Yeni Bakan’dan patronlara çağrı ve sanayinin sorunları

Altı milyon başta olmak üzere tüm çalışanların gözü kulağı da Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda. Verilecek zam oranı sadece asgari ücretlileri değil, tüm çalışanları yakından ilgilendiriyor. Hayat pahalılığı tüm çalışanları zor durumda bıraktı. Yeni Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati cumartesi günü iş dünyasının temsilcileriyle bir araya gelmişti. O toplantıda bu konuda patronlara verdiği önemli bir mesajla başlayacağız.

PATRONLARA ÇAĞRI

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, iş dünyası ile yaptığı toplantıda asgari ücrete yapılacak zam oranında temel hedefin, mağduriyetin bir ölçüde giderilmesi olduğunu söyledi. Edindiğim bilgilere göre bu açıklamayı yaptıktan sonra da iş dünyasına açık açık, “Çalışanlar mağdur edilmesin. Sizler de maaşları bu çerçevede ayarlayın” çağrısında bulundu. Yıl sonu yaklaşırken, çalışanların zor durumda olduğunu hatırlatarak, asgari ücrette gösterilen ya da gösterilecek olan hassasiyetin işverenler tarafından tüm çalışanlara gösterilmesi gerektiğinin altını çizelim.

ORTAK SÖYLEM NEYDİ?

İşverenin de zorlukları olduğunu biliyoruz. Kiminle konuşsam ekonomi yönetiminde koordinasyon eksikliğinden şikâyet ediyor, bütünsel bir yaklaşımın gerekli olduğunu belirtiyor. Yasal düzenleme yapılırken, önemli bir karar alınırken o sektörün aktörleriyle görüşülmesi, sivil toplum örgütlerinin ve meslek odalarının da fikirlerinin sorulması gerektiğini anlatıyorlar. Cumartesi günü Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’yle yapılan toplantıda iş dünyasının ortak söylemlerini şöyle sıralayabiliriz:

Güven ve öngörülebilirlik şart.

Kur oynaklığına çözüm bulunmalı.

Finansmana erişim kolaylaştırılmalı.

Sanayinin ihtiyacı olan eleman açığı giderilmeli.

Hukuk algısı düzeltilmeli.

Hem iş dünyası hem de yabancı yatırımcı açısından adalet alanında gerekli adımların bir an önce atılması gerekiyor. Bununla birlikte yargı süreçlerinin uzunluğundan şikâyetçi olan iş dünyasının en büyük beklentisi “tarafsızlık”.

SANAYİCİLERİN SORUNLARI

Gelelim özel olarak sanayicilerin sorunlarına ve beklentilerine. Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir ile uzun uzun sohbet ettik. “Türkiye’nin çıkış yolu cari açığı bitirmekten geçiyor” diyen Özdebir de kurdaki oynaklığın giderilmesini gerektiğini söyledikten sonra, sanayici açısından zorlukları şöyle sıraladı:

Maliyetlerdeki, yani enerjiden akaryakıta, işçiye kadar her kalemdeki artış bizi olumsuz etkiliyor.

Yurtdışındaki algı mutlaka düzeltilmeli. Ekonomik ilişkileri geliştirmek için dış politik anlaşmazlıklar çözüme kavuşturulmalı.

İhracatçı asından büyük sorun, ara malı ithalatı. 100 liralık üretimin 60 liralık bölümü ithalata bağlı. Sadece Türk ekonomisindeki gelişmeler değil, dünya ekonomisindeki olumsuzluklar da bu kalemi doğrudan etkiliyor. Türkiye’de ara malı üretimi hızlandırılmalı.

YEDEK PARA FORMÜLÜ

Nurettin Özdebir, “Yatırım için güven, istikrar gerekli. Finansman sorunları çözülmeli. Bazı ülkeler bu sorunu ‘yedek para’ formülü ile çözdü” dedikten sonra Bakan Nureddin Nebati’ye de yazılı olarak ilettiği önerisini şöyle anlattı:

“Yatırım için bir tatlandırıcı lazım. Reel sektörün devletten 168 milyar lira KDV alacağı var. Bu para atıl olarak duruyor. Bunun karşılığında maliye yedek bir para çıkarsın. Ekonomide dolaşıma sokulsun, sanayici kullansın.”

MESLEK LİSELİLERE BEDELLİ YA DA KISA DÖNEM ASKERLİK

Sanayinin ihtiyacı olan ara eleman sorunu sürüyor. Özdebir’e göre sosyal yardımlarla geçinen, maaşı ya da işi beğenmeyen “gönüllü işsizler” var. Ancak bir de eğitim politikalarında sorun var. Kısacası, meslekler öne çıkarılarak, Türkiye’nin ve iş dünyasının ihtiyacına göre mutlaka politika belirlenmeli.

Mesleklerin yeniden cazip hale getirilmesi gerektiğini söyleyen ASO Başkanı Özdebir, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a meslek lisesi ve meslek yüksek okulu mezunlarına, alanlarında üç yıl çalışmak kaydıyla, askerliği bedelli ya da kısa dönem yapabilmelerinin önünü açabilmek için düzenleme yapılmasını önereceklerini belirtti.