Prof. Dr. Berkan Reşorlu
M.Kutlukhan Perker 
Sinem Vural
Son Güncelleme:
Aynı zamanda tapınak zengini
Gezimize Hoysala’nın önde gelen kentlerinden biri olan Belur’le devam edelim. Hoysala sanatının göz alıcı bir örneği olan Çennakeşava Tapınağı’nın tamamlanması yüzyıldan uzun sürmüş. Merkezde yeralan tapınağın çevresinde bir sarnıç, doğal kaynak ve birçok küçük tapınak bulunuyor. Belur yakınlarındaki Halebid de zenginliğiyle dikkat çeken bir kent.
Kentteki Hoysaleşvara Tapınağı’nın yapımına 1121’de başlanmış, fakat 12. yüzyıl ortalarına kadar tamamlanamamış. Tanrı resimleri ve mitolojik sahnelerle bezeli tapınağın kurulduğu geniş alan bir arkeoloji müzesi niteliği taşıyor.
‘Zafer Kenti’ anlamına gelen Vicanayagar ise UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde. 26 kilometrekarelik bir alana yayılmış olan kentte kutsal mekanlar Hampi Pazar çevresinde ve Kamalapuram köyü yakınlarında olmak üzere şehrin iki bölgesinde yoğunlaşmış. Kutsal meydandaki en büyük yapı olan ve Vişnu’ya adanan Vittala Tapınağı, Vicayanagar sanatı ve mimarisinin en güzel örneği.
Mutlaka görülmesi gereken bir yer de çevresinde en az 125 tapınak bulunan, ilk Hindu tapınaklarının inşa edildiği ve Purana efsanesini yansıtan bir dizi kabartmaların bulunduğu Brahman mağara tapınaklarıyla ünlü, küçük ama önemli köy Ayvali (Aihole). En alışılmadık süslemelere ve büyüklüğe sahip Durga Tapınağı ve Ayvali’nin en bilinen yapısı Lad Han Tapınağı öne çıkan başlıca yapıtlar.
KIZIL KENT VE MAĞARA TAPINAKLAR
UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yeralan bir başka Karnataka şehri ise Pattadakal. Kırmızı kum taşlarından dolayı ‘Kızıl Kent’ olarak adlandırılan ve Çalukya Krallığı’nın görkemli eserlerini barındıran kentin sadece kutlamalarda kullanıldığı söylenmekte. Buradaki tapınaklarda güney ve kuzey Hindistan’ın mimari tarzlarını birarada görmek mümkün. En eski tarihli tapınak olan Sangameşvara, tipik bir güney mimarisini sergiliyor.
Pattadakal yakınlarında bulunan tipik bir Karnataka kenti olan Hospet’e gelince... Kendi başına bir özellik göstermiyor ama Muharrem ayındaki Müslüman Festivali süresince büyük bir Müslüman nüfusu ağırlıyor.
Çevresindeki 6. ve 7. yüzyıllardan kalma önemli Brahman ve Cayna mağaraların bulunduğu Badami, gezilmesi gereken diğer şehirlerden biri. Kayaların kazılmasıyla ortaya çıkan mağaralardaki tapınakların iç mekanları zengin bezemelerle kaplı. Şiva’ya adanan ve 16 kollu Şiva’nın dans ederken yer aldığı Birinci Mağara; Vişnu’ya adanan ve dünya üzerine inen brahman şeklindeki Vişnu’nun resminin bulunduğu İkinci Mağara; mağaralar arasında en büyük olanı ve çok ince işlenmiş figürlerin bulunduğu Üçüncü Mağara; diğerlerine göre çok daha sade olan, oturan ve ayakta duran 24 tirtankaranın sıra halde yeraldığı Dördüncü Mağara keyifli bir zaman geçirmenizi sağlayacak mekanlar...
Müzikleri çalgıdan çok insan sesi ağırlıklı
Karnataka Müziği, kuzeydeki üslupların tersine çalgıdan çok insan sesine yönelik. Yalnızca çalgıların kullanıldığı durumlarda bile, çalgılar insan sesinin şarkı söyleyişini taklit eder gibi; bu müzik genellikle vokal ses sınırları içinde kalarak ve vokal müziğin karakteristik süslemeleriyle çalınıyor. Karnataka müziğinde, Kuzey Hindistan müziğinden daha az çalgı kullanılıyor ve yalnızca çalgı için yazılmış (enstrümantal) müzik biçimlerine rastlanmıyor.
Karnataka’ya özgü tapınak mimarisi
Karnataka Bölgesi’nde görülen mimarlık üslubu Güney Hindistan’da yaygın olan üslupla benzerlikler göstermekle birlikte, 12. yüzyıl ortalarında Hoysala Hanedanı Dönemi’nde kendine özgü bir gelişme çizgisi izlemiş. Bu hanedana ait tapınaklar merkezi bir salon çevresinde yer alan çok sayıda kutsal mekanla abartılı biçimde kullanılan heykelsi kabartma ve bezemeleriyle ünlü. Tapınakların yatay taban silmeleri yoğun bir ışık-gölge etkisi yaratan derin oluklarla birbirinden ayrılmış, üstleri de bitki ve hayvan öğeleriyle bezenmiş. Duvarları bir dizi tanrı ve yarı tanrı figürü dolduruyor. Yöredeki, çıkarıldığında kolayca işlenecek kadar yumuşak olan ve havada durdukça sertleşen kloritli şist de burada gösterişli yüksek kabartmaların yapılabilmesine olanak vermiş.
