Pas vermeyen yüzler

Ertuğrul ÖZKÖK

Bir karikatür hastası olarak hep şunu merak etmişimdir. Karikatüristler kimin karikatürünü kolay çizer, kiminkinde zorluk çekerler?

Mesela bana göre, yeteneğinden hiç şüphe etmediğim birçok karikatürist, Süleyman Demirel, Turgut Özal ve İsmet İnönü'nün karikatürünü çok kolay çiziyor.

Buna karşılık aynı karikatüristler, Mesut Yılmaz ve Tansu Çiller'in karikatürünü iyi çizemiyorlar diye düşünürüm.

Acaba bunlar bir tesadüf mü?

Yoksa, Mesut Yılmaz'ı Tansu Çiller'e bağlayan, göremediğimiz ince bir çizgi mi var?

* * *

Ben karar veremedim.

Onun için bir danışman aradım ve sonunda Oğuz Aral'ı buldum.

‘‘Çok haklısın. Mesut Bey ve Tansu Hanım'ı çizmekte zorlanıyorum’’ diyor.

Neden?

‘‘Mesut Bey'in tipik hatları yok. Gözlerini göremiyorum. Kaşlarını göremiyorum. Ayrıca çizilmesi çok zor bir ağzı var ve mimikleri yok.’’

Peki Çiller?

Ona cevabı ilginç:

‘‘Tansu Hanım güzel. Güzel insan karikatüre gelmez. O nedenle ben, onu çirkinleştirmeye karar verdikten sonra şimdi daha kolay çiziyorum.’’

Karikatürlerinin iyi çizilememesinin bir nedeni de ‘‘genç oluşları’’ymış. Oğuz Aral, ‘‘Her ikisi de on yıl sonra karikatüre daha iyi gelirler’’ diyor.

* * *

Ben yine de ikisinin karikatürünün zor çizilmesinin daha derin ve ruhsal bir nedeninin bulunduğuna inanıyorum.

Nedir? Bilmiyorum.

Belki hobileri yok. Belki ruhlarının önüne demir bir perde çekebilmeyi beceriyorlar.

Belki ruhlarının özgül ağırlığı fazla değil.

Ama hissettiğim, ikisini de çizimsiz hale getiren ortak bir özellikleri var.

Oğuz Aral çok ilginç bir açıklama getiriyor:

‘‘Yüzleri pas vermiyor’’ diyor.

Bir insanın karikatürünün kolay çizilmesi için ‘‘yüzünün pas vermesi’’ gerekirmiş.

* * *

Oğuz Aral'a göre, karikatürü en kolay çizilen siyasetçi Adnan Menderes'miş.

Öteki isimler konusunda bana katılıyor.

Onlara bir de Bülent Ecevit, Alparslan Türkeş ve Necmettin Erbakan'ı ekliyor.

Buna karşılık Rahşan Ecevit'i çizmekte zorlanıyormuş.

Bunlar Oğuz Aral'ın zorları ve kolayları.

Bülent Düzgit'le konuşamadım.

Onun sempati duyduğu insanları çok iyi çizdiğini biliyorum.

Mesela Turgut Özal'ı çok güzel çizerdi.

Ama en iyi çizdiği siyasetçi Erdal İnönü'ydü.

Bir de Süleyman Demirel'i iyi çizer.

Buna karşılık Mesut Yılmaz ve Tansu Çiller konusunda o da zorlanır.

Çok iyi bir portre çizeri olduğu halde Çiller'in yüzünü bir türlü oturtamaz.

O yüzden bir türlü tatmin olamam.

Hep düşünürüm.

Acaba bu iki siyasetçinin karikatürlerinin iyi çizilememesinin daha derin bir nedeni yok mudur?

* * *

Hayır, dilimin altında bir bakla falan yok.

Özel bir hıncım, yaş dolayısıyla çekememezliğim falan var diye de düşünmeyin.

Sadece gözlemler ve saptamalar üzerinde yürüyorum.

Bu iki siyasetçinin yüzlerinin neden pas veremediğini bulmaya çalışıyorum.

Yüz mü, şahsiyet mi?

Ortak bir ruh hali mi?

Yoksa ne?..

Ya da genç siyasetçilerimizle karikatüristler arasına giren bu karakedi nedir?

Bilmiyorum. Ama derinlerde bir ses bana, pas vermeyen bu yüzleri birbirine bağlayan ortak bir kader çizgisinin bulunduğunu söylüyor.

Hiçbirimizin göremeyeceği kadar ince bir kader çizgisi.

---