İzmir’in unutulmazları

Yaşar Ürük’ün hazırladığı İzmir’i İzmir Yapan Adlar (İzmir Kent Sözlüğü) kitabı bu çalışmaya iyi bir örnek.
Kitapta kentin önemli camileri, yapıları, semtleri, insanları madde madde işlenmiş.
Hiç kuşkusuz önce sanat, edebiyat, bilim dünyasından adları aradım. Elbet hepsinin listesini yayınlamayı düşünmüyorum ama bazı adları örnek vereceğim:
Farabi, Abidin Dino, Adnan Kahveci, Ahmet Taner Kışlalı, Asım Bezirci, Âşık Veysel, Fakir Baykurt, Bahriye Üçok, Uğur Mumcu, Mahatma Gandhi, Mahmut Esat Bozkurt.
Değişik alanlardan tanınmış adlar.
Yaşar Ürük, “Merhaba İzmir’e ve Siz’e” başlıklı yazısında kitabın türünü nasıl belirlediklerini açıklıyor:
“Yazım sırasında sürekli olarak kendimize sorduğumuz bir soru vardı: Böyle bir kitap neyi anlatmalı ve ne işe yaramalı? Hele hele kapsamı ne olmalı? Uzun zaman bu sorunun yanıtını aradık. Bu yanıt arama işinde en önemli sıkıntılardan biri de, ülkemizde ‘İstanbul Ansiklopedisi’ dışında herhangi bir benzer çalışmanın yapılmamış olmasıydı. Üstelik bu çalışma bir ansiklopedi de değildi.”
Kitap için 55 bin fotoğraf çekilmiş, 1000’e yakını kitaba konulmuş.
Kitabın son bölümünde yararlı bilgiler şöyle sıralanmış:
İzmir’de Yokuş, Sokak, Yol, Aralık, Geçit ve Çıkmazlar.
İzmir’in Sokaklarının Numara Sırasına Göre Önceki ya da Günümüzdeki Adları.
Ekler bölümünde kente ait gerekli resmî bilgiler var.
İzmir’de Adı Yaşayanlar - Adları bir yere verilmiş olan ünlülerimiz sayfasında bu bağlamda kullanılmış bütün adları bulabilirsiniz.
Konak Sahilinde Hıdrellez bölümündeki bir mâni ile kitap yazımızı bitirelim:
“Bahar ayı zevk ayı
Kaşı andırır yayı
Yarin kulübesine
Değişmem sarayı”

CUMHURİYETİN KÜLTÜR ÇIKARMASI: HALKEVLERİ

Halkevlerinin Cumhuriyet sonrasında insanları nasıl çağdaş bir anlayışla yetiştirdiği, kültürel alanda nasıl yararlı olduğu, sanatsal etkinliklerle, kitaplığıyla yeni bir kuşak yarattığı tartışılmaz bir gerçektir. Her şehirde çok önemli bir işlevi, misyonu üstlenmiştir.
Yaşar Akyol’un İzmir Halkevi (1932-1951) kitabı, halkevinin İzmir’deki durumunu belgelemektedir.
İzmir Halkevi’ne İlişkin Sayısal Verilerden bazı rakamları alıntılayacağım:
Kuruluşundan bir yıl sonra 1933’te, üyelerin dağılımı: 1.592 üyenin 186’sı kadın, 1.406’sı erkektir. Bunların mesleklere göre dağılımı şöyledir:
29 avukat, 72 doktor, 437 öğretmen, 101 tüccar, 210 işçi, 29 çiftçi, 99 sanatçı ve 615 değişik meslek sahibi.
Okuyucu sayısına bakarsanız, 1933’ten itibaren bir artış gösteriyor: 200, 1548, 4996, 5449, 7942...
Halkevleri’nin yerini alacak kurumlar konusunda bizi yeniden düşünmeyeçağıran rakamlar.

DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ

Atatürk’ü Anlamak ve Tamamlamak Cavit Orhan Tütengil Türkiye İş Bankası Yayınları Bütün Öyküler Franz Kafka Cem Yayınevi
Benim Sevgili Şiirlerim Nedret Gürcan Hayâl Yayınları
Anadolu’da Bartok’un İzinde Janos Sipos Pan Yayınları
Almodovar Teoremi Antoni Casas Ros Sel Yayıncılık