7. Sınıf Türkçe Dilek Kipleri konu anlatımı

 Dilek kipleri kendi içerisinde dört ana gruba ayrılır. Gereklilik, istek, dilek ve emir kipleri cümlenin ve eylemin yapısına göre olumlu ya da olumsuz olabilir.

7. Sınıf Türkçe Dilek Kipleri - Konu Anlatımı

 1- Gereklilik Kipi:

 Gereklilik kipi -meli -malı ekleriyle oluşur. Bir zorunluluğu, bir gerekliliği ifade ettiği için bu ismi almıştır.

 Örnekler:

 1- Onu bir defaya mahsus affet-meli-sin.

 2- Bu iki derse daha fazla çalış-malı-sın.

 3- Bu yaz önce köye git-meli-sin.

 Bir cümle içerisinde gereklilik kipiyle çekimlenmiş iki yüklem olabilir.

 1- Tatilde hem kitap oku-malı-sın hem de dinlen-meli-sin.

 2- Artık beni arama-malı ve unut-malı-sın.

 Gereklilik kipi olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru olmak üzere dörde ayrılır.

 1.A. Olumlu Gereklilik Kipi

 Yüklemi gereklilik bildiren olumlu cümlelerde yer alır.

 Örnekler:

 1- Anneni ve babanı daha fazla ara-malı-sın.

 2- Yarın sabah kardeşini parka götür-meli-sin.

 1.B. Olumsuz Gereklilik Kipi

 Yüklemi gereklilik bildiren fakat anlamı olumsuz olan cümlelerde kullanılır.

 Örnekler:

 1- Sana değer verenleri bu kadar üzmemelisin.

 2- Ona bu kadar dikkatli bir şekilde bakmamalısın.

 1.C. Olumlu - Soru Gereklilik Kipi

 Yüklemi hem soru hem gereklilik bildiren ve anlamı olumlu olan cümlelerde yer alır.

 Örnekler:

 1- Sence bu yaz tatil için İzmir'e mi git-meli-yiz?

 2- Bu daireyi bu kadar ucuza sat-malı-lar mı?

 1.D. Olumsuz- Soru Gereklilik Kipi

 Yüklemi soru ve gereklilik bildirmesine rağmen anlamı olumsuz olan cümlelerde yer alır.

 Örnekler:

 1- Gerçekten yarın gece orada kalma-malı-mıyız?

 2- Teyzemler bizi beklerken onlara gitme-meli-miyiz? 

 2- Dilek Kipi:

 Bir dileği ifade etmek için kullanılan kip çeşitleridir. Bazı cümlelerde şart bildirdiği için şart kipi adıyla da bilinir. Diler - şart kipleri -se -sa eklerini alır.

 Örnekler:

 1- Bu iş sen ısrar et-sen de olmaz.

 2- Bana yalvar-sa da onu affetmeyeceğim.

 Bir cümle içerisindeki iki farklı eylemde dilek-şart kipi kullanılabilir.

 Örnekler:

 1- Gel-se de ona kocaman sarılsam.

 2-Yaz gel-se de denize gir-sek.

 Dilek Şart Kipleri de gereklilik kipleri gibi kendi içerisinde dört gruba ayrılır.

 1.A. Olumlu Dilek Kipi

 1- Daha da geç olmadan artık gel-se.

 2- Babamı çok özledim. Keşke burada ol-sa.

 1.B Olumsuz Dilek Kipi

 1- Bu saatten sonra gelme-se-de olur.

 2- Keşke bu çocukla bu kadar uğraşma-sa.

 Not: Olumsuz dilek kipleri geçmiş zamanlı da olabilir.

 Bana bu kadar bağırma-say-dı keşke.

 Not-2- Bir cümle içinde hem olumlu hem de olumsuz dilek kipi olabilir.

 Gitme-se (olumsuz) de hep bizimle kal-sa.

 1.C. Olumlu-Soru Dilek Kipi

 1- Bu akşam onlara bir sürpriz yap-sam mı?

 2- Yarın güzel bir filme git-sek mi?

 1.D. Olumsuz - Soru Dilek Kipi

 1- Bu saatte onları rahatsız etme-sek mi?

 2- Gece gece dışarı çıkma-san mı? 

 3- Emir Kipi

 Emir kipi, herhangi bir ek almadan oluşur. Eylemin yapılması gerektiğini emir şeklinde bildirir.

 Örnekler:

 1- O mesaja sakın cevap verme!

 2- Bu yaz onun yanına gitme!

 Bazı cümlelerde iki emir kipi birden olabilir.

 1- Git ve bir daha dönme.

 2- Karşı masaya bak ama baktığını belli etme. 

 4- İstek Kipi:

 İstek kipleri -e -a ekleriyle oluşur. Bir isteği ifade ettiği için bu adı almıştır.

 Örnekler:

 1- Gel-e-yim de sana kocaman sarıl-aym.

 2- Ben artık gi-de-yim.