İlham perilerim gelince...

Türkiye gibi coğrafi anlamda olağanüstü stratejik avantajlara, insanlık tarihinin en önemli olaylarının yazıldığı bir tarihe ve kültürel mozaiğe sahip toprakları olan bir vatan ne kadimdir ne yücedir! Bu vatanın bir ferdi olmak ne büyük onur ne paha biçilmez bir nimettir! Bugünkü yazım, yazar kimliğimle bana nelerin ilham kaynağı olduğu, nasıl olduğu ve neden olduğu üzerine bir nevi deneme yazısı oldu. Ben içimden dökülenleri ve benim gibi hissedenleriniz varsa ortak yönlerimizi ortaya çıkarmayı hedefledim. Düşündükçe varız, var oldukça yazmalı, söylemeli, çizmeli, yaratımlar ortaya çıkarmalı ve birbirimizle, dolayısıyla tüm dünyayla her an iletişim ve etkileşim içinde olmalıyız. Olmalıyız ki, gelecek nesiller de bizlerden feyiz alabilsin, tarihimizi sürdürülebilir kılabilsin, biz insanlar olarak dünyamız üzerinde izler bırakalım ve bu böyle devr-i daim olsun. Tarih sonsuzdur çünkü.

FARKLILIKLARDIR BİZİ BİZ YAPAN

Yeni bir arkadaş ya da romantik partner gibi birini ilk kez tanıdığınızda, ilk önce onun kişiliğini gözlemlersiniz. Bazı kişiliklerle daha iyi anlaştığınızı ve başka türden insanlardan hoşlanmadığınızı fark edebilirsiniz. Psikolojide kişiliği anlamak, ilişkilerdeki tercihlerinizi ve sevebileceğiniz kişi türünü anlamanıza olanak sağlayabilir. İnsan kişiliğinin esnekliği ve çeşitliliği göz önüne alındığında, başka birini tanımak heyecan verici veya tam tersi bunaltıcı olabilir. Bir kişinin kişiliğinin tamamını bir gün, belki de aylar içinde ortaya çıkarmak zor olabilir. Ancak başkalarıyla sürekli ilgilenmek onların katmanlarını çözebilir ve ödüllendirici, kalıcı ilişkiler kurabilir.

İNSANLAR NEDEN BENZERSİZ KİŞİLİKLERE SAHİPTİR?

Kişilik, geniş ve büyüleyici bir psikolojik çalışma alanıdır. Araştırmacılar bu alanda ilerleme kaydederken, kişiliklerin neden önemli ölçüde değiştiğini ve yaşam boyunca nasıl değiştiğini anlamak için sürekli çalışıyorlar. Kişiliği şekillendiren faktörleri genetik, çevre, kişisel deneyimler, kültür (ve gelenekler) olarak başlıca etkenler olarak sayıyorlar. Peki bu faktörler kişilikleri nasıl etkiliyor? Gelin birlikte göz atalım.

Genetik

Aileler üzerinde yapılan araştırmalara göre genetik, kişilikteki önemli derecedeki çeşitliliği açıklıyor. 2015 yılında yapılan bir araştırma, kişilik özelliklerinin kalıtsallığının yüzde 31 ila yüzde 41 arasında değiştiğini bulmuştur. Genel olarak kişiliğin kalıtsallığına ilişkin tahminler yüzde 30 ile yüzde 60 arasında değişmektedir. Bu nedenle benzersiz gen yapınız, özelliklerinizi, mizacınızı ve dünyaya yaklaşımınızı etkiler.

Çevre

Çevreniz, fiziksel çevrenizden ve sosyal etkileşimlerinizden oluşur. Çok sayıda insanın bulunduğu kalabalık bir evde ya da büyük bir şehirde küçük bir apartman dairesinde büyümüş olabilirsiniz. Bazı insanlar, aile üyeleri arasındaki kavgalar, madde kullanımı veya diğer kaygılar nedeniyle kendilerini güvensiz veya istikrarsız hissedebilecek ortamlarda büyümektedir. Bu erken ortamlar kişilikte uzun vadeli bir rol oynar. Bir kişinin düşmanlık düzeylerini, sosyal becerilerini, güvenme yeteneğini ve risk algısını şekillendirebilirler; bunların tümü kişinin yetişkinlik dönemindeki refahını ve ilişkilerini etkileyebilir.

Kültür

Bir toplum veya topluluk içinde kültür, o topluluktakilerin kendine özgü geleneklerini, değerlerini, inançlarını, dillerini ve bilgilerini içerir. Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırmacılar, Yukarı Orta Batı, Güney, Kuzeydoğu ve Batı’daki insanlar arasındaki kişilik farklılıklarını tespit ettiler. Örneğin araştırmalar gösterdi ki; Orta ve Güney Amerika kültürleri yeni deneyimlere daha açık olma eğilimindeyken, Asya kültürleri daha az dışa dönük ve kolektivist olma eğilimindedir. Kişiliğinizi düşündüğünüzde bazı özelliklerinizin kültürünüzün beklentileri ve değerleriyle uyumlu olduğunu görebilirsiniz.

