8. Sınıf Sosyal Bilgiler Lozan Antlaşması konu anlatımı

Lozan Barış Antlaşması yeni Türkiye Devletinin kurulması için oldukça önemli bir anlaşmadır. 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması 100 yıl geçerliliği sürecek olan bir anlaşmadır. Bu sebeple Türk tarihi için oldukça önemli bir anlaşmadır. Anlaşmaya birçok farklı devlet katılarak anlaşma ile ilgili detaylar görüşülmüştür.

 Lozan Barış Antlaşması

 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması görüşmelerine İngiltere, İtalya, Fransa, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya, Japonya Devletleri katılmış boğazlarla ilgili görüşmelerde ise Sovyet Rusya ve Bulgaristan katılmıştır anlaşmanın Gözlemci Devleti ABD olmuştur.

 Konferansı'nın Toplanma Yeri

 İtilaf Devletleri ise bu görüşmeye trafikle ilgili toplanması gerektiğini bildirerek Konferansın İsviçre'nin Lozan kentinde yapılması ile ilgili baskı yapmıştır. Konferansa gönderilecek temsilci ise TBMM tarafından Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda başarılı bir görüşme elde eden İsmet Paşa seçilmiştir. Konferans uzun yıllar devam eden sorunların çözülmesi gereken bir konferans olduğu için oldukça önemlidir.

 Lozan’da Taviz Verilmemesi Gereken Konular

 Türkiye'nin Lozan görüşmelerinde kesinlikle taviz vermeyeceği konu Ermeni meselesi ve kapitülasyonların kaldırılması konusudur. Konferansta görüşülen diğer konular ise pazarlık yapılabilecek konulardır. İtilaf Devletleri birçok konuda taviz istedikleri için görüşmeler yarıda kesilmiştir. Kapitülasyonlar dış borçlar Boğazlar ve Musul sorunu neden görüşmelerin yarıda kesmesine sebep olmuştur.

 Lozan Anlaşması Maddeleri

 Sınırlar

 Doğu sınırı: Kars Antlaşması geçerli oldu.

 Irak sınırı: Musul konusu İngiltere ve Türkiye arasında daha sonra çözülmesine karar verildi.

 Suriye sınırı: 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması'na göre Suriye sınırı belirlendi.

 Batı sınırı: Meriç Nehri batıda sınır kabul edildi.

 Ege Adaları: Bozcaada ve Gökçeada dışında kalan 12 Ada İtalya'ya diğer adalar silahsız olması şartı ile Yunanistan'a bırakıldı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra imzalanan Paris Antlaşması ile 12 Ada Yunanistan'a bırakıldı.

 Boğazlar

 Boğazlar yönetimi Başkanı Türk olan Uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek. Boğazın her iki kısmında 20'şer kilometrelik alan silahsızlandıracak. Ticaret gemileri boğazlardan geçebilecek. Savaş ihtimalinde Türkiye boğazları silahlandırabilecek.

 İstanbul'un Durumu

 Lozan anlaşmasından sonra TBMM'nin 1 buçuk ay içerisinde İtilaf Devletleri İstanbul'u boşaltacak.

 Kapitülasyonlar

 Kapitülasyonlar tüm devletler için geçersiz olacak ve kapitülasyonlar kaldırılacak.

 Dış Borçlar

 Dış borçlar konusu en çok Fransa ile aramızda sorun yaratan durumdu. Osmanlı borçları Osmanlı Devleti'nden ayrılan devletler tarafından paylaşılacak borçların büyük bir kısmı Türkiye Cumhuriyeti tarafından ödenecektir.

 Patrikhane

 Dini yetkileri dışındaki yetkileri elinden alınacak. Seçilen Patrik Türk hükümeti tarafından onaylanacak.

 Yabancı Okullar

 Yabancı okullar Türk Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanacak. Okullar Türk müfettişler tarafından denetlenecek.

 Savaş Tazminatı

 Yunanistan savaş tazminatı olarak Edirne Karaağaç ve Bosna köy alındı.

 Azınlıklar

 Türkiye'de bulunan azınlıklar Türk vatandaşı olarak sayılacak. Batı Trakya’da ki Türkler ve İstanbul’da ki Rumlar hariç Yunanistan’da ki Türkler ve Türkiye'deki Rumlar yer değiştirecek.

 Lozan Antlaşması'nın Önemi

 Lozan Anlaşması Türkiye'nin geleceği için en önemli anlaşmadır. Türkiye'nin bağımsızlığını uluslararası alanda resmen tanındı. Boğazlar sorunu sürdü Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne kadar boğazlar için bir komisyon olması milli egemenliğe ters düştü. Kapitülasyonlar, dış borçlar ve azınlıklar sorunları çözümlendi. Irak sınırı hariç tüm sınırlar belirlendi. Türk bağımsızlığı için verilen savaş diğer Mazlum milletlere örnek teşkil etti. Lozan'da çözülemeyen sorunlar nüfus mübadelesi, Hatay, Musul, yabancı okullar ve Boğazlar sorunu.