Tüp bebek tedavisi hakkında merak edilen her şey

Erkekten alınan sperm ile kadından alınan yumurta yani oositin, laboratuvar ortamında döllenmesi ve gelişen embriyonun kadının rahmine yerleştirilmesine tüp bebek denir. Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı ve Embriyolog Op. Dr. Öznur Dündar Akın, tüp bebek tedavisindeki merak edilenleri anlattı.

Tüp bebek (IVF) kimlere yapılmaktadır?

Kadınlarda yumurtalık kanallarının (fallop tüpleri) kapalı, hasar görmüş ya da alınmış olması,
Fallop tüplerinin oluşan yumurtaları yakalamasını engelleyecek yapışkanlığın bulunması,
Kadınların, doğurganlığın düşük olduğu ileri yaşta bulunması,
İlaçlı tedavi ile gebeliğin elde edilememesi,
Erkeklerde sperm sayısının az ve kalitesinin düşük olması ya da hiç sperm hücresi bulunmaması.

Özellikle 30 yaşından büyük ve adet kanamaları düzensiz olan kadınlar ve sperm sayısının düşük olmasının yanı sıra testisle ilgili sağlık problemleri olan erkeklerin gebelik elde edebilmesi için tüp bebek merkezlerine başvuruda bulunması gerekmektedir.

Bazı durumlarda ise çeşitli sağlık problemleri öncelikle ilaçlar ya da cerrahi yöntemlerle tedavi edilerek normal gebeliğin oluşması beklenmektedir. Bu problemler çözüldükten sonra normal gebelik görülmüyorsa tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır. Örneğin, yumurtaların tutulmasını önleyen karın içi yapışıklıkta önce laparoskopik cerrahi uygulamalardan yararlanılmaktadır. Yumurtalık kisti ya da iltihaplara bağlı olarak gelişen yapışıklıkların tedavi edilmesi ve fallop tüplerin yumurtaları tutabilme fonksiyonu edinmesine rağmen normal yollarla gebelik elde edilemiyorsa yine tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır.

Kadınlarda, adet döneminde atılan ve rahmin içini kaplayan endometrium dokunun fallop tüplerinde ya da bağırsaklarda bulunması hastalığı olan endometriozis durumunda da tüp bebek tedavisine başvurulmaktadır.

Yumurtalıklarda, spermlerin tutunmasını engelleyen antikorların geliştiği immünolojik infertilitede de bu tedavi uygulanmaktadır. Özellikle erkeklerde görülen infertilite nedeniyle gebeliğin sağlanamaması durumunda mikroenjeksiyon yöntemi başarılı sonuçlar alınmasını sağlamaktadır.

Tüp bebek öncesi yapılan testler nelerdir?

3 gün ilişkisiz diyet ile bakılan spermiogram, yumurtalık rezerv testleri (FSH, E2, AMG), transvajinal ultrason ile yumurtalık antral folikül sayımı, luteinize hormon pik düzey ölçümü, luteal fazda progesteron ölçümü, tüplerin değerlendirilmesi için HSG, TSH, kan şekeri, prolaktin hemogram, hepatit, genetik, pıhtılaşma gibi testlere ek olarak pelvik ultrason gibi çeşitli testler, tüp bebek tedavisi için “rutin” olarak kadın ve erkeğe yapılan testlerdir.

Tüp bebek tedavisi aşamaları nelerdir?

İlk aşama: Çiftin değerlendirilmesini kapsayan bu aşamada; çiftlerin geçirdiği hastalıklar, tedaviler gibi çeşitli öyküler dinlenir. Eski tahliller ve film sonuçları varsa incelenir ve tedavinin başlayacağı güne karar verilir.

İkinci aşama: Yumurtaların uyarılması ve yumurtanın oluşturulması aşamasında; yumurta geliştirici ilaçlara başvurulur. Çok yumurta ile çok embriyonun oluşması, tüp bebek başarısını arttırmaktadır. Zira, bu embriyolar arasından “en kaliteli olanı” seçilerek, anne rahmine transfer edilir.

Üçüncü aşama: Gelişmiş olan yumurtaların toplanması ve sperm örneklerinin seçilmesi aşaması ise, üçüncü aşamadır.

Dördüncü aşama: Özenle seçilen yumurta ve spermlerin; laboratuvarda “döllenme” aşaması ise dördüncü aşamada gerçekleşir.

Beşinci aşama: Döllenen kaliteli embriyoların rahim içine transfer edilmesi aşaması ise beşinci aşamadır. 15 dakika kadar sürebilen embriyo aktarımı, ağrısızdır. 12 gün sonra ise gebelik testi yapılır.

Tüp bebek tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?

Tüp bebek tedavisinde çiftlerin ihtiyacına göre çok çeşitli yöntemler uygulanabilmektedir. Bu yöntemler arasında antagonist protokol, long protokol, mini-IVF, havuz-pooling, mikroenjeksiyon, mikroçip, taze ve donmuş-freeze siklüsler, rahim dinlendirme, vitrifikasyon ile yumurta- embriyo dondurma, sperm dondurma, TESE- testiküler sperm ekstraksiyonu, PGT-preimplantasyon genetik tanı, NGS-next generation sequencing, x8000 büyütmeli yüksek büyütmeli dijital görüntüleme mikroskopu ile İMSİ- intrasitoplazmik morfolojik olarak seçilen sperm enjeksiyonu, co-ionofor, embrioskop (sürekli embriyo izleme sistemi) yer alabilir. Bu yöntemlerden hangisinin uygulanması gerektiği çiftlerin durumuna özel olarak belirlenir.

Tüp bebek tedavisi fiyatları ortalama ne kadar?

İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli illerinde “tüp bebek tedavisi fiyatları” değişiklik göstermektedir. Zira, yapılan yöntemin kişiden kişiye farklılıklar göstermesi ve buna bağlı olarak “ek tedavi seçeneklerinden” destek alınması gibi çeşitli sebeplerden dolayı tüp bebek tedavisinde net bir fiyat verilememektedir.