Son günlerde tartışılan ve benim de ilgilendiğim ve dikkatimi çeken bir konu sermaye piyasaları araçlarının vergilendirilmesi.
Bu çerçevede vergi yükünün yerli ve yabancı yatırımcılar arasındaki karşılaştırmasıdır.
Türkiye’de gerçek kişiler açısından menkul sermaye iratları, iradı sağlayan menkul kıymetin türüne ve iktisap tarihine bağlı olarak stopaj, yıllık beyanname stopaj ve yıllık beyanname yoluyla vergilendirilir.
Menkul kıymetlerin ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancıdır. Bu kazançlar ise hisse senedi, devlet tahvili, hazine bonosu, Eurobond ve özel sektör tahvilleri şeklindedir.
Bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla elde edilen gelirlerin, stopaj yoluyla vergilendirilmesi irdelendiğindes Stopaj oranları repo ve mevduatta yabancılar için yüzde 15 olmasına karşın diğerlerinde sıfır seviyesind. Halbuki yerli yatırımcılar diğer gelirler bölümü için yüzde 10 vergi ödemekte.
Tabloya baktığımızda benim özellikle üzerinde durduğum konu, başta hisse senedi alım/satım kazançları olmak üzere repo ve mevduat gelirleri dışında yabancılardan vergi alınmamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından vergi alınırken, yabancı yatırımcılardan vergi alınmaması uygulaması eşitlik ilkesine aykırıdır diye düşünüyorum.
Bazı yazar ve üstatlar yabancılardan vergi alınması halinde yabancıların ülkeye gelmeyeceği ve aracı kurumların iş yapamayacağı ve kapanacak kurumların artacağını söylemektedir.
Benim kişisel düşüncem; yabancı yatırımcılar ülkeye sadece % 10 stopaj olmadığı için geliyor değiller. Yabancı yatırımcılar Türkiye’ye inandıkları için, siyasi ve ekonomik gelişmelere göre, gelecekle ilgili pozitif beklentilerde oldukları için geldiler ve Türkiye’ye inandıkları sürece de geleceklerdir.
Yerli yatırımcıdan vergi alınırken, yabancının ayrı tutulması bir kısım yurtiçi yerleşik büyük yatırımcıları, yurtdışından işlem yapmaya yöneltmektedir. Yani piyasa söylemiyle bıyıklı yabancılar oluşmaktadır.
Tahminimce bu yerli bıyıklılar, yurtdışından işlem yapmak için burada ödeyeceği komisyonun en az iki katını ödemektedir. Belki de burada işlem yapsalar yabancılara verdikleri komisyon kadar burada vergi ödemeyeceklerdir.