Yky

Ekran bağımlılığını yok edecek öneriler

Günümüzün en büyük sorunlarından biri ekran. Hem yetişkinler hem de çocuklar ekransız gün geçirmiyor ama ebeveynler kendi ekran sürelerini görmezden gelirken çocukların ekran karşısında geçirdikleri zaman gözlerine batıyor. Oysa okullarda bile dersler artık akıllı tahtalarla işleniyor. Peki ekranı nasıl kullanmalıyız? Prof. Dr. Selçuk Şirin’e sordum.

Çocuğun peşinden tabakla koşturmayın

Anne babalar çocuklarının yemek yemediğinden şikâyet ediyor, kimi zaman tabakla çocuğun peşinden koşturuyor. Peki, ama bu doğru bir yöntem mi? Ne yapılmalı? Diyetisyen Taylan Kümeli’ye sordum.

2023’ün hafızalara kazınanları…

6 Şubat depremleri nedeniyle bu yıl ülkece yastaydık. Yaza doğru canlanmaya başlayan kültür-sanat ve spor etkinliklerinde bir arada olmak bir nebze de olsa iyi geldi. Sinemaya gittik; ‘Hayat’, ‘Tanrının Unuttuğu Yer’ gibi başyapıtları izledik. Konserlere, festivallere katıldık; Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı için özel bir şov hazırlayan Edis’le coştuk. Tiyatroyu da ihmal etmedik, Haluk Bilginer ve Zuhal Olcay’ın 20 yıl sonra ‘Kel Diva’da buluşmasına tanık olduk. Brieflyart’taki sergisini gezerken değerli sanatçı Şenol Yorozlu’nun kısa bir süre sonra aramızdan ayrılacağı aklımıza bile gelmedi. Canımız evde oturmak istedi, açtık Murathan Mungan’ın ‘995 km’sini okuduk, Mert Demir’in ‘Ateşe Düştüm’ şarkısıyla hüzünlendik. Akşam olunca Gallada’da güzel bir yemek yiyip arkasından Frankie’de müzik dinledik. İstanbul Modern’in önünden geçerken Renzo Piano imzalı binasını hayranlıkla inceledik. Bu arada spordaki başarılarımız bizi mutluluktan ağlattı. Antalya yine tatil için ilk tercihimiz oldu. Barbie çılgınlığı modayı esir alırken herkesin dilinde iklim değişikliği vardı… Ve elbette bir de şu soru: “Yapay zekâ dost musun, düşman mısın?”

Neler yedik içtik, neleri konuştuk?

2023 yılı gastronomi için Michelin yıldızından sürdürülebilirlik sohbetlerine, açılan yeni mekânlardan sosyal medyada trend olan yemeklere dolu dolu bir gündemle geçti. Lezzetli Hayat ekibi olarak bu yıl hangi konularda yazıp çizdik, neler duyduk, dinledik hepsini bir araya getirerek seneyi özetleyen bir derleme hazırladık.

Çocuğunuzu yarıştırmayın

Özellikle ilkokula giden çocukların okula uyum yaşamakta hâlâ zorlandıkları gözlemleniyor. Bazı ebeveynler ise kendi çocuklarının diğer çocukların gerisinde kalmaması için onlara baskı yapabiliyor. Peki, ama ilkokul çocuğu notla mı değerlendirilmeli? Çocuğu yarıştırmak neden yanlış? Eğitim Bilimci Dr. Özgür Bolat’a sordum.

Kültür ve sanat şehre döndü

Daha sonbaharın serinliğini hissetmeden haberleri duymaya başlamıştık. Yepyeni sergiler, konserler, festivaller, oyunlar, filmler ve kitaplar yoldaydı. Eylül ayının gelmesiyle birlikte kültür ve sanat dünyası da sezonu açtı, birbirinden güzel etkinliklerin, yayınların tarihi belli oldu. İçlerinden kaçırmamamız gerekenleri derledik.

Ciltli kitaplar daha çok satıyor

İki yayıncı arkadaşımla kitap fiyatlarını konuşurken bakın ne dediler?

Oliver Sacks’ın yaşam ve meslek yolculuğu 

İnsan beyninin sınırları ve hatta sırları üzerine çalışan, sinir sisteminin bireyin yaşamını nasıl etkilediğini araştıran, son günlerinde ise yaşlılığa ve hastalığa dair düşünüp kalem oynatan yazar-nörolog Oliver Sacks, Yapı Kredi’den çıkan kitabı ‘Her Şey Yerli Yerinde’de bilime, doğaya, insanlara, diğer canlılara ve dünya dışına duyduğu ilgiyi büyük bir iyimserlikle anlatıyor bize.

