Hürriyet ekibi Afganistan'da... Kaosun gölgesinde ağır aksak bir hayat

Meşakkatli bir yolculuğun ardından giriş yapabildiğimiz Afganistan’da ikinci günümüz... Taliban güçleri güvenliği çok fazla önemsiyor. Kısa aralıklarla oluşturdukları kontrol noktalarında sürekli belgelerimizi soruyor. Geçtiğimiz bölgelerde günlük yaşam ülkede yaşanan kaosa ve korkuya rağmen sıkıntılı da olsa devam ediyor. Yol boyunca rastladığımız her fırının önünde uzun kuyruklara tanık olduk. Herkesin kucağında ekmekler var... Yine belli noktalardaki su kuyularının önünde Afganlar ellerindeki kaplarla sıraya giriyor.

FİYATLAR TAVAN

Semt pazarları, birkaç gün kapalı kaldıktan sonra açılmaya başlamış. Çarşı ve pazardaki esnaf ise işlerinin çok bozulduğunu, yaptıkları masrafları bile çıkarmakta zorlandıklarını söylüyor. Bankalar halen kapalı tutulurken, halkta nakit sıkıntısı hâkim. Kimse birbirine yardım edemiyor zira herkes aynı dertten mustarip. Ekonominin kötü gidişatı fiyatlara da yansımış. Şehir sakinleri, 5 litre yağın fiyatının önceden 500 Afgani (yaklaşık 50 TL) olduğunu söylerken, şimdilerde bunun 1200 Afganilere (yaklaşık 120 TL) çıktığına dikkat çekiyor. Ülkeye şu günlerde, eskisi gibi mal giriş çıkışı da olmuyor. Pazarlarda satılan ürünler de bu yüzden kısıtlı.

GECELER SESSİZ...

Devlet dairelerinde, resmi kurumlarda ise kaos hâkim... Çoğu memur korkudan işe gitmiyor. Bu yüzden devlet işleri de kesintiye uğramış durumda. Geceleri ise sokaklarda kimse kalmıyor. Sadece devriye gezen Taliban güçleri göze çarpıyor. Cadde ve sokakların çoğu toz, toprak içinde, bazı sokaklar çamurla kaplı. Afgan çocuklar ise her şeyden habersiz gülüp oynuyor... 

GENÇLERDE UMUT VE KORKU

Afganistan’da kadınların yanı sıra belirsizlik yaşayan bir grup da, daha önce Taliban yönetimini görmemiş olan genç kesim. ABD’nin ülkeyi işgalinden sonra baskı rejimi olmadan eğitim gören gençler, elde ettikleri özgürlükleri vermekte gönülsüz. Ve her şeyin bir anda, anne-babalarının anlattığı gibi olamayacağı kanaatindeler. Talibansız bir Afganistan’da dünyaya geldiler ve Kabil’de devriye gezen eli silahlı militanları ilk kez görüyorlar. Kısacası çok umutsuz değiller ancak korkuyorlar. Özellikle de daha önce yabancı hükümetler, sivil toplum örgütleriyle bir şekilde iletişime geçmiş olanlar... Bu gençler tüm e-postlarını ve sosyal medya hesaplarındaki mesajları sildiklerini söylüyor. Hatta ABD’nin fonladığı kalkınma programlarından aldıkları sertifikaları yakanlar bile var. Çünkü kendilerini ele verecek tüm kanıtları ortadan kaldırmaya çalışıyorlar.

DIŞ DÜNYAYA AÇILAN PENCERE: İNTERNET

Elbette geçmişteki Taliban yönetiminden farklı olarak, gençlerin kendilerini dış dünyaya açtıkları yeni bir pencere de bulunuyor; akıllı telefonlar ve internet... Hemen herkesin bir akıllı telefonu var ve gelişmeleri yakından takip etmeye gayret ediyorlar. Öyle ki bir önceki Taliban iktidarında, tek bir devlet radyosu varken, bugün ülke genelinde yaklaşık 170 radyo ve onlarca televizyon kanalı yayın yapıyor, 100’den fazla gazete çıkıyor...

KADIN ÖĞRETMENLER GÖREV BAŞINDA

Kabil’deki okullarda kadın öğretmenler görevlerine, kız öğrenciler de eğitimlerine devam ediyor. Bir ortaokulda karma eğitime devam edilirken, kız öğrencilerin hepsinin beyaz bir başörtüsü takmaları da dikkatlerden kaçmıyor. Aynı şekilde, kadın öğretmenler de başörtülü ve maskeli bir şekilde derslere katılıyor. Şehrin girişinde, Taliban’ın kontrol noktalarına takılan yük kamyonları ve TIR’ların uzun kuyruklar oluşturması da, tedarik zincirini yavaşlatıyor. Kabil’de pandemi önlemleri ise ülkedeki siyasi kriz tarafından gölgelenmiş durumda.