Cahiliye dönemi nedir ve özellikleri nelerdir? Cahiliye dönemi Arap toplumunda edebiyat ve inançlar
Güncelleme Tarihi:
İslam dininden önceki döneme Cahiliye dönemi denir. Bu dönemde putperestlik ve batıl inançlar yaygındı. Bununla birlikte toplumun her kesiminde ciddi bir yozlaşma söz konusuydu. Ancak Hz. Muhammed'in peygamberliğini ilan etmesinin ardından İslam önce Mekke, sonra Medine'de yayılmaya başlamış ve Cahiliye dönemine ait inançlar ve davranışlar terk edilmiştir. Cahiliye dönemi nedir ve özellikleri nelerdir? Cahiliye dönemi Arap toplumunda edebiyat ve inançlar nasıldı? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Kuran'ı Kerim'de, başta Al-i İmran, Bakara ve Ahzab Suresi olmak üzere, cahiliye dönemi ile ilgili birçok ayet vardır. Örneğin: Maide Suresi / 50: ''Yoksa onlar hala cahiliye dönemindeki hükümleri, kuralları ve inançları mı arıyorlar? Batıla değil Hakka inanan bir topluluk için Allah'tan daha doğru ve güzel kim hüküm verebilir?''
Cahiliye Dönemi Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Cahiliye kelimesi cehl sözcüğünden türetmiştir. Cehl, Hakkı inkar etmek, batıla ve hurafelere inanmak ve bilmemek anlamına gelir. Kuran'ı Kerim'de cahiliye döneminin bittiği ''Hak geldi, Batıl gitti'' ayetiyle bildirilmiştir.
Cahiliye döneminin belli başlı özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
1- Kabilecilik anlayışı gelişmiştir. Kabileler arasında yaşanan savaşlarda ve kan davalarında binlerce kişi hayatını kaybetmiştir.
2- Bu dönemde, fakir aileler, kız çocuklarını diri diri toprağa gömüyordu. Bunun iki nedeni vardı. İlk nedeni, aç kalma korkusuydu. Bunun dışında birçok kabile, diri diri gömülen kız çocuklarının melek olacağına inanıyordu.
3- Dinimizde kendiliğinden ölen hayvanlar mundar sayılır. Bu nedenle eti caiz değildir. Ancak cahiliye döneminde mundar hayvanlar yenirdi.
4- Hristiyanlık ve Yahudilik dışında putperestlik de yaygındır.
5- Zenginlik ve ırk, bir üstünlük ölçüsü kabul edilirdi. Zengin olan kişiler mahkemelere rüşvet verdikleri için suçlu oldukları davalarda bile aklanırlardı.
6- Kölelere eşya muamelesi yapılırdı. Köleler en temel haklarından bil yoksundu. Bilerek borçlandırılırlar ve hiçbir zaman azat edilmezlerdi.
7- Fuhuş, alkol ve çapulculuk yaygındır.
8- İnsanlar atalarıyla ve çocuklarının sayılarıyla övünürdü.
Cahiliye Dönemi Arap Toplumunda Edebiyat ve İnançlar
1- Cahiliye Döneminde Edebiyat:
Cahiliye döneminde en fazla gelişen yazın türü şiirdir. Ezberi kuvvetli olan Araplar, genellikle yolculuk esnasında doğaçlama olarak okudukları şiirleri, daha sonrasında bir kağıda aktarırlardı. Kafiyeli ve ahenkli şiir okuyanlar toplum tarafından övgüyle karşılanır ve ödüllendirilir.
İslam öncesi Arap edebiyatında kaleme alınan şiirlerin konusunu memleket hasreti, aşk, özlem, kahramanlık ve yalnızlık gibi konular oluştururdu. Yıl boyunca birçok şiir yarışması düzenlenir, en başarılı yedi şiir Kabe'nin duvarına asılırdı. Bu şiiri yazanlara ise yedi askı şairleri denirdi.
Şiir dışında en fazla gelişen yazın türleri ise halk efsaneleri, masallar, kısa hikayeler ve fabllardır. Nesir türündeki bu eserlerde seci adı verilen düz yazıya özgü kafiyeler kullanılırdı. Masallarda ise gerçeküstü ögelere sıklıkla yer verilirdi.
2- Cahiliye Döneminde İnançlar
Cahiliye döneminde de Allah inancı vardı. Fakat Mekkeliler dualarının Allah'a ulaşması için putları aracı olarak kullanırlardı. Dileklerinin gerçekleşmesini isteyen Mekkeliler, putların önünde secde eder ve onlara adak adardı. Sadece Kabe'nin içerisinde 350'den fazla putun olduğu bilinmektedir. 630 yılında Hz. Muhammed ve sahabesi tarafından Mekke fethedilmiş, Kabe'nin içindeki tüm putlar kırılmıştır.
Cahiliye döneminde Mekke'de, az da olsa Yahudiler ve Hristiyanlar da yaşardı. İçlerinden bazıları Hz. Muhammed'in peygamberliğini kabul etmiş ve Müslüman olmuştur. Çünkü o dönem, Hz. İsa'dan sonra bir peygamberin gelmesi daha beklenmekteydi. Yahudi ve Hristiyanlardan bazıları ise Müslümanların arasına nifak sokmak ve İslamiyet'e zarar vermek için dinimize birçok hurafe ve bidat sokmuştur.