İlk tedbirler tamam şimdi şok lazım

Merkez Bankası bir günde TL’nin yüzde 15’in üzerinde değer kaybetmesi üzerine oluşan panik ortamını önlemek için, dün piyasalar açılmadan bir dizi tedbir aldı. Tedbirlere bakıldığında birisi swap işlemleri ile özellikle yabancıların rahatlıkla döviz alıp geri dönmelerini zorlaştırmaya dönüktü. Zorunlu karşılık ve diğer tedbirlerle piyasadaki likiditeyi artıran, piyasaları rahatlatan tedbirleri uygulamaya koydu. Bankaların birbirleriyle güvensizlik nedeniyle bozulan alışverişini temin etmek için Merkez Bankası’ndaki aracılık işlemlerini devreye aldı. Yani Merkez Bankası aracılığı ile bankalar birbirleriyle döviz alışverişi yeniden yapar hale geldiler.

Tüm bu tedbirlere rağmen kurlarda önemli bir geri geliş yaşanmadı. Bankacılar, yabancıların geri çekilişinin yavaşladığını çünkü artık rahat biçimde döviz alıp geri dönme imkanlarının sınırlandığını söylediler.

Bu tedbirlerin 2001 krizi gibi dönemlerde Merkez Bankası’nın daha önce de uyguladığı tedbirlerden olduğu gözleniyor. Ancak piyasaların tümüyle sakinleşip normalleşmesi için bunun ötesine geçilip, yeni ve piyasaya şok niteliğinde tedbir ve kararların açıklanması gerektiği belirtiliyor.

Her ne kadar ABD ile yaşanan rahip kriziyle patladığı görülse de, aslında şu anda yaşanan panik ortamının bir süredir yaşanan gecikmelerden kaynaklandığı konusunda bankacıların hemfikir olduğu gözleniyor. Bu nedenle bankacılar bir yandan kur atağı yaşandığını belirtirlerken öte yandan gecikmeli tedbir alındığını söylemek zorunda hissediyorlar. Buna karşılık bankacıların kamuoyuna çıkarak paniği önleme amacıyla, kendi üstlerine düşen görevi yerine getirdikleri söylenebilir.

FAİZ VE İLETİŞİM SIKINTISI

Ancak konuştuğumuz piyasa oyuncuları bir dizi tedbire daha ihtiyaç olduğunu belirtiyorlar. İlk başta gecikilen faiz artışının yapılması gerektiği, çünkü enflasyon ve piyasa faizlerine bakıldığında Merkez Bankası faizinin düşük kaldığı görüşündeler. Bir üst düzey bankacı piyasanın beklentisinin 4 ile 6 puan arasında faiz artışı olduğunu belirtti. Bir başka bankacı ise “piyasaları rahatlatıcı şok niteliği taşıması için Merkez Bankası’nın piyasanın beklediğinden fazla faiz artışı yapması gerektiğinin” altını çizdi.

Sadece faiz artışı ile de artık sorunun çözülemeyeceğini, bu noktanın aşıldığını kaydeden bir başka bankacı, mali açıdan da şok tedbirler gerektiğini söyledi. Bütçede hemen ilk ve yüklü kesintiler yapılıp bunun açıklanması gerektiğini, Merkez Bankası’nın para yaratmasının kurala bağlanması gibi “güven artırıcı önlemler”in uygulamaya girmesi gerektiğinin altını çizdi.

Bir başka bankacıyla konuştuğumuzda ise siyasi kanattan gelen demeç ve açıklamaların piyasalardaki paniği artırdığına vurgu yaptı. İletişim politikasının kötü olduğunu kaydeden aynı bankacı, teknik parasal tedbirler konuşulurken artık sözcülerin ya da bakanların konuşmasına gerek olmadığını bu konuşmaların piyasaya iyi sinyal vermediğini kaydetti. Merkez Bankası Başkanı’nın ortalıkta görünmediğini hatırlatan bankacı, Başkanın çıkıp  piyasaya güven verecek açıklamalar yapması ve bunları uygulaması, yani “İplerin Merkez Bankası’nın elinde olduğunun gösterilmesi” gerektiğini kaydetti.

Özetle; ekonomi çok zor günlerden geçiyor ve alınacak kararlar belli. Artık uzatılmadan hemen bu önlemlerin alınması lazım yoksa tahribat çok büyük olacak.