‘Zafer Kenti’ anlamına gelen Vicanayagar ise UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde. 26 kilometrekarelik bir alana yayılmış olan kentte kutsal mekanlar Hampi Pazar çevresinde ve Kamalapuram köyü yakınlarında olmak üzere şehrin iki bölgesinde yoğunlaşmış. Kutsal meydandaki en büyük yapı olan ve Vişnu’ya adanan Vittala Tapınağı, Vicayanagar sanatı ve mimarisinin en güzel örneği.
Mutlaka görülmesi gereken bir yer de çevresinde en az 125 tapınak bulunan, ilk Hindu tapınaklarının inşa edildiği ve Purana efsanesini yansıtan bir dizi kabartmaların bulunduğu Brahman mağara tapınaklarıyla ünlü, küçük ama önemli köy Ayvali (Aihole). En alışılmadık süslemelere ve büyüklüğe sahip Durga Tapınağı ve Ayvali’nin en bilinen yapısı Lad Han Tapınağı öne çıkan başlıca yapıtlar.
KIZIL KENT VE MAĞARA TAPINAKLAR
UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yeralan bir başka Karnataka şehri ise Pattadakal. Kırmızı kum taşlarından dolayı ‘Kızıl Kent’ olarak adlandırılan ve Çalukya Krallığı’nın görkemli eserlerini barındıran kentin sadece kutlamalarda kullanıldığı söylenmekte. Buradaki tapınaklarda güney ve kuzey Hindistan’ın mimari tarzlarını birarada görmek mümkün. En eski tarihli tapınak olan Sangameşvara, tipik bir güney mimarisini sergiliyor.
Pattadakal yakınlarında bulunan tipik bir Karnataka kenti olan Hospet’e gelince... Kendi başına bir özellik göstermiyor ama Muharrem ayındaki Müslüman Festivali süresince büyük bir Müslüman nüfusu ağırlıyor.
Çevresindeki 6. ve 7. yüzyıllardan kalma önemli Brahman ve Cayna mağaraların bulunduğu Badami, gezilmesi gereken diğer şehirlerden biri. Kayaların kazılmasıyla ortaya çıkan mağaralardaki tapınakların iç mekanları zengin bezemelerle kaplı. Şiva’ya adanan ve 16 kollu Şiva’nın dans ederken yer aldığı Birinci Mağara; Vişnu’ya adanan ve dünya üzerine inen brahman şeklindeki Vişnu’nun resminin bulunduğu İkinci Mağara; mağaralar arasında en büyük olanı ve çok ince işlenmiş figürlerin bulunduğu Üçüncü Mağara; diğerlerine göre çok daha sade olan, oturan ve ayakta duran 24 tirtankaranın sıra halde yeraldığı Dördüncü Mağara keyifli bir zaman geçirmenizi sağlayacak mekanlar...
Müzikleri çalgıdan çok insan sesi ağırlıklı
Karnataka Müziği, kuzeydeki üslupların tersine çalgıdan çok insan sesine yönelik. Yalnızca çalgıların kullanıldığı durumlarda bile, çalgılar insan sesinin şarkı söyleyişini taklit eder gibi; bu müzik genellikle vokal ses sınırları içinde kalarak ve vokal müziğin karakteristik süslemeleriyle çalınıyor. Karnataka müziğinde, Kuzey Hindistan müziğinden daha az çalgı kullanılıyor ve yalnızca çalgı için yazılmış (enstrümantal) müzik biçimlerine rastlanmıyor.
Karnataka’ya özgü tapınak mimarisi
Karnataka Bölgesi’nde görülen mimarlık üslubu Güney Hindistan’da yaygın olan üslupla benzerlikler göstermekle birlikte, 12. yüzyıl ortalarında Hoysala Hanedanı Dönemi’nde kendine özgü bir gelişme çizgisi izlemiş. Bu hanedana ait tapınaklar merkezi bir salon çevresinde yer alan çok sayıda kutsal mekanla abartılı biçimde kullanılan heykelsi kabartma ve bezemeleriyle ünlü. Tapınakların yatay taban silmeleri yoğun bir ışık-gölge etkisi yaratan derin oluklarla birbirinden ayrılmış, üstleri de bitki ve hayvan öğeleriyle bezenmiş. Duvarları bir dizi tanrı ve yarı tanrı figürü dolduruyor. Yöredeki, çıkarıldığında kolayca işlenecek kadar yumuşak olan ve havada durdukça sertleşen kloritli şist de burada gösterişli yüksek kabartmaların yapılabilmesine olanak vermiş.