Kişisel deneyimler

Yaşamın erken dönemlerinde ebeveynlerin yokluğu, aile çatışmaları veya ihmal gibi olumsuz deneyimler, kişinin duygusal işleyişini ve kişiler arası yeterliliğini etkileme eğilimindedir. Bazı durumlarda bu deneyimler kişilik bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Yaşam deneyimlerinden kaynaklanan kişilik değişiklikleri üzerine 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, tahmin edilebileceği gibi olumlu yaşam deneyimleri çoğu zaman olumlu kişilik değişiklikleriyle sonuçlanıyor.

İLHAM GELİRSE PİR GELİR

Biz yazarların çoğunun sabırla beklediği, bazen de en beklenmedik anda paldır küldür geliverendir ilham. Kimi zaman çok beklesek de gelmez ve onun kaprislerine maruz kalırız. İyi günümde hiç ara vermeden saatlerce yazabilirim, ilham perilerimin yanıma uğramakta nazlandığı günlerde ise tek kelime yazamayabilirim. Gerçekten de yazma ilhamı istediği gibi gelir ve gider.

Ancak yazmayı ciddiye almayı planlıyorsanız (veya hatta bunu bir kariyeriniz haline getirmeyi planlıyorsanız), o zaman kendinizi yazma ilhamının size gelmesini sağlayacak yetenekle donatmanız gerekir! Bugün bazı ünlü yazarların yazı ilhamlarını bulmak için neler yaptıklarına bir göz atalım.

1-Nefret ettiğiniz çalışmaları okuyun! Amerikalı şair Richard Siken, nefret ettiği çalışmaları okumanın kendisini tuhaf bir şekilde yazmaya başlamaya motive ettiğini belirtiyor. Her ne kadar ilk başta ters etki gibi görünse de içinde bir miktar gerçek payı da olabilir. Sonuçta aşk ve nefret aynı madalyonun iki yüzüdür. Hoşlanmadığınız bir şeyi okuduğunuzda, sevdiğiniz bir şeyi yazmak için heyecanlanabilirsiniz. Okudukça, çalışmanızda nasıl iyileştirmeler yapacağınızı ya da bu çalışmaya kendi yönünüzü nasıl katacağınızı hayal etmeye başlarsınız. (Ya da belki okuduğunuz eserden dolayı o kadar sinirlenirsiniz ki durursunuz, çok daha iyi bir şey yazmaya kararlı olursunuz!)

2-Çocukluk deneyimleriniz ilham yazmak için değerli bir kaynak olabilir. Dünyaya bir çocuğun gözünden bakmanın büyülü yönü de hikâyenize bir merak duygusu katabilir.

3-Hayatınızdaki normal bir duruma bakmaya çalışın; okula gitmek, başıboş bir kediyi sevmek, mahalledeki dükkândan bir şeyler almak gibi... Bu durumlara biraz yaratıcı bir dokunuş katmanın yollarını düşünün ve bunun sizi nereye getirdiğini izleyin!

4-Yazar Judy Blume, insanları izlemekten ve onların hayatlarını hayal etmekten hoşlandığını paylaşıyor bir yazısında. İlk başta garip gelebilir ama yanınızdan geçen insanları izlerken boşlukları doldurmak, yaratıcılığınıza ihtiyaç duyduğu küçük heyecanı verebilir! Bir daha ki sefere bir parkta ya da kafede oturup gelip geçen insanları izlemeyi deneyin. Kim olduklarını, nereye gittiklerini, boş zamanlarında ne yapmaktan hoşlandıklarını bulmaya çalışın ve onlara dair bir bakışınıza dayanarak bütün bir arka plan hikâyesi yaratın! Sadece bir not defteri taşıyın veya telefonunuza bir yazma uygulaması indirin ve yolda yoldan geçenler hakkında hikâyeler yazın.

5-Fotoğraflardan ilham alın.

6-Bir sanat müzesini veya galerisini ziyaret edin. Sanat müzeleri ve galeriler, vakit geçirirken ilham bulmak için harika yerlerdir. Çünkü bunlar mola vermek ve ilham veren çalışmalara bakmak için sakinleştirici alanlardır. Farklı dönemlere ve kültürlere ait tabloları, heykelleri ve diğer sanat türlerini tek bir yerde görebilirsiniz. Bu ilham almanın ve sanatsal ufkunuzu genişletmenin harika bir yolu olabilir.

HAFTANIN ