Çocuğunuz saldırganlaştıysa dikkat!

Bazı anne babalar, çocuklarında tespit edildiği halde adını koyamayıp ‘zamanla geçer’ dedikleri, ‘arkadaşımın kızında /oğlunda da var’ diyerek kıyas yapıp kendilerini rahatlattıkları ama bir şeylerin ters gittiğini hissettikleri durumlar vardır. Psikolog Ülkü Alaca Aytiş, çocuklarda davranış bozukluğunu anlattı.

“Davranış bozukluğu” dediğimiz durum aslında uzmandan yardım alınarak çözümlenebilecek bir durumdur. Öncelikle davranış bozukluğu nedir onu tanımlayalım. Kişinin; başkalarının temel haklarına saldırması, içinde bulunduğu yaşa uygun olarak başlıca toplumsal kurallara ve değerlere uymaması ve hiçe sayması ve bu davranışların tekrarlayıcı biçimde ve de sürekli olarak yapılması.

Davranış bozukluğu, yaşın gelişimine uygun olarak yapılan birtakım davranışlar ile karıştırılmamalıdır. Örneğin; 1- 1,5 yaşına kadar olan bir çocuktan parmak emmesini bekleriz ve doğal ihtiyacı deriz, ancak bu parmak emme 4 ya da 7 yaşında ise o zaman bir davranış bozukluğundan bahsedebiliriz. Peki, bu davranış bozukluğu diye kastettiğimiz şeyler nelerdir diyecek olursak:

• Altını ıslatma ve dışkı kaçırma
• Psikolojik kökenli kekemelik
• Parmak emme
• Tırnak yeme
• Fobiler ve korkular- Yeme bozuklukları ve iştahsızlık
• Uyku bozuklukları
• Mastürbasyon (kendi kendini tatmin etme)
• İçe kapanıklık
• Çalma
• Yalan söyleme
• Aşırı hareketlilik
• Saldırganlık
• Saç yolma
• Uyurgezerlik
• Bağımlılık
• Aşırı inatçılık

Yukarıda saydığımız davranış bozuklukları nasıl gelişir dersek eğer temellinde aile yatmaktadır. Bu durumu açarsak;

• Ailenin yanlış tutum ve davranışları
• Çevresel faktörler
• Aile içi şiddet
• Travma (yangın, deprem vs)
• Ayrılık (boşanma )

Temelinde ailenin yanlış tutum ve davranışları ile ortaya çıkan davranış problemleri aşağıdaki aile yapılarında daha sık görülmektedir.

•  Baskıcı aile yapısında
•  Görmezden gelen aile yapısında
•  Umursamayan, hiçe sayan aile yapısında
•  Sorunu çözmek yerine, sorunu tekrar problem olarak tanımlayan ailelerde
•  Çocuğunun gelişimini takip etmeyen ailelerde

Peki, davranış bozukluğu sergileyen çocukların aileler ne yapmalıdır?

•  Çocuğunuzu iyi tanımak
•  Bilinçli ebeveyn olmak
•  Bu yaşta olur, sonra geçer demeyip, olumsuz örnek eşlemesi yapmamak
•  Uzmana başvurmak
•  Sorunun kaynağını öğrenmek
•  Sorunu değil kaynağını ortadan kaldırmak

Davranış bozukluğunun altında aslında çocuk ilgi çekmek istiyordur. Tek başına çözemediği bir durum söz konusudur ve bunu yetişkinlere regrese ederek anlatmaktadır. Daha alt döneme ait ilkel davranışlar sergileyerek yaşıyor olduğu anksiyete’yi azaltırken alarm sinyali de göndermektedir. Unutmayın Çocuğunuz altını ıslatıyor, parmağını emiyor, yalan söylemeye başlamışsa veya agresif tutumlar sergiliyorsa önce kendi aile yapınızdaki değişiklikleri gözden geçirmenizde ve yapıcı tutum sergilemeniz de fayda vardır.

Psikolog Ülkü Alaca Aytiş