Hatay Havalimanı’nda zemin sorunu

Hatay, stratejik lokasyonundan kültürel temsiliyetine kadar pek çok açıdan çok değerli. Bu durum, havacılık açısından da kentin kıymetini yükseltiyor. 6 Şubat’ta yaşanılan Kahramanmaraş merkezli depremlerin geniş bölgede yarattığı yıkımın en ağır bilançolarından biri de Hatay Havalimanı’nda ortaya çıktı. Terminalde büyük hasar vardı ama ondan da büyüğü pistte söz konusuydu.

Depremin ilk günlerinde bölgeye yardımları ulaştırmak için elbette herkesin gözü Hatay Havalimanı’ndaydı. Hızlıca onarım çalışmaları başladı. Pistteki sorunların giderilmesi için ekipler hızlı aksiyon aldılar. Sonunda pistin onarıldığı, uçuşlara hazır hale geldiği açıklandı ancak bugün gelinen noktada Hatay’da uçakların güvenle inip kalkabileceği bir havalimanı olduğunu söylemek mümkün değil. Uçaklar yolcu getiremiyor, sadece götürebiliyor. Depremde yerinden oynayan, kırılan, yapısı bozulan Hatay Havalimanın 3 bin metrelik pisti şimdi iyice kısaldı. 2 bin metrenin altındaki kısmına iniş yapılabiliyor. Uçaklar havalimanına derin dalışla alçalıyor. Yere hızlı vurmaktan kaçınan pilotlar tedirgin iniş yapıyorlar.

Hatay gibi önemli bir bölgede yaklaşık iki saatlik mesafeyi kapsayan alanın tek havalimanında böyle bir durumun yaşanması üzücü. Yapılan tamiratlarla pist biraz düzeltilmişti ama verilen bilgilere göre şimdi de derzlerde deformasyon görüldü. Uçaklar yolculu inse nereden baksanız 15-20 ton daha ağır olacağından güvenli görünmüyor. Bu, derzlerden sonra başka bozulmalara da yol açabilir endişesiyle istenilmeyen bir durum. Havalimanının fay hattı üzerinde olması ise başka bir sorun.  

ALTI ÇOK SULU BATAKLIK

ICAO adı LTDA olan Hatay Havalimanı 2007 yılında açıldı. Seçilen yer konusunda o dönemde de bazı çekinceler olduğu, Ordu’nun hatta Devlet Hava Meydanları’nın bu çekinceleri dile getirdiği sır değil. Sonunda havalimanının lokasyonu İl Özel İdaresi’nce belirlenmişti. Pistin inşaatını o zamanlar daha ağırlıklı yerel bir şirket olan İntaş yaptı. Terminali ise bugün Dalaman Havalimanı’nı da işleten YDA firması üslendi. 04/22 yönünde, 3 bin metre uzunluğunda, 45 metre genişliğinde beton kaplamalı pisti altındaki sudan korumak için beton bir duvar kuşakladı. İç ve Dış hat uçuşlarına açılan havalimanı için ILS, VOR, DME ve NDB gibi bütün sistemler kuruldu.

Aslında Hatay Havalimanı’nın 6 Şubat depremlerinden önce de sorunları olmuştu. 2012 ve 2019 yıllarında sel suları altında kaldı. Sular çekilinceye kadar havalimanı zaman zaman kullanılamadı. 

Stratejik önemi olan ve 2 bin dekar alana kurgulanan havalimanı son depremde yerinden oynadı. Pistin şakulü kaydı. 1’inci derecede deprem bölgesi üzerindeydi, üstelik bataklıktaydı. Pistte ciddi kırılmalar oldu.  Deprem için yardım uçakları buraya inemedi. Bu arada 47 bin metrekarelik terminal binası sular içinde kaldı. 100 ton su basmıştı. Sundurmalar çöktü ve bir işçi hayatını kaybetti. Terminal binası çevresine geçirimsizlik perdesi yapılması şart oldu.

Şimdi derzler onarıldı ama yine de açılmalar oluyor. Notam kaldırma tarihi 17 Mayıs olarak ilan edildi. Hatay’a gidecekler Adana, Gaziantep havalimanlarını kullanmak zorundalar. İkisi de Hatay Havalimanına aşağı yukarı 200 km uzakta. Peki, Notamdan sonra Hatay Havalimanı normale dönecek mi? Bir tehlike kalmayacak mı? Bu tarihle ilgili kimse kesin bir şey söylemiyor. Yorumlar ortada kalıyor.

TEK ÇÖZÜM

Yapılan araştırmalar artık bu pistin bir işe yaramayacağı yönünde.  Bu yüzden hemen yakınına, altına kazıklar çakılarak yeni bir pist yapılması gerekiyor. Ya da külliyen havalimanın yerinin değiştirilmesi de tartışılıyor.  Henüz bir karar yok. Hatay havalimansız kalamaz. Bugün içinde bulunduğu şartlar sürdürülebilir değil. Bir an önce karar verilip harekete geçilmezse Hatay semalarında uçak görmek mümkün olmayacak. Hem sivil hem de askeri açıdan önemli görevler üslenen Hatay Havalimanı için karar süresinin uzaması maliyetleri de artıracak.

BODRUM MİLAS’TA SORUN YOK

Havalimanları genellikle verimsiz araziler üzerine kurulur. Buralar bataklık falan da olabilir. Ama uygun inşaat teknikleri ile sorunsuz pistler yapılabilir. İşte Bodrum-Milas havalimanı da Ekinambarı denen bir bataklık üzerine kuruldu. Ama kazıklar çakılarak ileri inşaat teknikleri uygulandı. Bugün sorunsuz kullanılıyor.

