Bütün bunlar El Duri’nin işi

Musul’dan kaçan bir görgü tanığı, idam edilen eski Irak lideri Saddam’ın yardımcısını kastederek, “Baas olmadan IŞİD’in kenti kontrol etmesi mümkün değil. Bütün bunlar İzzet el Duri’nin işi” diyor.

IRAK’ın üçüncü büyük kenti Musul’un Sünni aşiretler, eski Baas kadroları ve Irak Şam İslam Devleti’nden (IŞİD) oluşan intikam koalisyonunun eline düşmesinin ardından Erbil’e uzanan 80 km’lik yol üç gündür hareketli. Bir tarafta Musul’dan kaçanlar, diğer tarafta zor koşullar ve IŞİD’ın “Maliki yönetimiyle bağı olanlar ve halka karşı suça karışmamış olanlar dışında kimseye dokunmayacağız, geri dönün” çağrısına uyarak Musul’un yolunu tutanlar var.

Türkiye neden bir şey yapmıyor

Kani Kırcalı kontrol noktasında üç pikabın kasasına doluşmuş Şii Türkmen ailelere eşlik eden ve sadece ismini veren Yahya adlı yaşlı kişi elinde Kürt bölgesinde ikamet edebileceğine dair belgeyi gösterip “Oturma iznim var ama Erbil’e giremiyorum” diyerek öfkeyle konuşmaya başladı. “Şerhan’dan geldik. Necef, Kerbela ya da Bağdat’a gitmek istiyoruz. Havaalanına gitmemize izin verseler” diyen Yahya böyle bir zamanda ancak Şii bölgelerinde güvenli olacaklarını düşünüyor. Erbil’e geçebilmeleri için kentten birinin himaye sunması yani kefil olması gerekiyor. Hüseyin adlı genç ise Türkiye’ye sitemkâr: “Çatışmalar çıkınca kaçtık. Bağdat yolu kapalı. Burada sıkışıp kaldık. Bir Müslüman çıkıp bize kefalet versin. Türkiye hep Türkmenler kardeşimiz diyor, IŞİD bizi kesecek, Türkiye neden bir şey yapmıyor.” Erbilli bir Türkmen ise insanların korktuğunu ve bilmedikleri kişilere kefil olmadığını söyledi.

POSTERİNİ ASTILAR

Kelek kontrol noktası ise hayli kalabalık. Türkmen asıllı Ahmet Hasan işi gereği Erbil’e gitmeye çalıştığını söylerken geldiği Bartıla ile ilgili “Orada sorun yok, Peşmerge kontrolü sağlıyor. Şii Şabakların yaşadığı Gökçeli ise IŞİD’ın elinde. Ama kimseyi öldürmediler. Sadece orada yaşayan Şiilere gidin dediler, onlar da terk etti” dedi. Musul’dan gelen Ahmed Tai neden kenti terk ettiği sorusuna şu yanıtı verdi: “IŞİD katliam yapmadı, ama can güvenliğimiz yok. Halk Irak ordusunun hava saldırısı başlatacağından korkuyor.” Ahmet Tai kenti kimin kontrol ettiği sorusuna “Baasçılar olmadan mümkün değil. Bütün bunlar İzzet el Duri’nin işi. Hatta valiliği ele geçirdikten sonra Duri’nin fotoğrafını duvara astılar.”

Peşmerge halden memnun

Kelek’ten sonra Hazır’ın kontrolü de Peşmerge’de. Peşmerge buralarda yeni durumdan pek memnun görünüyor. Düne kadar kameralara poz vermeyen askerler caka satıyor. Biri “Mesut Barzani bu işten memnun. Birçok yerin kontrolunu ele geçirdi. Kürt bölgesinin güvenli olduğunu da gösterdi. Burada yaşayan Türkmenlerin de Kürtlerle sorunu yok. Zaten (Başbakan) Tayyip Erdoğan da ‘Kürtlerle bir olun’ diye telkinde bulundu” dedi. Bir sonraki durak Bartılla. Peşmergenin kontrolünde. Hıristiyanlar yaşıyor. Yanı başında Yezidiler ve Hıristiyanların yaşadığı Beşika da Peşmerge’ye emanet. Ama ortam pek tekin değil. Musul il sınırlarına girdiğimizde ilk dikkat çeken şey sağlı sollu yol boyunca işyerlerinin kapalı olması. Sokaklarda pek insan görünmüyor. IŞİD’ın kontrol noktasına çok az bir mesafede dağılan ordudan kaçan askerlerin bıraktığı araçlar, belgeler ve askeri kıyafetler var.