Geleceğin şarkıları ve endişeler

Haberler son iki ayda öyle bir hal aldı ki ses uygulaması, müzik uygulaması, söz yazımı uygulaması derken bir de video uygulamaları konuşulur oldu. Bir süredir dünyanın destek aldığı bu uygulamalar haliyle lisanslama ve telif konusunda endişelere, koltuklara tutunmaya vardı. Öyle ki yapay zekayla yazılan söz ve besteyle dünyanın gözünü çevirdiği Grammy adaylığı alınabileceği bile konuşuldu. Recording Academy CEO’su Harvey Mason, yapay zekâ tarafından yaratılmış unsurlar içeren müziklerin Grammy adaylığına uygun olduğunu açıkladı.
Mayıs ayında Pet Shop Boys, tamamlanmamış şarkılarını yapay zekayla tamamlayabileceğini duyurmasıyla eleştiri oklarının da hedefi olmuştu. Halbuki grup solisti Neil Tennant’ın bahsettiği konu “bitmemiş bir şarkı varsa yapay zekanın boşluğu doldurduğu”ydu.
Bugün hangi sosyal medya mecrasını açarsanız açın hayatını kaybetmiş bir sanatçının sesiyle güncel bir şarkıyı söylemesine denk gelebilirsiniz. Bu versiyonlara “AI Cover” adı veriliyor. Bizleri büyük bir tembelliğe alıştıran yapay zekâ yazım siteleri ile ses indirme yazılımları oldukça kısa sürede bu üretimleri elde etmek mümkün.
Anonim olmayan şarkılarla yapılan bu tarz çalışmalarda eser sahibini düşünmeden edemiyorum.
Aylık ortalama 18 dolar tutan yapay zekâ sistemleriyle eseri ya da sesi kullanıyor ama kendisi bu durumdan mali olarak haberdar değil. Universal Music ve Google’ın yasal olarak AI üretimi yapılması, lisanslama yöntemiyle telif hakkını koruması üzerine konuşmaları geçtiğimiz günlerde başladı.
Dijital müzik dinleme platformları ortaya çıkarken de bu durumdan korkuluyordu ve uzun süreler telif hakkı sorunu manşetleri süslemişti. Bu kez 2000’lerin başına göre bu hamlelerin hızlanacağına inanmak istiyorum.
Bu yazıyı hazırlarken ben de bir söz yazmak istedim. Rytr.me sitesinde İngilizce şarkı yazımı bölümünden sözlerimi yazdım, Beethoven da müziğimi yaptı ve bir ses değiştirme sitesinde ise sözleri seçtiğim bir kişiye okuttum. Bunların hepsini birleştirecek vakit bulamadım yazıyı kaleme alırken ama yakında onu da tamamlamak için gereken programı indiririm.
Sonuç olarak sadece anahtar kelimeler vererek hazırladığım bu şarkı kalitesi tartışılır olsa da hazır olacak. Tabii şarkı kapağı ve klibini yine yapay zekayla yapabilirim. Kapağını Midjourney’den, videoyu Kaiber’den yapabilirim. Simge ve Ozan Bayraşa’nın “Çapkınca” şarkısının klibini düşünün.
Müzik yaratmak, söz yazmak, klip hazırlamak yani daha sanatsal bir dünyada var olmak gittikçe kolaylaşıyor. Her ne kadar gri bir alanda olsak da özellikle yaratıcı tıkanıklık yaşayan sanatçılar için bir itici güç olacağı belli. Yakın zamanda belirli standartlar ve sınırlarla yasal çerçevesi belirlenirse herkesin rahatlıkla üretim yapabileceği ve yapay zekâ bilgeliğinden nasibini alacağı dönemlere giriyoruz. Geleceğin şarkılarının endişelere karşı geleceğini düşünüyorum. Ya da en azından ben, buna inanmak istiyorum.

Bir maruzat: Rap mi dinleniyor pop mu?

