3. Sınıf Fen Bilimleri Duyu Organlarının Sağlığı konu anlatımı

İnsanlar beş duyu organına sahiptir. Duyu organlarımız duygularımızdan farklı olduğu için fiziksel özellikleri ayırt edebilmemize yardımcı olur. Her biri farklı yapıdadır ve farklı durumları algılamamıza yarar.

 Duyu Organları ve İşlevleri

 Duyularımız tatma, görme, dokunma, koklama ve görmedir. Dil organı tatma duyusunu, göz organı görme duyusunu, kulak organı duyma duyusunu, burun organı koklama duyusunu ve tenimiz dokunma duyusunu algılamamızı sağlar. Her bir duyu organının sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler farklılık gösterir.

 Görme Duyusu

 Görme organımız olan göz sayesinde çevremizde gerçekleşen olayları algılayabiliriz. Bir cismin şekil, renk ve büyüklüğünü görerek anlayabiliriz. Görme duyumuz göz çukurunda bulunur ve hassasiyeti en çok olan organımızdır. Göz sağlığının korunması için dikkat edilmesi gerekenler:

Televizyon, telefon ve bilgisayar gibi ekranlara çok uzun süre bakmamalıyız.

Havlu ve gözlük gibi kişisel eşyalarımızı başkalarıyla paylaşmamalıyız.

Gözlerimizi güneş ışınlarından korumalıyız.

Ellerimiz temiz değilken gözlerimize dokunmamalıyız.

Göz sağlığımıza faydalı yiyecekler tüketmeliyiz. Örneğin; balık ve havuç.

 Koklama Duyusu

 Burnumuz sayesinde çevremizdeki değişik kokuları algılayabilir ve ayırt edebiliriz. Ayrıca koklama duyumuz aracılığıyla solunum da gerçekleştiririz. Solunum yaparken burnumuz vücuda aldığı havayı süzüp nemlendirmektedir. Koku duyusu ve tat alma duyusu birlikte çalışmaktadır. Bu yüzden grip, nezle gibi solunum rahatsızlıklarında dilimiz de tat alamaz. Burun sağlığının korunması için dikkat edilmesi gerekenler:

Burun içerisine delici ve kesici cisimler değdirmemeliyiz.

Sigara ve nargile gibi zararlı maddelerin kullanıldığı ortamlarda bulunmamalıyız.

Her madde ya da gıda sağlığımıza faydalı olmayabilir. Bu sebeple tanımadığımız şeyleri koklamamalıyız.

Bulunduğumuz ortamdaki havanın temiz olmasına dikkat etmeliyiz.

Burnumuzu düzenli olarak yıkamalı ve temiz tutmalıyız.

Burun içerisindeki kıllar havayı süzme görevi gördüğü için onları koparmamalıyız.

Burun kanaması meydana geldiğinde burundaki deliklerin üzerini hafif şekilde sıkmalıyız.

 Duyma Duyusu

 Kulağımız sayesinde etrafımızdaki sesleri işitebilir ve birbirinden ayırt edebiliriz. Canlı ve cansız eşyalardan çıkan tüm sesleri duyma organıyla algılayabilir, gelen sesin şiddet ve yönünü algılayabiliriz. Kulak işitme organı olması dışında vücudumuzdaki dengeyi sağlayan bir organ olma özelliğine de sahiptir. Kulak içerisindeki sıvı durağanken veya hareket halindeyken vücudumuza uyum sağlar ve dengemizi korumamıza yarar. Kulak organının görünen kısmı kulak kepçesi olarak adlandırılmaktadır. Kulağımızın sağlığını koruyabilmek için dikkat edilmesi gerekenler:

Kulaklarımızı fazla sıcak ve fazla soğuktan korumalıyız.

Şiddetli ses seviyelerine maruz kalmamalıyız.

Kulak içerisine keskin, sert ve delici cisimler değdirmemeliyiz.

Kulaklarda işitme kaybı, ağrı ya da yoğun akıntı olduğunda doktora danışmalıyız.

 Tatma Duyusu

 Dilimiz sayesinde farklı yiyecek ve içeceklerin tadını alabiliriz. Dilimizde farklı tatları ayırt etmeye yarayan noktalar bulunmaktadır. Acı, ekşi ve tatlı besinleri bu noktalar sayesinde algılayabilir. Dilin uç kısmı tatlıya ve dilin en arkası acıya duyarlıdır. Dilin ucunun arkasında tuzlu ve yan kısımları da ekşi tatlara duyarlıdır. Dilimiz sayesinde besinleri çiğneyip yutabilir ve konuşabiliriz. Dilimizin sağlığını koruyabilmek için dikkat edilmesi gerekenler:

Gaz ve asit barındıran içecekler tüketmemeliyiz.

Aşırı sıcak ve aşırı soğuk besinler tüketmemeliyiz.

Diş ve ağız bakımına önem göstermeliyiz.

 Dokunma Duyusu

 Vücudumuzu saran deri sayesinde cildimize temas eden her şeyi algılayabiliriz. Özellikle nesnelerin ısısını ve şeklini ayırt edebiliriz. Derimiz dokunma dışında vücudumuzu dış etkenlere karşı koruma işlevini de görmektedir. Deri sağlığını koruyabilmek için dikkat edilmesi gerekenler:

Cildimizi temiz tutmak için belli aralıklar duş almalıyız.

Güneş ışınlarından korunmalıyız.

Sıcak ve soğuk havalara uygun kıyafetler giymeliyiz.

Cildimize kimyasal maddeleri temas ettirmemeliyiz.