Yaz bitmeden çocuklarınızla yaşamanız gereken 5 deneyim

Anne babalar bana sık sık “Okullar açılmadan çocuğumuzu nereye götürelim, ne yapalım?” diye yazıyor. Ben de bu hafta sizin için yaz bitmeden çocuklarınızla birlikte yapabileceğiniz etkinlikleri seçtim.

Türlü huzursuzlukların ortasında

‘Evine Dönemeyen Adam’da ikilemlerle, gerilimlerle ve anlık mutluluklarla örülü öykülere götürüyor okuru Emrah Öztürk. Derinlik ve sığlık arasında, düşmanlık ve dostluk arafında, arzular ve toplumsal ketlemeler sınırında yaşamaya uğraşan; kendisini yiyen ve etrafındaki huzursuzluğu hissedenlerin hikâyeleri bunlar.

‘Doğa en temel dil’

Çocuk yazınının usta ismi Feridun Oral’ın eserleri gerek yurtiçinde gerekse de yurtdışında nitelikli ödüllere değer görülüyor, hiç umulmadık coğrafyalarda şaşırtıcı satış rakamlarına ulaşıyor. Oral’la bunlarla ilgili ve çocuk yazınının gittiği yol üzerine konuştuk.

Yaz tatilinde hem eğlensin hem öğrensin

Çocukların yaz tatilini eğlenerek ve öğrenerek geçirmelerine yardımcı olacak birbirinden güzel internet siteleri var. Son zamanlarda öne çıkan en eğlenceli ve öğretici beş siteyi sizin için seçtim.

Pergamon’un kapıları yeniden açılıyor

Felix Pirson ve Andreas Scholl’un hazırladığı ‘Pergamon: Anadolu’da Hellenistik Bir Başkent’, Pergamon Krallığı’nın tarihine, kültürüne ve gelişimine her açıdan yaklaşıyor. Her biri alanında uzman 30 biliminsanının makalelerinden oluşan kitap, güçlü görsel altyapısıyla dikkat çekiyor.

Kraliyet’e doğan, avam ‘Kerkenez’

Britanyalı yazar Barry Hines’in klasik eseri ‘Kerkenez’ okuyucuyu 1960’larda Kuzey İngiltere’de madencilerin yaşadığı bir mahalleye götürüyor. Okulun uyumsuz çocuğu Billy’nin hayatını izleyen roman, işçi sınıfının umutlarını ayakta tutan bir eser olarak parlıyor.

Sartre’ı doğru değerlendirmek için

François Noudelmann ‘Bambaşka Bir Sartre’da Jean Paul-Sartre’ın doğru değerlendirilmesi için yeni bir alan açıyor. Ona göre, Sartre’ın kamuya açık söz ve eylemlerindeki yansıması ayrı, özel hayatında kalan söz ve eylemlerindeki yansıması ayrı.

Demokratlık ideal demokrasi muhal

Dışişleri bakanlığı yaparken kendi partisinin de marifetiyle ‘düşürülen’ Hayrettin Erkmen, idealize ettiği demokratlığın demokrasi söz konusu olduğunda muhal olduğunu dolaylı yolla dile getirir. Erkmen’in hatıraları, Türkiye’de rejimle insan arasında eksilmeyen gelgitlerin panoraması tadında...

Cumhuriyet kutlaması

Yapı Kredi Kültür Sanat’ta açılan ‘Cumhuriyet’in İlk Yılı’ sergisi, 29 Ekim 1923’te ilan edilen Cumhuriyet’in ilk 12 ayına odaklanıyor. Küratörlüğünü Cengiz Kahraman’ın üstlendiği sergide izleyiciler, o dönemde yaşanan belli başlı siyasi ve ekonomik gelişmelerin yanı sıra toplumun gündelik hayatına da tanık oluyor.

Şiir toplayıcı

Kitapları, birbirinden ilginç ve hem şiirde hem de akılda kalıcı adlarını da överek, birikirken, onun başka türden bir biriktirici, toplayıcı olduğunu da düşünürdüm ama neye, kime benzediğini çözemezdim. Şimdi de çözmüş gibi konuşmayayım ama Enis Akın’ı ben ‘kâğıt toplayıcı’lara benzetiyorum.

