Hiç BeyoÄŸlu’nda başınızı kaldırıp apartmanlara baktınız mı?

Kentin kalabalığı ve koÅŸuÅŸturmacası içinde pek başımızı kaldırıp bakmayız ama Ä°stanbul BeyoÄŸlu'nda, birçok tarihi apartman ve han bulunur. Büyük bölümü Cumhuriyet öncesi döneme ait olan bu yapılardan bazılarının durumu gayet iyi, düzenli olarak restore edilip hálá konut veya iÅŸyeri olarak kullanılıyorlar. Bazılarının hali ise içler acısı.Çok uzun zaman önce kaderlerine terk edilmiÅŸler. Biz de bu tarihi yapılardan yedi tanesinin kilometre taÅŸlarını oluÅŸturduÄŸu, Taksim'de baÅŸlayıp Galata'da son bulan bir gezi rotası hazırladık. ‘‘BeyoÄŸlu'nun cumhuriyet öncesi döneme ait apartmanları’’ gezimize Ä°stiklal Caddesi'nin Taksim giriÅŸinden baÅŸlayalım istedik. Zira, Galata'dan yukarı tırmanmak özellikle bu kış günlerinde daha yorucu olabilir. Ä°lk durağımız pek çok barın bulunduÄŸu Büyükparmakkapı Sokak. Rehberimiz ise Mimar Sinan Ãœniversitesi, Mimarlık Tarihi Kürsüsü'nde görevli Yardımcı Doçent Alp Sunalp. Sunalp'ın bu apartmanlar hakkında yapılmış araÅŸtırmaları var. Büyükparmakkapı Sokak'ta eski bir han göreceksiniz. Bu tarihi yapının adı Afrika Han. 20. yüzyıl baÅŸlarında Sarıca Arif PaÅŸa tarafından yaptırılıyor. Adı, Osmanlı'nın yayıldığı üç kıtadan biri olan Afrika'ya ithafen veriliyor. Hayal Kahvesi'nin yanından girebilirsiniz. Zaten Büyükparmakkapı ile Küçükparmakkapı sokakları arasında geçit görevi de görüyor. Ortasında yukarı bakınca haç biçimli olan bir avlusu var. Åžu anki durumu pek iç açıcı deÄŸil, fakat içinde güzel mekanlar da var. ÖrneÄŸin Pen Cafe. Kafe kömür ve odun sobası ile ısınıyor. Fiyatlar öğrenciler için gayet uygun. Tarihi handaki ikinci bir mekan ise Peripetie Bistro. Dışardan bakınca rengarenk gözüküyor. İçerisi daha da renkli. Her gün gece saat ikiye kadar açık. Peripetie Bistro'da dünya mutfağından örnekler sunulurken, fiyatlar kiÅŸi başı 15- 20 milyon arası. Afrika Han'daki son mekan da eÄŸlence hayatının ünlü ismi Hayal Kahvesi. Hayal Kahvesi'nde cuma günleri Nev sahne alıyor. EKLEKTÄ°K MÄ°MARÄ° ÖRNEĞİGezide ikinci durağımız Rumeli Han. Ä°stiklal Caddesi'nden Tünel'e doÄŸru giderken saÄŸda AÄŸa Camii'nin yanında. BeÅŸ katlı hanın ismi Afrika Han'da olduÄŸu gibi Osmanlı'nın fethettiÄŸi topraklara ithafen yine Sarıca Arif PaÅŸa tarafından veriliyor. Hem Afrika Han, hem de Rumeli Han 19. Yüzyıl'da görülen eklektik mimarinin iyi birer örneÄŸi. GeçmiÅŸ mimari ekollerin hepsinden birer özellik almışlar. Siz Rumeli Han'ı belki adıyla deÄŸil ama giriÅŸindeki dükkanlarla bilirsiniz. Bir yanda hep indirimli kitapların satıldığı bir tezgah, diÄŸer tarafta da bere, atkı gibi aksesuvarların satıldığı bir yer var. Rumeli Han'ın Ä°stiklal Caddesi'ne bakan kısmı daha iyi gözükse de içerisi dökülüyor. Gezimizin üçüncü durağı, yakın tarihte restore edilen Apelyan Apartmanı. Galatasaray Lisesi'nin arkasında bulunuyor. Yeniçarşı Caddesi'nden girip, soldaki ilk sokaÄŸa sapıyorsunuz. Ä°talyan bir mimar tarafından 19. Yüzyıl sonunda, Apelyan Ailesi için inÅŸa edildi. Uzaktan bakınca bile güzelliÄŸi ve sarı rengi dikkatinizi çekecek. Soluklanmak isterseniz yanında Koyu Kahve Cafe bulunuyor. Soya soslu sebzeli tavuk ve Koyu Kahve salata tavsiye edilir. Bu iki yemek içinde toplam 15 milyon 500 bin lira ödüyorsunuz. Apelyan Apartmanı'nın içinde bulunan Galeri Apel'e uÄŸramanızı öneriyoruz. 