Güncelleme Tarihi:
Öğrencilerin özellikle internet üzerinden en çok araştırdığı konular arasında fiiller geliyor. Türleri ve özellikleri bakımından birbirinden ayrılan fiiller, aynı zamanda gündelik yaşamda da yaygın şekilde kullanılmaktadır. Tabii dil bilgisi üzerinden fiil türlerinin tanımını ve özelliklerini bilmek süreci ile buna bağlı olarak ayrım yapılabilir.
Fiil Türleri Nelerdir?
Fiiller aynı zamanda eylem olarak bilinirken, yapısal açıdan ayrılırlar. Bu bağlamda dil bilgisi üzerinden bakıldı vakit fiil türleri 3 farklı yapı üzerinden ele alınır.
- Basit fiil
- Türemiş fiil
- Birleşik fiil
Aynı zamanda kendi içerisinde de farklı bölümlere ayrılan fiil türleri, özellikleri ile beraber kullanım noktasında değişkenlik göstermektedir. Genel anlamda özellikle fiil türlerinin tanımlarını bilmek suretiyle, birbirinden etkin bir şekilde ayırma imkanı elde edilebilir.
Fiil Özellikleri Nelerdir?
Fiil türleri dil bilgisi açısından türleri üzerinden ele alınmakta ve buna bağlı olarak özellikleri ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda fiiller belli başlı ortak özellikler ile beraber ön plana çıkar.
- Fiiller iş ve hareket bildirirler.
- Nesne almayan, öznenin İçerisinde bulunduğu durumu gösteren fiiller durum fiilleridir.
- Kendiliğinden ve zaman içerisinde gerçekleşebilirler ve bu da oluş fiili olarak ifade edilir.
- Fiiller ek kalarak olumlu ya da olumsuz hale gelebilir.
- Fiiller tekil ya da çoğul üzerinden ele alınmak suretiyle haber ya da dilek kipleri ile çekimlenebilir.
- Şart kipi ile çekimlenmiş fiiller yan cümlenin yüklemi olabilir.
Bu şekilde genel anlamı ile beraber ortak biçimde fiiller bu özellikleri göstermektedir. Ele alınan özellikler aynı zamanda fiil türleri üzerinden ifade edilir. Böylece yapısına göre farklılık gösteren fiiller, amaca uygun olarak eylemlerde değerlendirilmektedir.
Fiil Türleri Nasıl Bulunur?
Bazı kıstaslara ve özellikleri bakmak suretiyle, fiil türlerini birbirinden ayırt etmek mümkün. Bu doğrultuda basit fiiller ve birleşik fiiller ile türemiş fiiller kendi içerisinde birtakım oluşumlar gösterir. Ele alınan bu oluşumlar ile beraber fiil türleri tek başına ya da cümle içerisinde iken bulunabilir.
- Basit fiiller yalın haldedir ya da sadece fiil çekim eki almış fiil olarak ifade edilir. Yani bu şekilde basit fiiller kök halindedir ve herhangi bir şekilde ayrılmaz.
- İsim ya da fiil kök ve gövdelerine gelen yapım ekleri üzerinden türemiş fiiller oluşur. Yani en az bir yapım eki almış olan fiil türemiş fiil olarak anlaşılabilir.
- İki ya da daha fazla kelimeden oluşan fiiller bileşik fiil olarak ifade edilmektedir. Bu şekilde her iki kelime de fiil eki almış ise türemiş fiil olarak anlaşılabilir.
Temel olarak yukarıdaki ayrım üzerinde şiir türlerini birbirinden ayırt etmek mümkün hale gelebilir. Tabii elbette fiiller türleri bakımından kendi içerisinde de bölümlere ayrılmaktadır.
Fiil Türleri Üzerinden Örnekler
Üç gruba ayrılmış olan fiil türleri üzerinden örnekler ele almak suretiyle, konuyu çok daha iyi bir şekilde anlama şansı elde edilebilir.
Basit fiil:
Genel olarak sabahları geç kalkarız. (Kalk)
Her gün yatmadan önce mutlaka Kitap okuyorum. (Oku)
Bileşik fiil:
Kabul etmek, rica etmek, zannetmek, seyreylemek…
Türemiş fiil:
Köy muhtarı herkes tarafından sevilir. (Sev-il)
Tıraş olduğu sırada yüzünü kesip kanatmış. (Kana-t)
Bu şekilde ele almak suretiyle birçok farklı örnek üzerinden basit ve bileşik ile beraber türemiş örnekleri yazmak mümkün.