Stres dediğin teflona işlemez

HER şey gibi stresin de azı karar çoğu zarar! Özellikle sık tekrarlayan stresler yaşınız ve işiniz ne olursa olsun sizi mutlaka yorar. Sadece yönetemediği stresleri nedeniyle uykusuzluktan, çarpıntı, terleme, gaz ya da şişkinlikten ve yorgunluktan yakınan çok sayıda insan var ve daha da önemlisi stres hasta edebilir, hatta ömür törpüsü haline bile gelebilir. Birçok araştırma gösterdi ki, uzun süren ve tekrarlayan stresler kromozumların ucundaki telomer adlı bölgeyi küçültüp kısaltıyor. Telomerin kısalması ise ömrün azalması anlamına geliyor. Kısacası stresten uzak durmak da, yönetmek de önemli,yönetilemeyen stres çok ciddi bir konu.

TEFLONLAR NE YAPIYOR?

Ben “Teflonları” stres tepkilerini iyi kontrol edip strese direnebilen, stresleri iyi yönetebilen kişiler olarak düşünüyorum. Bunların bir kısmı tekrar tekrar karşılaştıkları stresler nedeniyle ‘strese karşı daha deneyimli’  oluyor; bir kısmı ise ailelerinden, dost ve arkadaşlarından, ait oldukları sosyal organizasyonlardan yeteri kadar yardım alabildikleri’ için strese karşı şerbetliler! Önemli bir bölümü ise ‘stresle başa çıkma konusunda daha güçlü farkındalıklar geliştirebildikleri için dayanıklılar. Doğuştan teflon olanlar yani imalattan şanslılar da var!
Teflonların manevi yanları güçlü insanlar olmaları da muhtemel, en azından ben çoğu teflonun böyle olduklarını düşünüyorum. “Bu da geçer” diyebilen, “iyiler de kötü şeylerle karşılaşabilir” diye düşünenlerin teflonist bir yapılanmayı daha kolay geliştirebileceği ve hayal kırıklıkları ve üzüntülere daha antrenmanlı olduklarını düşünüyorum.

SÜNGERLERE GELİNCE...

Ancak bir grup insan var ki onlar stres çeken süngerler gibiler. Nerede stres bulsalar yapışıp kalıyor, stresleri adeta içlerine emiyor, iliklerine kadar hissediyorlar. Daha da kötüsü bazıları ortada ciddi bir stres durumu yoksa bile bir yolunu bulup üretiyorlar. Strese hazırlıksız ve antrenmansız oldukları en çok da girdikleri stresi yoğun mücadelelerde ortaya çıkıyor. Özellikle zaman sıkışıklıkları, aşırı iş yüklenmeleri ve duygusal travmayla birlikte olan stres durumlarında beklenmedik tepkiler verebiliyor, anlaşılmaz hatalar yapabiliyor, kazandıkları maçları bile kaybedebiliyorlar. Eğer iyi anlaşılmadıklarını ya da yaptıklarının kıymetinin yeteri kadar bilinmediği düşünürlerse stres tepkileri şiddetleniyor. Süngerlerin çoğu iyi yürekli, hoşgörülü, iyi niyetli insanlar. Şanssızlıkları bazen genleri, bazen huyları, yetişme biçimleri, bazen de antrenmansızlıkları oluyor. Siz de bu anlattıklarımdan yola çıkarak sünger mi, yoksa teflon mu olduğunuzu anlayabilirsiniz.

Ünlü ‘süngerler’:

ADNAN MENDERES
TURGUT ÖZAL
BÜLENT ARINÇ
SEZEN AKSU
KAYAHAN
AZİZ YILDIRIM
SEDAT ERGİN
OKAN BAYÜLGEN
FATİH TERİM

Ünlü ‘teflonlar’:

