de teşhis edemediği akademik vakalar var ise o hastalar bu basamağa gönderilmektedir.

 Rehabilite Edici Sağlık Hizmetleri

 Rehabilite edici sağlık hizmetleri, iki gruptan oluşmaktadır. Bunlar tıbbi rehabilitasyon ve sosyal rehabilitasyondur.

 Tıbbi rehabilitasyon hizmetleri, hastalık ortaya çıktıktan sonra hastalığın kalıcı hasarlarını en aza indirmek amacıyla yapılan çalışmaları içermektedir. Fizik tedavisi yapanların çalışmaları gibi.

 Sosyal rehabilitasyon hizmetleri ise sosyal hizmet uzmanlarının yaptıkları hizmetlerdir. Bu hizmette hastalığından zarar görmüş olan kişinin sosyal zararlarının giderilmesi amacını güden hizmetlerdir.