?cretliler de stopaj ödeyecek
Güncelleme Tarihi:
Maliye Bakanlığı, yeni Gelir Vergisi Kanunu ile birlikte, iş?i ve memurların vergi rejiminin de değiştirilmesi i?in araştırma yapıyor.
Bu ama?la başlatılan ?alışmada, öncelikle işverenlerin TC kimlik numaralarını da yazarak, ?alıştırdıkları kişilerin brüt ücret ve vergi bilgilerinin de yer aldığı ayrıntılı ücret döküm listelerini, aylık olarak Gelir İdaresine bildirmesi öngörülüyor.
Bu konuda ge?en yıl Sosyal Güvenlik Kurumu ile de bir ?alışma başlatılmıştı. Söz konusu ?alışmada, SSK işveren bildirimi ile vergi dairelerine verilen muhtasar beyannamelerin tek nüsha şeklinde düzenlenmesi ve ücret ayrıntılarını i?ermesi öngörülmüştü.
İÇİ BOŞ BİR PROJE
Şükrü Kızılot, ücretliye stopaj uygulaması girişimini hurriyet.com.tr i?in yorumladı.
"?cretliler de stopaj ödeyecek" başlığı altında yer verilen yeni düzenleme, dikkatli bir şekilde okunduğunda, "i?i boş" bir proje olduğu anlaşılıyor. Nedenine gelince;
1- ?cretlilere stopaj usulü ile vergileme geleceği belirtiliyor.
?cretliler zaten stopaj usulüne göre vergilendiriliyor. ?cretleri ellerine ge?meden, vergisi stopaj yolu ile peşin peşin kesiliyor.
2- İşverenlerden, Gelir İdaresi tarafından, muhtasar beyanname ile ayrıntılı ücret ödeme listesi isteneceği belirtiliyor.
İşverenler, ?alıştırdıkları iş?ilerin ücretlerini zaten SSK'ya bildiriyorlar. Belli ki SSK ile Maliye arasında bir koordinasyon yok.
Kaldı ki ?alışanların yüzde 52'si asgari ücret, yüzde 75'i de brüt 1.000 YTL'nin altında gösteriliyor.
Bunun aksini ispat etmek i?in, Maliye'nin elemanlarınca iş?ilerin tek tek ifadelerinin alınması ve ücretlerinin sorgulanması gerekir. Bu da iş?ilik oranının tavan yaptığı ülkemizde, başka sorunları da beraberinde getirir.
Çalışanlar da işini kaybetmemek i?in, bordrodaki ücreti aldıklarını söyleyebilirler.
Kaldı ki Yeni Sosyal Güvenlik Yasası da kayıtdışı ?alışmayı ya da ücretin düşük gösterilmesini teşvik ediyor.
3- İş?ilerden ilk 6 ayda yüzde 15, ikinci de yüzde 20 gelir vergisi kesileceği belirtiliyor.
?cretliler daha sonra izleyen yılda beyanname verip, vergi farkını ödeyeceklermiş. Bu da pratikte bir yarar getirmez. ?cretlilerin yüzde 75'i zaten yüzde 15 vergi ödüyor. Kalan kısım ise ni?in vergi ödemeyip, izleyen yıl beyan edecek? Ayrıca, Maliye'nin 2008'de 38 milyar YTL gelir vergisi toplama hedefi var. Gelir vergisinin de büyük kısmı ücretlilerden. Maliye'nin aldığı verginin bir kısmını gelecek yıla ertelemesi, büt?ede milyarlarca YTL gelir azalması anlamına gelir ki bu da pratikte mümkün değil. Ayrıca ilave bir kırtasiyecilik doğar.
4- Olayın memurlar a?ısından hi?bir avantajı yok
Memurlara ücreti ödeyen de vergiyi kesen de Devlet. Devlet vergi ka?ırmayacağına göre, uygulamanın memurlar yönünden hi?bir yararı yok. Bu da kırtasiyeciliği artırır.
5- Eğer stopaj yüzde 20 olarak belirlenirse deniliyor Bu imkansız.
- Memurların stopaj yani gelir vergisi oranı şu anda yüzde 3-10 arasında değişiyor.
Devlet, kendi yaptığı ödemeleri (tazminat, iş gücü riski, eğitim ödeneği gibi) ?eşitli adlar altında vergi dışı bırakılıyor. İş?ilerin de stopaj oranı % 85'inde yüzde 20'yi bulmuyor. Stopaj yüzde 20 olursa, bu vergi artışı anlamına gelir ve kıyamet kopar.
6- Brüt ücretler düşük gösterilerek ciddi tutarda vergi ka?ırıldığı doğru
Ancak, belirtilen uygulama vergi kaybını önlemez.
Kaldı ki özel sektörde, 100 işletmeden 99'u ?alışanla "net ücret" üzerinden anlaşır. İş?iye isabet eden vergi ve SSK'yı işveren öder. Şimdi. İş?iye "beyanname ver, ilave vergi öde" denildiğinde, iş?iye ilave bir yük gelecek.
Ayrıca, vergi tahsilinde işvereni muhatap alan Maliye, iş?iyi muhatap alınca, iş?ilerin bir kısmı vergiyi ödemeyebilir.
?zetle, bu olay Türkiye ger?eklerinden uzak, i?i boş bir proje.
Halen muhtasar beyannamelerle sadece iş yerlerindeki toplam iş?i sayısı ile bunların ücretleri karşılığı ödenen toplam vergiyi görebilen Gelir İdaresinin, yeni uygulamayla detaylı ücret bilgilerine ulaşabilmesi planlanmıştı.Gelir İdaresinin Bilgi İşlem Merkezi de buna göre yeniden düzenlendi ve yeni yazılımlarla, VEDOP, yeni işleyişe hazır hale getirildi.
Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu ile başlatılan ortak ?alışma, bugüne kadar sonu? vermedi ve yeni sistem hayata ge?irilemedi.
Gelir İdaresi de, ?alışmaların daha da uzaması halinde, Maliye Bakanlığı bünyesinde ger?ekleştirilecek bir düzenlemeyle işverenlerden muhtasar beyanname eki olarak, ayrıntılı ücret dökümü istenmesini kararlaştırdı.
STOPAJ USUL? VERGİLEME
?cretlilerle ilgili yeni sistemin ikinci ayağını ise Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılması düşünülen değişiklikler oluşturacak.
Halen bürokratların üzerinde konuştuğu yeni sistem kabul görüp, hayata ge?irilebilirse, iş?i ve memurlar normal gelir vergisi tarifesi dışına ?ıkacak.
?cretlerin de stopaja tabi tutulmasını i?eren yeni sistem şöyle işleyecek:
İş?i ve memurlar i?in asgari ücret de dikkate alınarak, bir stopaj oranı belirlenecek. Bu oran yüzde 15-20 aralığında bulunacak. Yılın ilk yarısı i?in yüzde 15, ikinci yarısı i?in yüzde 20 stopaj da uygulanabilecek.
Eğer stopaj yüzde 20 belirlenirse, gelir vergisinde yüzde 15'lik dilimde yer alan asgari ücretlilerin vergi yükünün artmaması i?in, asgari ge?im indirimi tutarları buna göre yeniden belirlenecek ve mevcut yük korunacak.
İşverenler, her ay ücretlerden belirlenen oranda stopaj kesintisi yapacak ve bunu Hazineye aktaracak.
İşverenler, tek tek ?alışanların TC kimlik numaralarıyla birlikte brüt ücret ve stopaj tutarlarına ilişkin listeleri de, aylık olarak Gelir İdaresine ulaştıracak.
?CRET GELİRİ STOPAJI AŞARSA NE OLACAK?
Yıl bittiğinde İdare, TC kimlik numarasına göre her ?alışanın o yıl i?indeki brüt ücret toplamı ile stopaj dökümünü ?ıkartacak. Stopaj dilimini aşan brüt ücret sahiplerinden, gelir vergisinde genel beyan dönemi olan Mart ayında beyanname alınacak ve geri kalan vergi tahsil edilecek.
Bunun i?in de Gelir İdaresi Başkanlığı'nca ücretlilere, Mart ayı öncesinde birer yazı gönderilecek.
Yazıda, ilgilinin yıl i?indeki toplam ücret geliri ve ödediği vergi belirtilerek, şu ifadeler yer alacak:
"Söz konusu ücret geliriniz i?in Mart ayı i?inde şu tutarda beyanda bulunup, şu tutarda gelir vergisi vermeniz gerekmektedir. Bu işlem i?in Gelir İdaresi Başkanlığının ..... adresine, şu şifre ile girerek, sizinle ilgili ücret ve vergi dökümünün yer aldığı beyan tutanağını onaylayıp, beyanname yükümlülüğünü yerine getiriniz. Tutanakta yer alan vergiyi de bankaya ödeyiniz."
Mart ayı i?inde bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere, Nisan ayında yeni bir mektup daha gönderilecek ve cezalı tahsilat yapılacağı tebliğ edilecek. Çalışanların yine de vergisini ödememesi halinde, ek vergi maaştan kesilecek ya da diğer yollarla tahsilat yapılacak.
KAĞIT ?ZERİNDE D?Ş?K ?CRETE SON
Maliye Bakanlığından bir üst düzey yetkili, ülkede brüt ücretler düşük gösterilerek, ciddi tutarlarda vergi ka?ırıldığını, yeni sistem arayışlarının da kayıp ve ka?ağa son verilmesi amacıyla başlatıldığını bildirdi.
Bu ?alışmaların bir ayağını ücretlerin bankaya yatırılması projesinin oluşturduğunu kaydeden Maliye yetkilisi, şunları söyledi:
"Yeni düzenlemeyle ücretlerin ?ok daha sağlıklı ve doğru olarak beyan edileceğini düşünüyoruz. ?cretlerin bankaya yatırılması ve bordro bilgilerinin Gelir İdaresine gönderilmesi ister istemez işverenleri daha duyarlı davranmaya itecek.
Stopaj sistemi de uygulamaya konulabilirse, ücretlilerin vergi rejimi ?ok daha basit hale gelecek. ?lkede kayıtlı ücretli sayısı 11 milyon olarak belirleniyor. Burada doğru beyanı ne kadar sağlayabilirsek, vergi gelirlerimiz o kadar artacak."
Bu arada Bakanlık yetkilileri, yeni Gelir Vergisi Kanunu ile birlikte, gelir vergisi tarifesinin de yeniden düzenlenebileceğine dikkat ?ekiyor.
Türkiye'de halen yüzde 15, 20, 27 ve 35'lik oranların uygulandığına işaret eden yetkililer, tarife sayısının fazla olduğunu, tarifedeki oran sayısının yeni düzenlemeler sırasında 3'e düşürülebileceğini vurguluyor.
Ancak bunun getirisi ve götürüsünün de tek tek hesaplanacağını kaydeden Bakanlık yetkilileri, "Biz, bütün bu rakamları siyasi otoritenin önüne koyarız. Nihai kararı orası verir. Daha sonra da Meclis'te ele alınır" dediler.