Sıcak çarpması çok ciddi sonuçlar doğurabilir

Acil servis hekimi Dr. Emir Hüseyin Ağar son beş senede sıcak çarpması vakalarına daha sık rastladığını ve bu nedenle hastaneye yatan kişilerin de arttığını söylüyor. Dr. Ağar ile 10 adımda sıcak çarpmasına dair bilmeniz gerekenleri derledik.

1- Sıcak çarpması olarak bilinen hipertermi vücut sıcaklığının 40 derecenin üzerine çıkmasıdır. Ancak vücut sıcaklığı bu derecelere çıkmadan da sıcak çarpmasının belirtileri görülebilir. Yaygın vücut ağrısı, halsizlik, kırgınlık, şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma ve iştahsızlık en erken belirtilerdir.

2- 11.00-15.00 arası güneşe maruz kalmak sıcak çarpmasının en sık sebebidir. İyi havalanmayan kapalı bir ortamda uzun
süre dinlenmeden, sıvı tüketmeden efor sarf etmek de sıcak çarpmasına yol açabilir.

3- Vücut ısımız yükselince merkezi sinir sistemi ve beyin etkilenir. Beyindeki bir alan vücudumuzun iç ısısını düzenler. Bu alan sıcaktan etkilendiğinde görevini yapamaz ve beynin yönettiği fonksiyonlar bozulur.

4- Bebekler ve çocuklar sıcaktan daha hızlı etkilenir. Aynı durum yaşlılar için de geçerlidir. Bu nedenle 5 dakika için bile olsa bebekleri, çocukları ve yaşlıları arabanın içinde bırakmamalıyız. Böyle bir durum yaşanırsa hızla doktora gidilmeli.

5- Açık alanda ve iyi havalandırmaya sahip olmayan kapalı ortamlarda çalışanlar, gün içinde aşırı sıcak ve aşırı soğuk ortamlara girip çıkmak zorunda kalanlar, kolluk kuvvetleri mensupları ve sporcular da sıcak çarpması açısından risk altındaki gruplardır.

6- Sıcağa maruz kaldığınızı fark ederseniz mutlaka profesyonel yardım isteyin. Etrafınızda yakınlarınız varsa yardın isteyin. Hastaneye kendi imkânlarımızla ulaşmaya çalışmak tehlikeli olabilir. Bu nedenle hızla ambulans çağırın ve serin bir yerde bekleyin.

7- Eğer ilk aşamada gerekli müdahaleler yapılmazsa kişinin sağlık durumu daha kötüye gider. Bilinç bulanıklığı, baygınlık ve havale yaşanabilir.

8- Hastanede hastadan ve yakınlarından alınan hikâye ve fiziki muayeneyle tanı konur. Sıcak çarpması ileri seviyedeyse vücuttaki elektrolit dengesi bozulacağı için bu değerlere bakılmalı. Hastanın bilincinin bozulduğu durumlarda tomografi ve MR istenir.

9- Tedavide ağrılar ağrı kesicilerle giderilir, bulantı ve iştahsızlık şikâyetleri serum takılarak tedavi edilir. Ancak hastanın nörolojik durumunda bir kötüleşme varsa yoğun bakımda takip edilebilir. Kontrol altında olmayan diyabet, yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkları olanlarda hastanede yatarak takip edilme oranı daha yüksektir. Basit bir sıcak çarpması ölümcül sonuçlar doğurabilir.

10- Güneşin etkisi güçlüyken dışarı çıkmayalım. Eğer dışarıda olmak zorundaysak açık renkli giysiler giymeli ve bol su tüketmeliyiz. Kapalı ortamda kalmamız gerekiyorsa klimalı ancak klimanın hava akımına direkt maruz kalmayacağımız bir şekilde çalışmalıyız.

Sıcak çarpması yaşadığımızı fark eder etmez profesyonel yardım almalıyız.