Ay’dan gelen NASA bayrağı Türkiye’de
Güncelleme Tarihi:
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) öğrencilerinin oluşturduğu Bellatrix Uzay Takımı, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) organize ettiği uluslararası öğrencilere açık yarışmadan özel bir ödülle döndü. Türkiye’nin ilk kez katılmaya hak kazandığı bu yarışmada öğrenciler, NASA tarafından gerçekleştirilen Artemis 1 Misyonu’nda ayın yörüngesini dolaşıp geri dönen NASA bayrağının sahibi oldu.
NASA tarafından organize edilen Human Exploration Rover Challenge (HERC) 2024, yani ‘İnsanlı Keşif Aracı Yarışması’nın bu yıl 30’uncusu düzenlendi. Yarışma kapsamında NASA, her yıl açıkladığı standartlar çerçevesinde lise ve üniversite öğrencilerinin insan gücüyle çalışan bir aracı tasarlayıp üretmesini istedi. Yarışmada aracı kullanan biri kadın biri erkek olmak üzere iki pilotun, belirlenmiş parkurda 10 engeli aşarak verilen 5 görevi tamamlamaları istendi. 18-20 Nisan tarihlerinde ABD’de düzenlenen yarışmaya ABD, Almanya, Brezilya, Hindistan gibi ülkelerden 42’si üniversite 30’u lise olmak üzere 72 öğrenci takımı katıldı. İTÜ Bellatrix 30 yıldır yapılan bu yarışmaya kabul edilen ilk Türk takımı oldu ve 30’uncu yıla özel verilen ‘Artemis Educator Award’ ödülünü kazandı. Böylece takım, 2022 yılında Artemis 1 Misyonu ile ayın yörüngesini dolaşıp geri dönen NASA bayrağını Türkiye’ye getirmeye hak kazandı.
İLK KEZ VERİLEN ÖDÜLÜ İLK YILIMIZDA KAZANDIK
Takımın akademik danışmanı Doç. Dr. Sema Alaçam, 600’den fazla öğrencinin yer aldığı yarışmada elde ettikleri başarı hakkında şunları söyledi:
“Yarışma öncesindeki 7 aylık dönemde çeşitli raporların teslimini yapmıştık. Bunlar tasarım değerlendirme, operasyonel hazırlık raporu ile ilk ve ortaöğretim düzeyindeki 250 öğrenciye bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik eğitimleri verdiğimize dair belgelerdi. Bunların hepsi puanlamaya katılmıştı. Diğer yandan hazırladığımız aracımızla da yarışmada yer aldık. 72 takım arasından parkura ilk giren takım da biz olduk. Önceki yıllarda yarışmada 14 kategoride ödül vardı ancak biz bu yıl ilk kez açılan kategori ile 30’uncu yıla özel ödülü kazandık. Yani yarışmada ilk kez verilen bir ödülü, yarışmaya katıldığımız ilk yılda kazanmış olduk. Ayın yörüngesinde dönen bayrak bize teslim edildi.
Bu yarışmaya senelerdir katılan takımlarla rekabet edecek düzeyde olduğumuzu biliyorduk. Rekabetimiz başarıyla taçlandı. Bu yıl yarışmadaki 72 takımın 9’u lise, 14’ü üniversite olmak üzere toplam 23’ü ülkesine ödül aldı. Onlardan biri olmak gurur verici. Takım üyelerimizin eğitim alanında özgün çalışmalarının bulunmasının da bu ödülün alınmasında etkili olduğunu düşünüyorum.
NASA İLE STAJ İŞ BİRLİĞİNİ KONUŞTUK
Takım kaptanları İTÜ Makine Mühendisliği bölümü 3’üncü sınıf öğrencileri Muhammed Şükrü Açıkbaş ve Azerbaycanlı Sadig Safarov ise başarıları hakkında şöyle konuştu:
“NASA’nın Artemis 1 göreviyle Ay’a gönderdiği bayrağı ülkemize kazandırmak çok heyecan verici. Çünkü diğer ödüller sadece plaket şeklindeydi. Bize verilen ödülde plaket üzerine orijinal bayrak yerleştirilmişti. Çalışmalarımıza Türkiye’de büyük bir uzay ekosistemi kurmak amacıyla başlamıştık. Yarışmada NASA’nın baş teknoloji uzmanıyla bizzat görüştük. Türkiye’deki öğrencilerin NASA’da staj yapması konusundaki taleplerimizi dile getirdik. Bu noktada Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ile görüşerek süreci başlatmayı istiyoruz.
NASA SEVİYESİNDE İŞLER YAPABİLECEĞİMİZİ GÖSTERDİK
İlerleyen yıllarda da bu yarışmaya katılmaya devam edeceğiz. Çünkü NASA çalışanlarıyla bir araya geldiğimizde bizim de onlar kadar iyi işler yapabileceğimizi gördük ve çok daha fazla motiveolmuş bir şekilde ülkemize döndük. Diğer yandan ilk defa katıldığımız yarışmanın en özel ödülünü alarak Türkiye’nin NASA seviyesinde işler yapabileceğini oradaki herkese kanıtlamış olduk.”
Takımın Azerbaycanlı kaptanı Sadig Safarov, çalışmalarına sıfırdan başladıklarını dile getirerek, “Yarışma sürecinde benim sorumluluğum daha fazlaydı. Çünkü omuzlarımda iki ülkenin bayrağını taşıyordum. Kardeş ülkemiz Türkiye’yi uluslararası arenada elimden geldiği kadar en iyi şekilde temsil ettiğimi düşünüyorum. Bu nedenle de çok mutluyum” dedi.
YARIŞMAYA KATILACAKLARINI İLK HÜRRİYET DUYURDU
Takımın yarışmaya kabul aldığını geçtiğimiz aralık ayında ‘Tarihe geçtiler, Bellatrix NASA’da yarışacak’ manşetiyle Hürriyet duyurmuştu. NASA tarihinde ilk kez bir Türk takımının yarışmada yer alması hakkında takımla görüştüğümüz bu haberin yayımlanmasının ardından ekibin başarısı geniş yankı uyandırmıştı. Takım üyeleri o dönem verdikleri röpoartajda, “NASA’nın uluslararası öğrencilere açık olan tek yarışması bu. Ancak 30 yıldır Türkiye’den hiç katılım olmadığı için kayıt ekranında Türkiye’nin adı dahi yoktu. Kayıt ekranına Türkiye’nin adını biz yazdırdık” demişti.