Mehmet Güleryüz sanatına bakıyor

Bir sanatçının, bir ressamın kendi resmine bakarken, onu değerlendirip anlatırken resmin genel seyrini, sanat tarihinin önemli köşe taşlarını da birlikte yazması, onun eserlerini doğru anlamamız ve değerlendirmemiz için önemlidir. Tanınmış bir ressamın çalışmalarını görenler daha zengin bir bilgiyle yaklaşırlar yapıtlarına. Dahası onun resimlerini bilenler için ayrıca önemli bir belge niteliği taşır bu yazdıkları.
Mehmet Güleryüz’ün ‘Resmigeçit’ adlı kitabı bu özellikleri taşıyor.
Bir sanatçı, hangi kavramlar üzerine düşünmeli? Algılama süreci için yazdıkları, çalışma yöntemini sergilediği için yazıma aldım: “Sanatçının algılama sürecinde söz sahibi olan etkenlerden biri de başka sanatçıların benzer durumlar karşısında hangi çözümleri önerdikleri ve bütün bu önerilerle tarih boyu biriktirilmiş olan bilgidir; kendi alanında kurulmuş dilbilgisinin ve sözcük dağarcığının bütün geçmişidir. Yaşamın herhangi bir durumunun dürttüğü, provoke ettiği duygulanımlarla ortaya çıkan, birbirinden çok farklı akıl yürütmelerle insanlığın bir araya getirdiği sanatsal aklın toplamıdır. Ancak sanatsal aklın kesinlik ve şaşmazlıkla alakasının olmadığını; beklenilmeyene alan tanımanın, ona açık olmanın hayati derecede önemli olduğunu yeniden belirtmek gerek.”
Mehmet Güleryüz, resim üzerine yazarken bazı kemikleşmiş yöntemleri değiştiriyor. Resmimiz için sadece Batı’yı referans almamızın yanlışlığına değiniyor. Bir ülkenin sanatını yok sayıp sanat kuramları üretmenin yanlışlığını ortaya koyuyor.

İki katmanlı

Resmigeçit, iki katmanlı bir kitap: Birinci katmanı onun kendi sanatının sınırını, kaynaklarını, kavramları algılayışını anlatan, bir sanatçının sanat günlüğü. İkinci katman resim tarihini, sanat tarihini aktarıyor, oradan Güleryüz’ün bu sanat tarihi içinde kendi anlayışının izlerini de buluyoruz. Bu iki katmanlı yazma yöntemi okura iki bilgi kaynağını bir arada sunuyor. Onun resimle ilgili saptamalarını okurken, dünya resim tarihi içindeki yerini de sınayabilirsiniz. Ona göre, bir sanatçının laboratuvarı kendisidir.
Resme ilginiz varsa, bienalleri geziyorsanız, resim sergilerine gidiyorsanız bir ön bilgiye her zaman gereksinim duyulur... Resim sanatı, sanat tarihi konusunda hepimizin standart soruları vardır, bu kitapta bunların yanıtını da bulacaksınız.
Kitaptan bazı konu başlıkları, sizde bu kitabı okuma isteği uyandıracak: ‘Türkiye Toplumunda Sanatın Handikapları’ bizim kültürel birikimimiz, günlük yaşamımızın öğeleri bu handikapları nasıl bilerek/bilmeyerek ürettiğimizi ortaya koyuyor. ‘Türk Resminin Köşe Taşları’ yazısı da denemeyle eleştiri arasında, dolaşan bir yazı.