‘Karabağ’ın yol haritası
Güncelleme Tarihi:
Ermenistan, Türkiye açık bir şekilde Azerbaycan’ın yanında yer aldığı için ABD, Rusya ve Fransa gibi AGİT Minsk grubu eş başkanları gibi Karabağ sorununun çözümünde arabulucu olamaz görüşünü savunuyor. Türkiye ise Azerbaycan’ın “Evet” demeyeceği bir çözüm formülü bulunana kadar Ermenistan ile Türkiye arasında ilişkilerin sonuna kadar normalleşmiş sayılamayacağı görüşünde.
1- Karabağ olayı nasıl patladı
Karabağ Ermenileri, Sovyetler Birliği ortak siyasi yapısı içinde ilk milliyetçi isyanı çıkaran grup sayılıyor. 20 Şubat 1988 tarihinde Karabağ Ermenileri Ulusal Kongresi adını alan özerk yönetim Azerbaycan’dan ayrılarak Ermenistan’a bağlanma oylaması yaptı.
2- Ayrılık kararı nasıl etkiledi
Azerbaycan yönetiminin özerk Karabağ bölgesini doğrudan Bakü’ye bağlama girişimi de istenilen sonucu vermedi. Karabağ dışında Ermenistan ile Azerbaycan’da da milliyetçi hareketler şiddetlendi. Karabağ ve Azerbaycan’da birkaç kasaba ve şehirde halklar arasında karşılıklı saldırılar ve kıyımlar yaşandı.
3- Savaş ne zaman başladı
Ermenistan ile Azerbaycan’ın 1991’de SSCB’den ayrıldıklarını ilan ettikten bir yıl sonra 1992’de tanklı toplu Karabağ savaşı başladı. İlk olarak 1 Ocak 1992’de Azerbaycan yeni yönetimi Karabağ’da yasal düzenin sağlanması için bölgeye askeri birlikler gönderdi. 5 gün süren ilk çatışmaların ardından Karabağ Ermenileri 6 Ocak 1992’de bağımsızlık ilan ettiğini dünyaya açıkladı. Bu bağımsızlık ilanı hiçbir ülke tarafından tanınmadığı gibi günümüzde Ermenistan’ın kendisi tarafından bile kabul edilmiş değil. Ama Ermeni birlikleri sadece Ermeni nüfusun yoğun olduğu Karabağ’ı değil, Azeri halkın yoğun yaşadığı Şuşa ile Laçin kasabalarını da ele geçirdi.
4-Ermenilerin istekleri neler
Ermenistan yönetimiyle Karabağ Ermenileri, Karabağ konusunu ‘milli dava’ kategorisinde değerlendiriyor. Azerbaycan’ın bundan böyle Karabağ üzerinde hiçbir hak iddia edemeyeceğini savunuyor. Erivan, uluslararası topluluktan Karabağ Ermenilerinin bağımsızlıklarının tanınmasını ve Ermenistan ile Karabağ arasında Azeri toprağı Laçin bölgesinden geçen bir karayolu koridorunun muhafaza edilmesini istiyor. Bu durumu kabul etmesi halinde geride kalan 5 Azeri ilinden (Kubatlı, Fuzuli, Zengilan, Akdam, Cebrail) geri çekilebileceğini söylüyor.
5- Azerbaycan hangi görüşte
Azerbaycan lideri İlham Aliyev, son olarak hem Rusya hem de ABD ile yaptığı görüşmelerde Karabağ bölgesine geniş otonomi hakkı tanınmasını önermişti. Aliyev, Karabağ bölgesine özerklik verilse de hem Azerbaycan hem de uluslararası anlaşmalar ve hukuk bakımından Azerbaycan toprağı olduğunun kabul edildiğini belirtiyor. Karabağ bağımsızlığı meselesi gündeme gelmesi durumunda 1994 yılında imzalanan ateşkesin bozularak savaşın tekrar başlayabileceği uyarısında da bulunuyor.