Irak liderine suikast girişimi

IRAK Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin Yeşil Bölge’deki konutuna dün sabaha karşı silahlı insansız hava aracı ile (SİHA) saldırı düzenlendi. Kazımi suikast girişiminden yara almadan kurtulurken olay sonrası başkent Bağdat sokaklarına ilave asker konuşlandırıldı. En az iki SİHA ile gerçekleştirilen saldırı nedeniyle konutta hasar meydana geldi, yaralanan 7 koruma tedavi için hastaneye kaldırıldı. İlk patlama sesinin ardından yoğun silah sesleri duyulurken, SİHA’ların düşürüldüğü açıklandı. AFP’ye göre suikast teşebbüsünde üç SİHA kullanıldı.

‘KİM OLDUKLARINI BİLİYORUZ’

Olay sonrası Twitter’dan “Allah’a şükür iyiyim” diye yazan Kazımi, halkı sükunete davet etti. İlerleyen saatlerde ise kameralar karşısına geçerek “Korkakça roket ve dron saldırıları vatan inşa etmez” diye konuştu. Kazımi, daha sonra olağanüstü gündemle topladığı bakanlar kurulunda yaptığı konuşmada “suçu işleyenlerin kim olduklarını çok iyi bildiklerini ve yakında açıklayacaklarını” söyledi.

İRAN’A YAKIN Şİİ GRUPLAR

Saldırıyı henüz üstlenen olmazken, şüpheler geçen ayki seçimlere itiraz eden İran yanlısı Şii örgütler üzerinde toplanmış durumda. 10 Ekim seçimlerine itiraz eden İran’a yakın Fetih Koalisyonu ve Şii Haşdi Şabi destekçileri bir süredir Yeşil Bölge önündeki eylem yapıyor. Geçen cuma günü göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada bir kişi ölmüş, bunun üzerine Şii milis gücü Asayib Ehlilhak Hareketi lideri Kays Hazali, Kazımi’ye yönelik tehdit içerikli bir konuşma yapmıştı.

GERİLİMİN NEDENİ NE

Seçimlerden, 73 milletvekili ile birinci çıkan Şii din adamı Mukteda es-Sadr, “Irak’ı geçmişin hukuksuzluğuna ve kaosuna döndürmeyi amaçlayan terör saldırısını kınadığını” söyledi. Sadr, İran’ın ülkeye müdahalesine açıkça karşı çıkarken diğer Şii gruplardan da ayrışmış vaziyette. Normalden altı ay erken yapılan seçimler, 2019’da yaklaşık 600 kişinin öldüğü protestoları izliyor. Protestolarda özellikle Şii nüfusun yoğun olduğu kentlerde halk, artan yolsuzluk ve kötüleşen ekonomik durum nedeniyle sokağa çıkmış, milis güçleri göstericilere karşı gerçek mermi kullanmışlardı. O dönem Şii milisleri temsilen mecliste 48 vekil bulunuyordu, son seçimlerde bu sayı 15 oldu. Haşdi Şabi destekçileri seçim sonuçlarının hileli olduğunu savunurken, uzmanlara göre sonuçlar halkın tepkisini yansıtıyor.

BİLGİ NOTU: Mayıs 2020’de başbakanlığa getirilen 54 yaşındaki Mustafa el-Kazımi, bundan önce ülkenin istihbarat şefiydi. Şii milislerce ABD’ye yakın olmakla suçlanan Kazımi, İran ve ABD arasında dengeli bir siyaset izlemeye çalışıyor. Kazimi ayrıca, bölgesel düşmanlar İran ve Suudi Arabistan arasında arabuluculuk rolü de üstlenmişti.

TEPKİLER

Irak Başbakanı Kazımi’ye yönelik saldırı tüm dünyadan büyük tepki çekti. Öne çıkan açıklamalar şöyle:

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, gelişmeyi “terör saldırısı” olarak niteledi ve “Irak’ın egemenliğine ve istikrarına zarar vermeyi hedeflediği açık olan bu korkakça saldırının faillerinin en kısa sürede tespit edilerek adalet önünde hesap vermelerinin sağlanmasını temenni ediyoruz” mesajını paylaştı.

ABD Başkanı Joe Biden, terör saldırısını şiddetle kınadığını belirterek El Kazımi’yi “Iraklıların hak ettiği demokrasiyi güçlendirmek adına itidal ve diyalog için gösterdiği liderliği takdir ettiğini” kaydetti. Irak’ta yaklaşık 2500 Amerikan askeri bulunuyor.

Tahran isim vermeden ABD’ye işaret etti. İran Dışişleri’nden yapılan açıklamada, “Bu tür olaylar son 18 yılda Irak’ın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü ihlal edenlerin çıkarınadır” denildi ve Başbakan Kazimi, ülkenin güvenliği ve gelişmesini hedef alan komplolara karşı uyanık olmaya çağırıldı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “NATO, terörle mücadele eden ve ülkenin bağımsızlığı ile egemenliğini koruyan Irak’ın savunma ve güvenlik kurumlarını desteklemektedir” dedi ve saldırıyı kınadıklarını kaydetti.