ABD, Yemen’de Husileri vurdu: Gazze savaşı Kızıldeniz’e tastı

Batı ekim ayından bu yana Kızıldeniz’de kargo gemilerine saldıran Husiler’e karşı harekete geçti. İngiliz kabinesi gece yarısı toplandı, bakanlara “Husilerin vurulacağı” söylendi, İngiliz Typhoon jetleri Güney Kıbrıs’tan havalandı. İngiltere ve ABD orduları, Yemen’in Husi kontrolündeki bölgelerini vurmaya başladı. İlerleyen saatlerde ABD Başkanı Joe Biden, saldırı emrini “Husilerin Kızıldeniz’deki uluslararası deniz gemilerine yönelik benzeri görülmemiş saldırılarına doğrudan tepki olarak” verdiğini açıkladı.

100’DEN FAZLA FÜZE

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), “Kızıldeniz’de 55’den fazla ülkeyi etkileyen Husi saldırılarına karşı, yerel saatle (dün) 02.30’da İngiltere ile koordineli olarak Husi hedeflerini vurduğunu” duyurdu. Avustralya, Bahreyn, Kanada ve Hollanda’nın da destek verdiği operasyonda Yemen’de Husi kontrolündeki bölgelerde radar tesisleri, depolama alanları ve füze rampaları hedef alındı. Tanesi 1 milyon dolarlık Amerikan Tomahawk füzeleri de dahil 100’den fazla hassas güdümlü füze, savaş gemileri, uçak ve denizaltılarından ateşlendi.

HUSİLER: DURMAYACAĞIZ

Beyaz Saray yetkilileri, operasyonla “grubun liderlerini öldürmeyi değil, Kızıldeniz’deki saldırı kabiliyetini engellemeyi amaçladıklarını” belirtti. Husi askeri sözcüsü Yahya Sarea, toplam 73 saldırının Yemen’in başkenti Sana ve diğer dört bölgeyi hedef aldığını, en az beş savaşçının öldüğünü ve altı kişinin de yaralandığını açıkladı. Görgü tanıkları Sana ve Taiz havaalanlarının yakınlarındaki askeri üslerin yanı sıra Hudeyde ve Hacca vilayetindeki üslerin hedef alındığını aktardı.  Husiler, karşılık vereceklerini ve “Kızıldeniz’deki İsrail gemilerini hedef almayı sürdüreceklerini” bildirdi.

‘KOLEKTİF MÜDAFAA’

ABD ve İngiltere’nin yanı sıra, Almanya, Hollanda, Güney Kore dahil 10 ülkeden gelen ortak açıklamada, saldırıların “bireysel ve kolektif meşru müdafaa hakkı uyarınca” gerçekleştirildiği belirtildi. BM Güvenlik Konseyi, çarşamba günü Husilerin saldırılarını kınayan kararı onaylamıştı. ABD lideri Biden, “Kızıldeniz saldırılarının sürmesi halinde bir kez daha harekete geçmekte tereddüt etmeyeceği” uyarısında bulundu. İsrail’in Gazze saldırılarına karşılık olarak 17 Ekim’den beri süren Husi saldırılarına karşı Kızıldeniz’de 20’den fazla ülkenin katılımıyla “Refah Muhafızı Operasyonu” sürdürülüyor. ABD, USS Dwight D.Eisenhower uçakgemisi filosu ve Tomahawk füzesi taşıyan USS Florida denizaltısını bölgeye sevketmişti.

İNGİLİZ JETLERİ GÜNEY KIBRIS’TAN KALKTI

İngiltere, Husi operasyonuna Kıbrıs’taki Ağrotur hava üssünden kalkan 4 Typhoon tipi savaş uçağıyla katıldı. İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, “Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne bağlı savaş uçakları Husi militanlarının 2 hedefini ABD ile ortak düzenlenen operasyonla başarılı bir şekilde vurdu” diye açıklama yaptı. 

