‘Arabamın atları’

“Arabamın atları

Boyalı kanatları”.

At, edebiyattan sanat tarihine kadar birçok yerde varlığını gösterir, esin kaynağıdır.

At denince elbette Necip Fazıl Kısakürek’in At’a Senfoni kitabını anımsarım. Ne demişti:

“Dokuz yaşında ata bindim yalan olmasın, bir daha inmedim”.

Nâzım Hikmet’in Salkımsöğüt şiirindeki “Rüzgâr kanatlı atlılar gibi geçti hayat!” dizesini nasıl unutabilirim.

Avni Arbaş’ın atları sanat tarihinde atın işlenişinin en güzel örneklerindendir. Yaşar Yılmaz’ın kitabını bir kez daha söylemeli:

Avni Arbaş - Başkaldıran Atların İsyanı.

Aloş’un da at sevgisini kim unutabilir?

Fevzi Karakoç da at denince akla ilk gelen ressamlarımızdandır.

Recâizâde Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası hem edebiyatımızın önemli bir yapıtıdır hem de bir sosyal eleştiridir.

Abbas Sayar’ın Yılkı Atı unutamadığım romanlardandır.

Büyükada’da son dönemde yaşanan fayton krizi atlar üzerine düşünmemi sağladı tekrar.

Bunları düşünürken kütüphanemdeki bir kitap dikkatimi çekti:

‘Güzel Sanatlarda Atlar Kitabı’*

*

HANGİ sanatçılar atları tuvale getirmişler.

Kitabın başındaki yazı:

“İnsanlık tarihi atın sırtında taşınır”.

Benim gibi western tutkunu birinin onlara duyduğu sevgiyi tahmin edebilirsiniz.

Kitabın başındaki yazının son paragrafını okuyalım:

“At ile insan arasındaki bağ, insan ve diğer varlıklar arasındakinden farklıdır. Ehlileştirilmiş bir at insana yemek ve barınak için bağlıyken, insan sadık bir ata onu tehlikeli durumlarda taşıması için bağlıdır.

Atlar görevi, ama daha da önemlisi özgürlüğü temsil eder. At sırtında dörtnala gitmenin uçmaya en yakın şey olduğunu söylerler. Avustralyalı şair Pam Brown’ın dediği gibi, ‘Atlar bize yoksun olduğumuz kanatları verir’.”

Kitapta at konulu tablosu olan sanatçılar:

Marc Chagall - Kırmızı At Üzerindeki Binici Kadın

Franz Marc - Mavi At II

John Steinbeck: “At üstündeki bir insan ruhsal ve fiziksel açıdan, yürüyen bir insandan daha büyüktür”.

John Collier - Leydi Godiva

Pablo Picasso - Atı Yönlendiren Çocuk

Henri de Toulouse Lautrec - Jokey

Auguste Rodin - Binici

Albrecht Dürer - Aziz Eustachius

Edgar Degas - Longchamp’taki Yarış Atları

Amber Senti’nin bir sözüyle bitirelim yazımızı.

“At, emsalsiz güzelliği, sınırsız gücü ve eşsiz zarafetiyle sırtında hâlâ insanları taşıma mütevazılığını gösteriyor.”

*

 (*) hep kitap