Ankara sokaklarında Orhan Veli’nin izini sürmek

‘Orhan Veli’nin Ankara’daki İzleri’nde Tolga Aydoğan şairin yaşamına Ankara’ya odaklanarak bakmış. Büyük şairin biyografisini yeni bilgilerle zenginleştirip düzelten çalışma, o yıllarda Ankara’nın kültürel ve sosyal hayatını mekânlarıyla birlikte anlatmasıyla da önemli.

İnsanın uzun yolculuğunda şiir

Fransız edebiyatının önemli ismi, pek çok farklı türde eserler veren Jean-Pierre Siménon, ‘Şiire Kısa Övgü’de şiirin insanlık tarihi boyunca geçtiği tüm durakların ve insanlık tarihinde üstlendiği rollerin altını çizerken, edebiyatın o ufku geniş bakışından yeni yeni pencereler açıyor okurlarına: “O halde şiir ne mi? Şiir bir başka bilinç eğilimi, bir başka gerçeklik tasavvuru, bir başka tutum, kısacası bir başka varoluş biçimi ve bir başka yaşam hedefidir.”

Hukuka sevdalı kadın Süreyya Ağaoğlu

1989’da hayata veda eden Türkiye’nin ilk kadın avukatı Süreyya Ağaoğlu’nun anılarını içeren 'Bir Ömür Böyle Geçti - Sessiz Gemiyi Beklerken' adlı kitabı öyle samimi, akıcı ve ilgi çeken bir dil ve ifadelerle yazılmış ki Cumhuriyet’in o ilk yılları ve elbette daha sonrası gözünüzün önünde canlanıyor.

Öteki benlik

Abartısız, edebiyatta sessizce zirve nasıl olunur, bu sorunun en net cevabıdır Şavkar Altınel. ‘Wisconsin, 1963’te, ‘bir varoluş biçiminden bir başkasına geçmenin eşiğinde olmak’ nedir, bize onu gösteriyor.

Bir erkek konuşuyor

Avusturya edebiyatının günümüzdeki önemli temsilcileri arasında gösterilen Margit Schreiner, ‘Ev, Kadınlar, Seks.’ romanında karısı tarafından terk edilmiş bir adamın zihninde dolaşıyor.

Acıklı, dokunaklı ve umut dolu nefeslenmeler

B. Nihan Eren, ‘Nefeshane’deki sekiz İstanbul öyküsünde, farklı noktalardan ve yaşanmışlıklardan bakıyor hayata. Öykü karakterleri anlatıyor, yaşam kaldığı yerden akmaya devam ediyor. İnsan olmanın ve insan kalabilmenin ağırlığı da derinden hissediliyor.

İnsan ve tarih

Çağdaş İngiliz edebiyatının yaşayan en önemli isimlerinden Ian McEwan, son romanı ‘Dersler’de yakın tarihin kronolojisini, hayatı kaçırılmış fırsatlar ve cevapsız sorularla dolu bir adamın hikâyesi üzerinden özetliyor. McEwan, kendisinin ve insanın tarih olma ya da tarihe ait olma duygusuyla yazmış kitabını. Ewan’ın başyapıtı değil ama kesinlikle güzel ve etkileyici bir roman.

Şiir: O güzel ülke!

Hüseyin Ferhad şair kavminin itibarlı bir üyesi olmakla kalmayıp, şiirinde dert ettiği, eskiden yeniye pek çok meseleyi yazısıyla da genişletip sürdürmek gibi bir inadın içinde yıllardır. Karada ve denizde pusulası aynı olan, bazen birinde bulamadığını diğerinde arayan, birindeki ipucuyla diğerine yollanan savaşkan bir şöhreti var onun.

Ovidius’un ‘Aşklar’ı

Fuzuli’yi, Ovidius’un poetik dengi olarak görürüm. Her ikisi de aşk şairi, aşkın büyük şairidir. Aşk acısı Ovidius’ta da vardır ama ruhani değil, bedensel. Ovidius’un ‘Aşklar’ının ayırıcı özelliği, aşk hakkındaki görgüsünü değil, deneyimini, acısını dile getiriyor oluşudur.

Kaygı Çağı’nın büyük yazarı

Sıradan insanların sıradan gündelik hayatlarını anlatan romanlarıyla Richard Yates, yaşadığı yıllarda edebiyat çevreleri tarafından çok beğenilse de okuyucuda aynı karşılığı bulamamış bir yazardı. ‘Mutluluk Fotoğrafı’ ve ‘Sessiz Sahil’ romanlarında farklı zamanları, farklı mekânları ele alsa bile yine umutsuzca mutlu olmanın peşinde koşan insan portreleri sergiliyor.