TANKER UÇAKLA İKMAL

Savunma Bakanlığı açıklamasında Kıbrıs’taki Ağrotur hava üssünden kalkan uçakların videosu da eklendi. Açıklamada ayrıca İngiliz savaş uçaklarının Yemen’de Husilerin denetimindeki başkent Sana çevresindeki hedefleri vurduğu belirtildi. Tanker uçakla havada yakıt ikmali yapan İngiliz savaş uçaklarının Sana’nın kuzey doğusundaki Bani bölgesinde dron saldırılarında kullanılan bir merkez ile Kızıldeniz’e seyir füzesi ve dron saldırılarında kullandığı Abs hava üssünü hedef aldığı kaydedildi.          (Ömer BİLGE / LEFKOŞA)

DÜNYA TİCARETİNE GAZZE MİSİLLEMESİ

- İsrail’in Gazzelilere yönelik saldırıları üzerine önemli bir ticaret yolu olan Kızıldeniz’de Husiler, İsrail bandralı ve İsrail’e giden, gelen gemileri hedef alacaklarını açıkladılar.

- Kasım ayından bu yana Husiler, Kızıldeniz ve Aden Körfezi’nde yaklaşık 30 dron ve füze saldırısı düzenledi. Son olarak önceki gün bir ticari geminin yakınlarına füzenin düşmesi üzerine ABD harekete geçti.

- Saldırıların artması üzerine ABD, İngiltere ve müttefikleri ‘taşımacılık özgürlüğünün’ koruması üzerine ‘Rehaf Muhafızları’ adını verdikleri askeri bir görev gücü oluşturdu.

- Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı, doğu-batı ekseninde önemli bir ticaret yolu. Husi saldırıları nedeniyle ticaret gemilerinin Kızıldeniz yerine Afrika’nın etrafından dönerek gitmeye başlaması hem maliyeti hem de süreyi arttırmıştı. Dünya ticaretinin yüzde 12’si Kızıldeniz’den geçiyor.

KİMDİR BU HUSİLER

- Son yıllarda Yemen’in önemli bir kısmını ele geçiren Husiler, Yemen’deki Şii azınlığı Zeydiler’den oluşan silahlı bir grup.

- Grup, 1990’lı yıllarda yolsuzluğa bulaştığı söylenen dönemin Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih’e karşı kurulmuştu. İsimlerini dini ve siyasi liderleri Hüseyin Bedreddin el Husi’den alıyorlar.

İRAN DİRENİŞ EKSENİ

- Yemen’de artan Suudi Arabistan etkisine karşı da ayaklanan Husiler, giderek ABD ve İsrail karşıtı İran destekli bir harekete dönüştüler. Hamas ve Hizbullah ile birlikte kendilerini İran’ın ‘direniş ekseni’nin bir parçası olarak görüyorlar.

- Hüseyin el Husi’nin 2004’teki isyanda Yemen güçleri tarafından öldürülmesinin ardından örgüte kardeşi ‘Ebu Cibril’ diye anılan Abdülmelik el Husi liderlik ediyor.

BAŞKENTİ ELE GEÇİRDİLER

- Husiler, 2014’te de dönemin Devlet Başkanı Abdrabbuh Mansur Hadi’ye karşı isyan başlattıklarında Yemen’de giderek güç kazanmaya başladılar.

- Eski düşmanları Ali Abdullah Salih’i yeniden iktidara getirmeyi hedefleyen Husiler, 2015’te ülkenin kuzeyinde Saada bölgesini ve başkent Sana’yı da alarak Hadi’yi kaçmaya zorladılar.

- Yemen’deki karışıklık üzerine Suudi Arabistan Husilere askeri müdahalede bulunarak Hadi’yi göreve getirmeye çalışırken başta Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn de destek verdi.

- Ancak Husiler, İran’ın da desteğiyle ülkenin geniş kesimlerini ellerinde tutmayı başardı. Ayrıca yine taraf değiştirmeye kalkan Ali Abdullah Salih’i de 2017’de öldürdüler.

- Suudi Arabistan’ın Yemenli Husilerle uzlaşmaya hazırlandığı bir dönemde ise Hamas’ın İsrail’e yönelik 7 Ekim 2023 saldırıları geldi.