‘Ateşli’ bir geleceğe hazır mıyız?

Kanada dünya ormanlarının yaklaşık yüzde 9’una sahip. Son 25 yılda her yıl yaklaşık 7 bin 300 orman yangını meydana gelen ülkede yanan alan miktarı ortalama 2,5 milyon hektar. Ülkenin orman yangınlarıyla mücadele için harcadığı para miktarıysa yangın sezonunun büyüklüğüne göre 800 milyon dolarla 1,5 milyar dolar arasında değişiyor. Yani onlar da bizim gibi yangınlara alışıklar ve bu dertle rutin bir mücadele içindeler.

Kanada’da yangın mevsiminin başlangıcı kabul edilen mayıs ayında başlayan yangınlar 500’den fazla noktada devam ediyor. Yangınların nedeniyse yıldırımlar.

Kanada’da felaketin büyüklüğü karşısında büyük bir çaresizlik var. Bizdeki büyük Marmaris yangınında olduğu gibi söndürme araçlarının yetersizliğinden yangın öncesi ve sırasındaki planlama ve koordinasyon eksikliğine kadar birçok konu tartışılıyor. Biliminsanlarıysa aynı noktaya işaret ediyor: “İklim krizi yangınların sıklığını ve büyüklüğünü arttırıyor. Daha da ateşli günlere hazır mıyız?”

Bütün bu felaketlerden çıkan en büyük ders ise doğa için bizim harita üzerine çizdiğimiz ülke sınırlarını belirleyen çizgilerin anlamsız olduğu. Öyle ki Kanada’dan yükselen dumanlar önce New York, Massachusetts ve Connecticut’ın aralarında olduğu birçok ABD kentinin rengini kahverengiye çevirdi.

Havadan müdahale

New York’ta, devlet okulları açık hava etkinliklerini iptal etti, maske yeniden kullanıma girdi ve bir an önce evini satıp gitmek isteyenlerin sayısında patlama oldu. Derken dumanlar Norveç’e ulaştı. Uzmanlar dumanların Güney Avrupa’ya doğru yayılmasını beklediklerini söylüyor.

Türkiye’deki son 10 yılın orman yangını istatistiklerine bakıldığında hem sayıda hem de yanan alanda artış olduğu gözlemleniyor. Dikkat çeken bir başka noktaysa yangın sayısında olağanüstü artışın yaşanmadığı yıllarda dahi yanan alanın çok daha fazla büyüdüğü. 2021’de Ege ve Akdeniz bölgelerinde 28 Temmuz’da başlayan ve yaklaşık iki hafta süren orman yangınlarında 124 bin hektarlık ormanlık alan kül oldu. O tarihten bu yana yangınlarla mücadelede birtakım kapasite gelişimi söz konusu. En azından yangına havadan müdahale edecek araç sayısında önemli bir artış var. Orman Genel Müdürlüğü yetkililerinin verdiği bilgilere göre bu yıl 70’e yakın hava aracı yangın söndürme çalışmaları için kullanılacak. Ayrıca yangın müdahalelerinde İHA’ların da kullanılacağı verilen bilgiler arasında. Uzmanlar ne kadar hazırlıklı olursak olalım, başımıza gelecek bir yangının çok büyük olacağını söylüyor.

Yangın gönüllüsü olun

Bina, orman, tahliye ve ilkyardım konularında ilgili kurumlardan yardım alın. Türkiye Ormancılar Derneği orman ve açık alan yangınları için eğitimler düzenliyor. Aynı şekilde dileyen Orman İdaresi’ne başvurarak ‘yangın gönüllüsü’ olabilir. Yangın gönüllüsü olan ve eğitim alanlara bot, elbise ve koruyucu donanım veriliyor.

 KISA KISA

 Kaybedenler kulübü

 71 bin hayvan türünün korunma durumunu değerlendiren yeni bir çalışma, ‘kazananlar’ ve ‘kaybedenler’ arasında büyük bir eşitsizlik olduğunu gösteriyor. Küresel olarak türlerin yüzde 48’i azalıyor, yüzde 49’u sabit kalıyor ve sadece yüzde 3’ü artıyor. Kayıpların çoğuysa tropik bölgelerde.

 İklim krizi kuşları etkiliyor

 1970’ten 2019’a kadar dünyada 104 kuş türünde yıllık yavru üretimindeki değişiklikleri inceleyen çalışmanın sonuçları ilginç. ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin açıklamasına göre küçük gövdeli ve yerleşik türlerin yavru üretiminde artış, büyük gövdeli ve göçmen türlerdeyse azalma var.

DOSTLARIMIZ

Hepsinin sevilmeye, aileye ihtiyacı var

HAYTAP Başkanı Ahmet Şenpolat depremzede hayvanlar için “Onları enkazlardan, hasarlı binalardan çıkardık ama sahiplenilmelerini sağlayamazsak tam olarak kurtarmış sayılmayız” diyor.

Golden’lar, av köpekleri, terrier’ler, kırma ırklar... İrili ufaklı 100’den fazla köpek... Ve onlarca kedi... Hayvan Hakları Federasyonu’nun (HAYTAP) deprem bölgesinden kurtardığı hayvanlar bunlar... Bir kısmı yeni ailelerine kavuştu. Ama 300 kadar depremzede hayvan hâlâ sahiplenilmeyi bekliyor. Derneğin başkanı Ahmet Şenpolat “Onları enkazlardan, hasarlı binalardan çıkardık, hayatta kalmalarını sağladık, evet ama sahiplenilmelerini sağlayamazsak tam olarak kurtarmış sayılmayız. Hepsinin sevilmeye, birer aileye ihtiyacı var” diyor. Derneğin Bursa’daki ‘Emekli Hayvanlar Çiftliği’nde barındırılan kedi ve köpekleri evlat edinmek için bilgi@haytap.org adresine başvurabilirsiniz.

Deprem bölgesinde kurtarılan yaklaşık 300 hayvan sahiplenilmeyi bekliyor.