1998 yılında açılan galeride modern sanata ait eserler bulunuyor. Bu güzel apartmandan çıktıktan sonra tekrar Ä°stiklal Caddesi'ne dönüyoruz. Bu kez adresimiz Saint Antuan Kilisesi. Ancak kiliseden deÄŸil, bahçesinde yer alan apartmandan bahsedeceÄŸiz. Burası BeyoÄŸlu'nda bulunan en güzel yapılardan biri. Fransız Mimar Giulio Mongeri tarafından 1906 yılında yapımına baÅŸlanıyor. İçinde çoÄŸunlukla Katolik cemaati üyeleri oturuyor. Tünel'e vardık bile. Tünel'in karşında bulunan geçitte birçok eski bina bulunuyor. Neo klasik üslupla inÅŸa edilen binalar, çatı katıyla birlikte toplam 5 katlı. Zemin katta dükkan vitrinleri, üst katlarda ise çatıda devam eden ikili pencere düzeni var. Dükkanlar Korint baÅŸlıklı sütunların arasına yerleÅŸtirilmiÅŸ. Birinci kat pencerelerinin üzerleri üçgen alınlıklı. Ana giriÅŸ kapısı ve iki yanındaki yay giriÅŸlerinin üzerleri tam kemerle geçilmiÅŸ. Ãœst katlara da bu simetriye uyan ikili balkon düzeni getirilmiÅŸ. 1942 yılında Varlık Vergisi'yle el deÄŸiÅŸtiren Tünel Geçidi'nin içinde pastane, antikacı ve restoranlar var. Bu mekanlardan birine oturup doya doya izleyebilirsiniz geçidi. TURÄ°STLER HELBÄ°G DÄ°YE BÄ°LÄ°YORSon durağımız Galata'da bulunan meÅŸhur DoÄŸan ve Kamondo apartmanları. Galata Kulesi'nin hizasından Serdar-ı Ekrem SokaÄŸa saparsanız iki tarihi yapıyı görebilirsiniz. Kamondo Apartmanı artık kullanılamayacak durumda. Adı Avrupa'da kolları bulunan ve uzun süre Galata'da yaÅŸayan Ä°spanyol-Portekiz kökenli Kamondo Ailesi'nden geliyor. 18. Yüzyıl'ın sonlarına doÄŸru Ä°stanbul'a yerleÅŸen ailenin özelliÄŸi Osmanlı Devleti'nde gayrimenkul edinme izni alan ilk aile olması. O yüzden BeyoÄŸlu ve Galata civarında bu isimde baÅŸka apartman ve diÄŸer yapıları da görebilirsiniz. Kamondo Apartmanı özelliÄŸi erken dönem Pera mimari eseri. Bu nedenle cumbaları dahil pek çok bölümünde ahÅŸap malzeme kullanılmış. Åžu an tadilatta olan DoÄŸan Apartmanı, Belçikalı Helbig Ailesi tarafından yaptırıldı. Bu yüzden turistler tarafından genelde Helbig Apartmanı olarak da bilinir. Bugünkü ismini 1942 yılında DoÄŸan Sigorta'ya satılınca aldı. ÖzelliÄŸi Türkiye'de U tipi planlı, iç avlulu nadir örneklerden biri olması. Konut olarak kullanılan apartmanda ağırlıklı olarak sanatçılar oturuyor. Bu iki yapıyı gördükten sonra tarihi binalar gezimiz sona eriyor. Günün yorgunluÄŸunu atmak için son tavsiyemiz Galata Kulesi. AkÅŸamları canlı müzik eÅŸliÄŸinde yemek yenebilir. Ayrıca kule dibinde bir bardak salep ile ısınabilirsiniz.Â