Değişken nedir? Matematik, istatistik, yazılım ve sosyolojide değişken tanımı
Güncelleme Tarihi:
Değişken kavramı, hem matematik ve istatistik gibi formel bilimlerde hem de sosyoloji gibi pozitif bilimlerde kullanılır. Çeşitli yazılımlarda ve programlamalarda kısa bir süreliğine kullanılan veriler de değişken olarak tanımlanır. İstatistik, matematik, sosyoloji ve yazılım gibi farklı uzmanlık alanlarında yer alan değişken kavramını detaylı bir şekilde derledik.
Değişken kelimesiyle eş ve yakın anlamlı olan kelimeler şu şekilde sıralanabilir: Geçici, Mütehavvil, Parametre ve Nicelik.
Değişken Nedir?
Değişken kelimesi, sabit ve kalıcı olmayan anlamına gelir. Muhkem kelimesiyle zıt anlamlı olan bu sözcük, kullanıldığı yere göre farklı anlamlara gelebilir. Örneğin sosyoloji ve psikoloji gibi pozitif bilimlerde bu kelime, parametre ile eş anlamlıdır.
Matematikte Değişken Tanımı
Matematik işlemlerinde bazı sayıların değeri bilinmez.
Örneğin: 2 + (x) + 17 + 22 = 54
Bu işlemde 'x' olarak gösterilen değer, değişken olarak tanımlanır. Ancak x'in hangi sayı olduğu bulunduktan sonra o sayı artık değişken olarak tanımlanmaz.
Not: Matematikte değişkenler sadece ''x'' ile gösterilmez. ''y'' ve ''z'' olarak gösterilen ve mutlak değeri bilinmeyen tüm sayılar değişkendir.
İstatistikte Değişken Tanımı
İstatistik biliminde değişkenler dört ana başlıkta toplanır. Bunlar sırasıyla bağımlı, bağımsız, ilgisiz ve kontrollü değişkenlerdir.
Yazılımda Değişken Tanımı
Yazılımda programlar hazırlanırken ve veri girişi yapılırken bazı isimler ve kodlar geçici süreliğine harici belleğe atılır. Sonradan değiştirilmek üzere belleğe kaydedilen tüm veriler değişkendir.
Sosyolojide Değişken Tanımı
İstatistikte olduğu gibi sosyoloji biliminde de değişkenler dörde ayrılır. Toplumun yapısını değiştiren tüm olgular bu değişkenler üzerinden tanımlanır ve analiz edilir.
Örneğin X ülkesinde:
Birinci veri: Ekonomik krizin çıkması
İkinci veri: Toplumun alım gücünün düşmesi.
Bu örnekte ekonomik krizin düşmesi ile alım gücünün düşmesi arasındaki neden sonuç ilişkisi bağımlı ve bağımsız değişkenler üzerinden tahlil edilir.
Ekonomik krizin çıkması, başka parametrelere bağlı olsa da alım gücünün düşmesinin bir sonucu değildir. Bu nedenle söz konusu olgu bağımsız değişken olarak nitelendirilir.
X ülkesindeki ekonomik kriz, toplumun iktisadi yapısını olumsuz yönde etkilediği için, alım gücünün düşmesi bağımlı değişkendir. Çünkü doğrudan doğruya X ülkesinin mevcut ekonomik durumuyla ilgili bir olgudur.