3. Sınıf Türkçe Başlık Belirleme konu anlatımı

Eğer okuduğumuz bir metnin konusunu ve ana fikrini iyi öğrenirsek o zaman, kolayca başlık bulabiliriz. Aynı zamanda ana fikir ve başlık ile beraber ele aldığımız metnin konusu birbiriyle bağlantılıdır. Yani bunları bir araya getirmek suretiyle her birini anlayarak kolayca konu başlığını bulmamız mümkün. Şimdi bunu nasıl yapacağız gelin beraber öğrenelim.

 Başlık Belirleme

 Bize başlığı verilmemiş bir metni okurken belli başlı bazı hususları ele alarak kolayca başlığı yaratabiliriz. Yani bir başlık bulmamız çok zor değildir. Üstelik bulduğumuz başlık konuyu en iyi şekilde anlatabilir.

 Başlık bulma: Konuyu bir ya da iki sözle söyleyecek kadar anlamış olursak o zaman kolayca başlık bulabiliriz. Peki, o zaman konunun anlamı nedir?

 Konu: Okuduğumuz bir metin içerisinde anlatılan olay, durum, düşünce ya da sorun o metnin konusudur. Böylece metini dikkatli şekilde okuyarak ne anlatmak istediğini, yani ana fikrini öğrendiğimiz vakit kolayca başlığı hazırlayabiliriz.

 Ana fikir: Okuduğumuz metinde bize verilmek istenen ders ya da bir mesaj bulunur. Bu ders ya da mesaja ana fikir denir. Yani herhangi bir metin içerisinde o metni okuduğumuz zaman anlamamız gereken bazı dersler vardır. Bu dersi anladığımız andan itibaren hiç zorluk çekmeden o metne başlık bulabiliriz.

 Şimdi bu konuda örnek bir metin verelim ve metin içerisinden konuyu anlayarak ana fikri eşliğinde başlık bulalım.

 Örnek: Bir sabah sahilde yürüyüş yapan bir adam, gördüğü manzara karşısında şaşkınlığa uğramış. Bütün kıyı can çekişen denizyıldızları ile doluymuş. Önceki gece çok güçlü deniz dalgalarının etkisi ile binlerce denizyıldızı, geri dönemeyecek kadar uzaklaşmışlar evlerinden. Adam yapabileceği hiçbir şey olmadığını düşünerek üzgün üzgün yürümeyi sürdürürken, denizyıldızlarını denize atmaya çalışan bir çocuk görmüş. Çocuğun yanına gitmiş ve ‘Orada bir sürü denizyıldızı var. Hepsini denize atmana olanak yok. Senin bunları atman neyi değiştirecek ki?’ demiş. Ama çocuk yaptığı işe devam etmiş. Çocuk denizyıldızlarından birine atarken, ‘Bak, bu denizyıldızı için çok şey fark etti,’ demiş.

 Adam bir an durmuş ve çocuğu ne kadar haklı olduğunu anlamış. O da hayvanların evlerine dönmesine yardım etmeye başlamış. (Bilim çocuk)

 Peki bu yukarıda okuduğumuz metin bize ne anlatıyor? Yani konusu nedir?

 Cevap: Bir adam ile bir çocuğun sahile vuran denizyıldızları hakkındaki konuşmalarıdır. Şimdi buradan yola çıkarak bir başlık bulabiliriz. Çünkü yukarıdaki metni tek bir cümle ile anladık ve konunun ana fikrini öğrendik. Şimdi bu konuda farklı başlıklar üretelim.

 - Denizyıldızı

 - Sahildeki denizyıldızları

 - Denizyıldızları can çekişiyor

 - Denizyıldızlarını kurtaran çocuk

 Görmüş olduğunuz gibi yukarıdaki metnin konusuna göre birçok farklı başlık bulabiliriz. Böylece bu başlıklardan herhangi birini kullanabilir ve rahatlıkla başlık belirlememiz mümkün.

 Siz de bu şekilde bazı örnek metinler bulabilir ve bu metinlerin konusunu bir cümle ile yazabilirsiniz. Daha sonra ana fikrini ortaya çıkarabilir ve buna uygun şekilde bir başlık belirleyebilirsiniz. Bunu çevrenizdeki hikaye kitaplarından ya da ders kitaplarınızdan yapabilirsiniz.

 Not: Mutlaka herhangi bir metin için başlık bulmak istiyorsak, okuduğumuz metni iyi anlamalı ve konusunu ortaya çıkarmalıyız. Daha sonra buna uygun şekilde farklı başlıklar bulabilir ve bu başlıkların içerisinden en uygun olanı tercih edebiliriz.