Platformlar ayrı, radyolar ayrı listeler açıklıyor ve her ne hikmetse sürekli Twitter’da bir linç kültürü hakim. Aslında sonuçlara şaşırılması bile şaşırtıcı. Çünkü her platformun kitlesi kendine has. Rap müziğin ağırlıklı dijital müzik platformlarında dinlenmesi kadar normal bir şey yok çünkü çalan radyo sayısı az. Pop müziğin radyoda lider olması kadar normal bir şey yok çünkü ana akım radyolar pop çalıyor. Televizyon kanallarında müzik içerikli program sayısı az, geriye kalıyor müzik kanalları. Hepsinin yayın akışı radyolarla benzerlikler taşıyor. Dolayısıyla buz dağının görünen yüzünde pop varsa, görünmeyen yüzündeki rap’in yükselişini anlamamak istenmesi çok normal. Unutulmaması gereken nokta şu, değişime ayak uydurmayan herkesin geride kalacağı...

Bir yıldır pişiyor

Bu haftanın en ilginç şarkılarından biri Kardelen’in “İhya”sı oldu. Alternatif pop ve R&B türündeki şarkı Kardelen’i söz yazarı ve besteci olarak da parlatıyor.
Bir yıldır pişen şarkı neşeye doymak isteyenlerin istediğini veriyor.

Ters köşe

Tatbikat Sahnesi’nin yeni eseri “Otomatik Portakal” 28 Eylül’de Zorlu PSM Turkcell Sahnesi’nde ilk kez seyirciyle buluşacak. Anthony Burgess’ın ölümsüz eserini sahneye Elvin ve Erdal Beşikçioğlu taşıyor. Redo ve Şanışer’ın müziklerini hazırladığı oyunun solistleri ise Şanışer (Sarp Palaur), Sokrat St (Samet Gönüllü), Ados (Adem Oslu), Kamufle (Basri Fırat Bayraktar), Redo (Burak Kaya) ve Müjde Kızılkan. “Otomatik Portakal”ın hikâyesini bilenler bu müzikli oyun için hazırlıklara başlasa iyi olur.

Elektronik dokunuş

Bir süredir yakın takibe aldığım NVZ, “Paranoia” şarkısıyla hayatınızın orta yerine girecek. Faruk Çeliker’in düzenlemesiyle R&B ve Hiphop ile bilinen tarzına bir de elektronik dokunuş eklemiş. Sözlerinden ritmine hemen dile dolanan şarkıyı yarın ısrarla dinleyiniz.

Dinleyin dinlettirin

24. Altın Güvercin Beste Yarışması’nda finale kalan şarkılardan olan “Disonans”, bu hafta yayınlanacak. Sırma ve Serkan Çinioğlu’nun 2019’dan sonra yeni şarkısı olan “Disonans” pop, disko ve funk esintileriyle sizi karşılıyor. Aramızda bir sırmış gibi söylediğime bakmayın çıkınca dinleyin, dinlettirin derim.

Aradığınız yol şarkısı

Alper Erinç ve İskender Paydaş gibi isimlerle çalışan Alper Gemici, 2019 yılında başladığı solo müzik kariyerine dört sene rötarlı bir biçimde devam ediyor. Geçtiğimiz hafta yayınlanan “Ayrılık Var”da bir yaz gecesine bizi götüren Gemici, bir kıvılcımın ayrılığa giden yolunu sözlerine taşıyor. Adeta da aradığınız yol şarkısı...

Yıldız takımlı Dicle

Dicle Olcay’ı pop camiası yakından tanımaya başladı. Olcay’ın “Benim Ol” şarkısının sözü Yase, müziği Aerro-Yase, düzenlemesi Aerro’ya ait. Şarkının klibinde ise Melih Kun ile çalışmış. Yıldız isimlerden takım kuran Olcay başarının formülünü de bulmuş gibi...

Ne dinledim

· Bengü- “Mesajın Var”
· Ezhel, Jugglerz- “Pofuduk”
· Cem Adrian- “Yine mi Yolculuk”
· Cem Yenel- “seni o gökyüzüne ben koydum”
· Ege Balkız- “Belleğine”
· Frozen Clouds- “Gitti Boşuna”
· Aykan İlkan- “Bu da Güzel”