Unutulma hakkı nedir? Unutulma hakkından hangi şartlarda faydalanılır?

Unutulma hakkı, internet ortamında bir haberin uzun süredir kolayca ulaşılabilir olması nedeniyle kişinin şeref ve itibarının zedelenmesi durumunda gündeme gelmektedir. Bu hakkın amacı, internetin yaygınlaşması ve sağladığı imkânlar nedeniyle ifade ve basın özgürlükleri ile kişilerin manevi varlığının geliştirilmesi hakkı arasında gerekli hassas dengenin kurulmasını sağlamaktır.

"Unutulma hakkı", dijital hafızada yer alan bireylere ait rahatsız edici her türlü kişisel içeriğin, yine bireylerin talebi üzerine bir daha geri getirilemeyecek biçimde ortadan kaldırılması/silinmesi olarak tanımlanmıştır.

Bu hak, yabancı kaynaklarda genellikle "the right to oblivion" veya "the right to be forgotten" olarak ifade edilmiştir. Unutulma hakkının, bireyin geçmişi ile geleceğini serbestçe şekillendirme dolayısıyla dijital dünyada kişisel verilerini özgürce kullanma veya kullandırmama isteğinin doğal bir sonucu olduğunu belirtilebilir.

Unutulma hakkı, bireyin çerçevesi ulusal ve uluslararası metinlerde çizilen her türlü kişisel verisinin korunmasını sağlayan bir haktır. Kişisel
verilerin kişinin rızası dışında yayılması sonucunda kişinin temel hak ve özgürlüklerinin tamamı (insanca yaşama hakkı, insan onuru, kişinin maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkı ve bunun gibi insanın birey olarak kendine özgü kişiliği ve sırf insan olması nedeniyle sahip olduğu haklar) doğrudan etkilenmektedir. Her türlü kişisel verinin sınırsız biçimde kayıt altına alındığı bir kere kayıt altına alınmasından sonra hızlı ve geniş paylaşım nedeniyle ortadan kaldırılmasının oldukça zor olduğu günümüz teknolojisinde, bireyin kişisel verilerine yönelik sildirme hakkı, yaşamını özgürce sürdürmesi adına her zaman yeterli olmadığı için, bireyin dijital ortamlarda yer alan kişisel verilerinin korunması amacıyla çıkmıştır.

HANGİ ŞARTLARDA UNUTULMA HAKKINDAN FAYDALANILABİLİR?

Bireyin şahsına ilişkin kişisel verileriyle ilgili olarak aşağıdaki durumlardan herhangi birinin gerçekleşmesi ve kişisel verilerin sahibinin söz
konusu verilerin saklanmasına rızasının olmaması halinde kişinin unutulma hakkını talep etmekte hukuki yararı vardır:

a) Kişisel veriler rızaya dayalı olarak yahut bir zorunluluk gereği paylaşılmasına rağmen hukuka ve dürüstlük kuralına uygun bir
biçimde işlenmemişse,

b) Kişisel veriler belirli, açık, ölçülü ve meşru amaçlarla toplanmamışsa,

c) Kişisel veriler meşru amaçlarla toplanmasına rağmen bu amaçlarla bağdaşmayacak şekilde işlenmiş ve kullanılmışsa,

d) İşleme faaliyeti yeterli, ilgili ve amaca uygun nitelikte değilse,

e) Kişisel veriler doğru ve güncel olarak tutulmuyorsa,

f) Kişisel verilerin toplanma veya işlenme amacı için gerekli olan süre aşılmışsa.