Kölelikle savaşan yazarın ilham kaynağı ev müze oluyor

Amerika’daki köleliğe karşı yazdıklarıyla tanınan Harriet Stowe’un (1811-1896) ünlü Tom Amca’nın Kulübesi romanının esin kaynağı olan ahşap evi, kasaba yönetimi satın almış. (A.A. haberinden öğrendim.)

ABD’nin Maryland Eyaleti’ne bağlı Montgomery Kasabası yöneticileri, geçen yıl evin sahibinin ölümünden sonra satışa çıkarılan, 3 odalı 2 katlı ahşap evi 1 milyon dolar ödeyip satın alarak tarih müzesine dönüştürmeye karar vermişler.

Evin son sahibi Hildegarde Mallet-Prevost, geçen yıl 100 yaşında ölmüş.

Stowe neden önemli?

* * *

STOWE, köleliğe başkaldıran bir kitap niteliğindeki Tom Amca’nın Kulübesi ile ünlendi. 1852’de kitap yayınlandıktan sonra köleliğe karşı bir akım başladı.

1862’de Başkan Abraham Lincoln, onunla buluştuğunda şöyle dedi:

"Küçük bir hanım büyük bir savaşı başlattı."

Eleştirmenlerin söylediğine göre, kitaptaki düşüncelerin oluşmasında çevresindeki erkeklerin bu konudaki tavırları önemli rol oynamış.

Birçok kimse Amerikan edebiyatı tarihinde en etkileyici roman olarak nitelendiriyor bu eseri.

Ayrıca roman, feminist hareketi de etkiledi, kadınların ırkçılık ve cinsellik konularına eğilme sürecini hızlandırdı.

Bugün bu kitabı okuyanlar, belki aşırı duygusal bulabilirler; ama zamanında yalnız edebiyat tarihinde değil, insanlık tarihindeki yerini de düşündüğünüzde mutlaka okumak gerektiğini düşünürsünüz.

Okurlarım edebiyat eserlerinin, özellikle romanın birçok konuda nasıl uyarıcı bir işlev üstlendiğini anımsayacaklardır.

John Steinbeck’in ünlü eseri Gazap Üzümleri de zamanın Başkanı Roosevelt’in eşinin dikkatini çekmiş, işçilerin, yersiz yurtsuz oradan oraya savrulanların yaşamının düzelmesi için çalışmıştı .

Gene aynı, can sıkıcı, benim yazmaktan, sizin okumaktan usandığınız konuya dönelim mi?

Bizde yazar evlerine ilgisizlik devam ediyor.

Abdülhak Hámid’in oturduğu evin, daha doğrusu katın önünde sadece bir plaket var. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın evi bakım istiyor, İzmir’de Halikarnas Balıkçısı’na ait olan bina ne halde bilmiyorum.

Sait Faik Abasıyanık Müzesi yeni onarıldı.

* * *

AYKIRI bir sorunun cevabını verebilir miyim?

Toplumu, siyaseti değiştirecek kadar etkileyen bir yazarımız var mı?