SÜLEYMAN DEMİREL
CELAL BAYAR
MESUT YILMAZ
EROL EVGİN
ERTUĞRUL ÖZKÖK
YAVUZ DONAT
M. ALİ ERBİL
BEYAZ
CEM YILMAZ

Stresle başa çıkmanın 19 yolu

-İŞ yükünüzü azaltın. Yapmanız gereken işler arasında bir seçim yapın ve size hangisi daha fazla zevk veriyorsa ve hangisi mutlaka lazımsa (elzemse) onu yapın.
-”Hayır” demeyi öğrenin. Aşırı stres altında insanlar kendilerini iyi ifade edemezler ve “Bunu yapmak istemiyorum” veya “Yardıma ihtiyacım var” demek yerine bütün işleri kendileri halletmeye çalışırlar! Böylece kaldırabileceklerinden çok daha fazlasını yüklenirler.
-İyi uyuyun. Uykunun sizi dinlendirdiğinden ve beyninizi boşalttığından emin olun. Uyku stresi kovar!
-Öfkenizi dizginlemeyi öğrenin: Spor yaparak, duygularınızı zaman zaman dışa vurarak, bazen de bunlarla dalga geçerek gerginliğinizi azaltın.
-Kaslarınızı gevşetin: Günün sonunda vücut derecesinden 1-2 derece yüksek olan küvette 15 dakika yatın veya ılık bir duş alın. Masajı deneyin, yoga ve meditasyon işe yarayabilir mi tetkik edin.

DİK OTURUN

-Elinize sıkabileceğiniz bir şeyler alın: İşyerinizdeki masanızda bir el egzersiz aleti ya da tenis topu bulundurun ve gergin olduğunuzda bunu sıkın.
-Başkalarına yardım edin: Bu başarı duygusunu ve kendine saygıyı destekler. Ayrıca başkalarının dertlerini gördükçe kendi sorunlarınızın ne kadar önemsiz olduğunu anlayabilirsiniz.
-Dik oturun: Bu nefes almanızı kolaylaştırır.
-Nefesinizi tutun, doğru nefes almayı öğrenin: Bu teknik 30 saniyede rahatlamanıza yardımcı olabilir. Derin bir nefes alın ve içinizde tutun. Ellerinizi parmak uçlarınızı birleştirerek itin. 5 saniye bekleyin ve ellerinizi gevşetirken nefesinizi yavaşça bırakın. Rahatlayana kadar bu hareketi 5-6 kez tekrarlayın.
-Espri gücünüzü kullanın. Araştırmalar güldüğünüzde stresle savaşan beyin kimyasallarının salgılandığını göstermiştir.

LİSTE YAPIN

-10 dakikalık bir gündüz tatili yapın: Sadece gözlerinizi kapatın, derin bir nefes alın ve kendinizi deniz kenarında düşleyin. Güneşin sıcaklığını hissedin. Dalgaları dinleyin. Havadaki deniz kokusunu içinize çekin. Kendinizle stres arasına biraz mesafe koyun. Günde birkaç dakika süreli bir “tatil araları” size çok yardımcı olabilir.
-Koklayın: Masanızda güzel kokulu bir limon veya odanızda etrafa hoş kokular saçan bir mum bulundurmak sinirlerinizi yatıştırabilir.
-Sesinizi alçaltın: Eğer çok gürültülü bir ortamda yaşıyor veya çalışıyorsanız kulak tıkacı kullanmayı deneyin.
-Programınızı gevşetin: Yapacağınız her işin bazen sizin öngördüğünüzden daha uzun bir süre alabileceğinin farkına varın. Bir işi bitirmek için kendinize yeteri kadar zaman tanıyın.
-Liste yapın: Stresi yenmek için önceliklerimizi belirlemeyi de öğrenmemiz gerekiyor. Günün başlangıcında tanımlamanız gereken en önemli işinizi seçin ve önce onu bitirin. Eğer yapılacaklar listesi yapan biriyseniz bir kerede beşten fazla madde koymayın.

ESNEK OLUN

-Strateji geliştirin: Bazı kişiler sizi gereksiz yere strese sokuyorsa, kim olurlarsa olsunlar, bir an durup kendinizi onların yerine koyun.
-Boş zamanlar üretin: Stres sarmalına girmemek için yeterince boş zamana sahip olmak şarttır. Boş zamanları kuvvetli bir stres giderici olarak kullanabilirsiniz.
-Esnek olun: Kolay öfkelenmeyin. Hiddetten ve şiddetten sakının. Kabul edebileceğiniz esneklik sınırlarını olabildiğince geniş tutun.
-Ayağınızı yorganınıza göre uzatın: Gelirinizin üzerinde bir yaşam tarzı stresinizi arttırarak hastalanmanıza neden olabilir. Alabama Üniversitesi’nde (Amerika) yapılan bir çalışmada karşılayamayacakları kadar yüksek düzeyde bir yaşam standardında yaşamaya çalışan ailelerde sağlık problemleri gelişme olasılığının yüksek olduğu bulunmuştur.