Baykal: CHP bu seçimin sürprizidir

Sedat ERGİN

Varoşlar, geçmişte solun egemenlik alanıydı. Kent merkezlerini çevreleyen ve sürekli göç alan bu sosyolojik kesit, 1995 genel seçimlerinde kendisine yeni bir düzen vaadi ile yaklaşan Refah Partisi'nin ezici üstünlüğüne geçti.

Sol, teorik planda doğal nüfuz alanı olarak gözüken varoşlara neden nüfuz edemiyor? CHP, bu seçimlerde varoşlardan ne umuyor?

CHP lideri Deniz Baykal, önce ‘‘varoş-kent merkezi’’ ayrımına itiraz ediyor:

‘‘Varoşlarla, metropoliten kent çok farklı bir nitelik taşımıyor. Bu artık siyaset sosyolojimizin bir gerçeği olmuştur. Varoş, ayrı bir siyasi gerçek gibi konuşuluyor, tartışılıyor. Ama dikkatli bakınca, varoşlardaki siyasi tablo ile kent merkezindeki tablo arasında bir çelişki olmadığını görüyoruz. Aynı eğilimler, aynı anlayışlar varoşlarla kent merkezlerine bir paralellik içinde yansıyor; aynı tepkileri veriyorlar.’’

Baykal, bu saptamadan sonra ‘‘Siyasi yaşamımız oldukça homojen bir nitelik taşıyor. Bir seçimde RP yükseliyorsa, varoşlarda da, merkezde de yükseliyor. Aynı olgu sol açısından da geçerli’’ diye konuşuyor.

* * *

CHP liderine göre, 18 Nisan seçimlerine bakarken, varoş olgusundan çok Türk siyasetinin kendine özgü değişken grafiğini dikkate almak gerekiyor:

‘‘1970'li yıllarda solun yükseliş dönemini yaşadık. Daha sonra 1980'li yıllarda sağın yükselişi gündeme geldi. 1980'li yılların sonunda tekrar solun yükselişini yaşadık. Daha sonra anlamlı bir değişiklik olarak radikal sağın 1990'lı yıllardaki yükselişine tanık olduk.’’

CHP lideri, bu görüşten hareketle Türkiye'nin bugünkü tablosunun 1995 seçimlerinden çok farklı olduğuna dikkat çekiyor:

‘‘Geleceğe, 1995 seçiminin ortaya koyduğu tablonun aynen devam edeceği kabulüyle bakmak kadar yanlış bir şey olamaz. Bilinmesi gereken temel bir gerçek, Türkiye'de her seçimin bir değişimi beraber getirdiğidir.’’

Baykal, ardından 18 Nisan seçimini şekillendirecek çerçeveyi şöyle çiziyor:

‘‘Bu seçime Türkiye çok büyük olaylar yaşamış olarak giriyor. Büyük ekonomik sıkıntılar yaşandı, fabrikalar, işyerleri kapatıldı, büyük ekonomik haksızlıklar yaşandı. Anayasa'nın temel ilkeleriyle ilgili büyük sıkıntılar yaşandı, zaman zaman Türkiye rejim dışı müdahale noktalarına geldi. Ayrıca, yolsuzluklar tarihimizin hiçbir döneminde bu kadar yukarı siyaset düzeyine tırmanmamıştı.’’

CHP lideri, ekliyor:

‘‘Bütün bunların siyasete hiçbir yansıma getirmeyeceği, daha önceki tablonun bu dönemde de aynen çıkacağını kabul etmek kadar yanlış bir şey olamaz.’’

* * *

Baykal, 1989 yerel seçiminde İstanbul'u kazanmasına kesin gözle bakılan Bedrettin Dalan'ın yenilgisini de hatırlatarak, bu seçimin de büyük bir sürpriz getireceğini söylüyor.

Baykal'a göre, bu seçimin sürprizi de CHP olacak.

CHP lideri, değerlendirmesini şöyle noktalıyor:

‘‘Neden olmasın? Bunca olay boşuna yaşanmış olabilir mi? Bütün bunların hiçbir anlamı olmayacağı düşünülebilir mi? Üç ay sonra göreceğiz, hep beraber yaşayacağız.’’