"Adipatus"tan pizzaya

"Aman yapmayın ağzımın suyu aktı" dediğinizi duyar gibiyim. Ne yalan söyleyeyim; benim de canım şöyle deniz ürünleriyle süslenmiş bir pizza istemedi değil. Peki ne zaman bakılmış ilk pizzanın tadına? Bunun için şöyle Romalılar dönemine kadar gitmek gerekiyor. Onlar ekmeklerin üzerine et suyu sürüp sucuk ve peynir yerleştiriyorlarmış ama bunu ekmeği fırına verdikten sonra yaptıkları sanılıyor.

İlk pizza olarak niteleyebileceğimiz "adipatus" ise ekmeğin üzerine fırına girmeden önce et suyu sürülmesiyle oluşuyor. Ortaçağda ise ekmek yapma işi büyük fırınlardan evlere taşındı ancak pizzanın evlerde yapılıp yapılmadığı bilinmiyor. 14. yüzyılda ise mayalanmış hamur üzerine yumurta, peynir ve domuz yağı sürülerek fırına verildiği biliniyor. 17. yüzyıl Napoli’sinde pizza artık sokaklarda satılan bir yiyecek hali almıştı ve üzerine konan malzemeler de çeşitlenmişti. Hatta diyebiliriz ki bugünkü pizzadan tek eksileri vardı; domates. O dönemde domates Amerika kıtası hariç hiçbir yerde yetişmiyordu. Pizza kelimesi ise Latince "picea"dan esinlenilerek ilk olarak 1790’larda kullanılmaya başlandı. Yani, çağlar boyunca değişik şekillerde pizza yapmış ve yemişiz. Pizzanın bu kadar lezzetli olduğu düşünülse iyi de etmişiz sanırım.

Üzümlü

çavdar unlu ekmek

6 kişilik

Hazırlama süresi 30 dakika

Pişirme süresi

20 dakika

Malzeme listesi

á 5 su bardağı çavdar unu

á 2 su bardağı su

á 1 su bardağı kuru İzmir üzümü

á 2 çay kaşığı tuz

á 11 gr hazır toz maya

(42 gr’lık yaş mayanın yarısını da kullanabilirsiniz.)

Üzeri için;

á 4 yemek kaşığı süt

1) Çavdar unu karışımı, tuz ve hazır toz maya (kabartma tozu şeklinde) (toz maya yerine ufalanmış yaş maya da kullanılabilir) derin bir kaba koyulup karıştırılır.

2) Üzerine oda sıcaklığında bekleyen su azar azar aktarılır ve yaklaşık 5-6 dakika, kulak memesi yumuşaklığında, ele yapışan bir hamur elde edilinceye kadar yoğrulur.

3) Kuru üzüm de serpiştirildikten sonra tekrar yoğrulur. Üzeri hafif nemli bir mutfak peçetesiyle örtülüp oda sıcaklığında 40-50 dakika kadar dinlendirilir.

4) İki misli hacme ulaşan hamurdan yumurta büyüklüğünde parçalar koparılıp avuçlar arasında yuvarlanır. Hamurun ele yapışmaması için eller sık sık sıvı yağa batırılır.

5) Fırın tepsisi 2 yemek kaşığı sıvı yağla yağlanır ve üzerine 1 yemek kaşığı un serpiştirilir. Hazırlanan tombul ekmekler fırın tepsisine en az 3-4 santim aralıklarla yerleştirilir.

6) Ekmekler tepside 20-30 dakika kadar daha bekletildikten sonra üzerlerine fırçayla süt sürülür.

7) 200 dereceye ve alt-üst konuma ayarlanıp 5 dakika önceden ısıtılan fırının en alt katına, ekmeğin kabuğunun sertleşmemesi için ısıya dayanıklı suyla dolu bir káse ya da fırın kabı yerleştirilir.

8) Ekmekler yaklaşık 20 dakika, üzerleri kahverengi oluncaya kadar pişirilir. Fırından çıkarılıp soğuması beklenir ve servise sunulur.