Washington çaresiz

Çin, krizin çözülmesi için ABD'den ısrarla özür istiyor

Çin uçağının ABD keşif uçağıyla çarpışmasıyla başlayan casus olayı ‘özür krizi’ne dönüştü. Çin kazada pilotu öldüğü için ABD'den resmen özür dilemesini istiyor.

ABD, yaptırımlarla Çin'i dize getirmeyi düşündü. Ancak Başkan Bush'un danışmanları, yaptırımların çare olmayacağı görüşünde. ABD yeni çözüm arayışlarında.

Washington, 1 Nisan'da Amerikan casus uçağıyla bir Çin savaş uçağının çarpışmasıyla, Pekin ile ortaya çıkan krizde çaresiz kaldı. Çin, pilotun öldüğü olaydan sonra, sorumlu gördüğü Amerikan EP-3E tipi casus uçağının 24 kişilik mürettebatını tutukladı ve ısrarla ABD'nin kendilerinden özür dilemesi gerektiğini açıkladı.

Ancak ABD, sadece ‘üzüntülerini bildirmekle’ yetindi. Bu nedenle ‘özür’ krizi, giderek tırmandı ve sonunda ABD çıkmaz bir sokağa girdiğini anladı. Danışmanlarıyla Beyaz Saray'da bir toplantı yapan ABD Başkanı George Bush, ‘Çin bu tutumunu sürdürürse, ilişkilerimiz onarılamayacak yaralar alır’ diyerek Pekin'e gözdağı vermeye çalıştıysa da, aslında fena halde köşeye sıkıştığı ortaya çıktı.

Danışmanları Bush'a, konunun iyice karıştığını, kendileri için manevra alanı kalmadığını belirttiler. Beyaz Saray, Çin'in casus uçağın mürettebatını iade etmemesi halinde, şu yaptırımları uygulamayı planlıyordu:

Tayvan'a silah satılması.

Çin ile ticaretin kısıtlanması.

Çin'in 2008 Olimpiyat Oyunları'nı almasının engellenmesi.

Danışmanları Bush'a, söz konusu yaptırımların, Amerikalı mürettebatın salıverilmesini sağlamaya yetmeyeceğini ve bu durumun, uzun vadede ülkenin Asya'daki çıkarlarına zarar vereceği uyarısında bulundular.

Çin, Amerikan casus uçağıyla Çin savaş uçağının çarpışması nedeniyle ABD'nin kendilerinden ‘daoqian’, yani resmen özür dilemesini istiyor. Çin toplumunda ‘daoqian’ büyük önem taşıyor. Böylece kusurlu taraf hatasını kabul etmiş, mağdur taraf da olaydan yüzünün akıyla çıkmış oluyor. Çin, şimdi bu olayda hatasının olmadığını dünyaya ilan etmek için illa da ‘daoqian’ diye inat ediyor.

ABD cephesi

Colin Powell

ABD Dışişleri Bakanı. Pilotun ölümünden ‘üzüntü duyduklarını’ belirterek ortamı biraz yumuşattı.

Richard ArmItage

Powell'in yardımcısı. Washington'da Çin Büyükelçisi Jiechi ile pazarlıkları yürütüyor.

CondOleezza Rice

Ulusal Güvenlik Danışmanı. Bush'a uçak kriziyle ilgili gelişmeleri iletiyor.

Joseph Prueher

ABD Büyükelçisi Çin'de pazarlıkları yürütüyor.

Çin cephesi

Zhu Rongji

3 trilyon dolarlık ekonominin başındaki Başbakan, krizin ekonomiyi etkileyeceğinin bilincinde.

Qian Qichen

Başbakan Yardımcısı ve dış politikanın baş mimarı.

Zhang Wannian

Merkezi Ordu Komisyonu üyesi. General, diplomasiye yabancı, ABD'ye kuşkuyla yaklaşıyor.

Zeng Quinhong

Devlet Başkanı Zemin'in eski danışmanı, perde arkasında partiyi yönettiği söyleniyor.

Soğuk Savaş'ı geri getiren uçak

EP-3E ARIES II

Azami menzil: 4.408 km

Azami hız : 648 km/h

Fiyatı : 36 milyon dolar

1 saatlik uçuş maliyeti : 2.100 dolar

Personel: 24 kişi görev alıyor.

İstihbarat uzmanları, uçak dışındaki hassas radarları belirliyor.

Manuel operatörler

Radarlara ait özellikleri deşifre ediyor.

Kısa dalga tarayıcıları

Hava kontrol kulesi, erken uyarı, yangın kontrol ve meterolojik radarlarla ilgili sinyalleri takip ediyorlar.

Uzun dalga tarayıcıları

Savaş uçakları ve güdümlü mermi sistemlerinin radar sinyallerini belirliyorlar. Operatör 30 saniyede bir radarın hedefe kilitlenip kilitlenmediğini tesbit ediyor.

‘Büyük Göz’ operatörü

Sinyalleri tesbit edip, ilgili bölüme aktarıyor.

HABERLEŞME EKİBİ

Şifreciler genellikle yabancı bir dili akıcı olarak konuşamazlar. Ancak askeri aktivite, ekipman ve lojistikle ilgili anahtar kelimeleri bilirler. Elektronik cihazlarla bu tür kelimelere kulak kabartıp, gerekli gördükleri konuşmaları merkeze aktarırlar.

Haberleşme ekibi düşmanın radyo haberleşmesine girip, gerektiğinde konuşmaları orijinal ses tonuymuş gibi değiştirebiliyor. ‘Pentagon’ bu eyleme ‘spoofing’, yani muziplik diyor. Ancak çok ender durumlarda başvuruyor.

UZMANLAR

İki ayrı uzmanlar grubu elde edilen bilgileri değerlendirip ilgili merkeze yolluyor.