ÇALIŞKAN ARILAR GELİYOR

Geçtiğimiz yıl yine orman yangınları yaşadık ama zamanında müdahaleler sayesinde kayıplarımız nispeten az oldu. Kiralanan uçaklar, devlet filolarından alınan helikopter ve elbette yerde görevli orman idaresi personeli, sivil toplum kuruluşlarının gönüllüleri topyekûn verilen savaş, alev alev yanan ciğerlerimizin bir kısmını kurtardı.

Orman yangınlarına müdahalede zamanında kiralaması yapılan Amerikan Air Tractor uçaklarının hızlı ve kıvrak müdahalelerinin büyük rolü oldu. Üç yıllığına kiralanan bu uçaklarının başarısı şimdi satın almayla kendi yangın söndürme filomuzun önemli bir kanadını oluşturacak. Kiralık uçakların sadece karada tankerlerden yaptıkları su ikmalini, şimdi yeni gelecek ve kendi malımız olacak uçaklar deniz ya da gölden yapacakları operasyonları da rahatça gerçekleştirecekler.

KÜÇÜK TANKER UÇAĞI

Savunma Sanayisi Başkanlığı tarafından Orman Genel Müdürlüğü ihtiyacı olarak ihale edilen “Küçük Tanker Uçağı Tedariki Projesini” İspanya’da yerleşik Air Tractor Europe S.L. firması kazandı.

16 Şubat’ta imzalanarak yürürlüğe giren proje kapsamında 3000 litre (800 Gallon) kapasiteli 20 adet AT-802 yangın söndürme uçağı “Air Tractor Europe S.L.” firmasından beş yılda tedarik edilerek Orman Genel Müdürlüğü’nün envanterine girecek. 15 adedi göle-denize iniş kalkış yapabilen Amfibik AT-802 Fire Boss (Amfibik), beş adedi ise karasal tip AT-802 yangın söndürme uçağı olmak üzere, toplam 20 adet uçak Orman Genel Müdürlüğü’ne 2023-2027 yıllarında arasında teslim edilecek. Her biri ortalama 4.5-5 milyon dolar olan uçaklardan yılda ortalama dört  ya da beşi teslim edilerek sisteme katılacak. Bu arada daha önce kiralanan Air Tractor’ler iki yıl daha hizmette kalacak.

Uçakların teslimine kadar yıllar içinde Orman Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi bu süreçte kendi pilotlarını yetiştirerek, kalıcı bir çözüm konseptiyle artık ülkemizdeki orman yangınlarına doğrudan, kendi uçakları ve pilotlarıyla müdahale edecek. Çevreye zarar vermeyen özel kimyasallar da atacak uçaklar sayesinde yanan yerlerin daha hızlı yeşillenmesi de sağlanacak.

Ayrıca “Air Tractor Europe S.L.” firması, Orman Genel Müdürlüğü’ne dünyada iki adet bulunan tam fonksiyonlu ve hareketli AT-802 yangın söndürme uçağı simülatörünü hediye verecek. Bu simülatör 2024’te Orman Genel Müdürlüğü tesislerine yerleştirilecek. Böylece çok sayıda yangın söndürme uçağı pilotunun yetişmesi sağlanacak.

AT-802F FIRE BOSS TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Motor Tipi: Pratt&Whitney PT6A-67F

Hızı: Saatte 276 km

Kalkış Ağırlığı: 7257 kg

Su kapasitesi: 3028 litre

Kanat açıklığı: 18.04 metre

Kanat alanı: 37.29 metrekare

KRAKOV VE PALERMO UÇUŞLARI BAŞLIYOR

Türk Hava Yolları aylar önce bir karar alarak Polonya’da Varşova’dan sonra ikinci nokta olarak Katovice’ye uçmak istedi. İzinler alındı, bilet satışı başladı. Ama sonra tam anlamıyla Polonya Hava Yolları (LOT) taş koyarak bu uçuşlara izin vermedi. Bunun üzerine THY Krakov uçuşunu ilan etti.

1 Mayıs’tan itibaren haftada üç gün İstanbul’dan Krakov’a karşılıklı seferler başlatılıyor. Çarşamba ve cuma günleri saat 07:20’de İstanbul’dan kalkacak uçaklar saat 08:30’da Krakov’a inecek. Oradan da 09:20’de kalkacak uçaklar 12:35’te İstanbul’da olacak. Pazartesi günleri ise İstanbul’dan 18:20’de kalkan uçak, Krakov’dan da 20:20’de kalkarak 23.35’de İstanbul’a inecek.

SİCİLYA’DA İKİNCİ NOKTA

Uzun süredir İtalya’nın Sicilya adasında Katanya’ya sefer yapan THY şimdi Palermo hattını açıyor. İstanbul Palermo arasındaki karşılıklı seferler haftada dört gün olarak gerçekleştirilecek.

İlk uçuş 5 Mayıs günü yapılacak. Pazartesi-cuma günleri dışında çarşamba ve pazar günleri de Palermo İstanbul’a direkt bağlanacak. TK 1373 sefer sayısı ile yapılacak pazartesi-cuma uçuşlarının kalkış saati 03:45. Uçak 06.20’de Palermo’ya inecek. TK 1375 sefer sayısı ile yapılacak çarşamba-pazar uçuşları için İstanbul’dan kalkışlar saat 13:45’te yapılacak. Uçak 16.20’de Palermo’ya inecek. Oradan da TK1376 sefer sayısı ile 17:30’da kalkıp 19:35’e İstanbul Havalimanı’nda olacak.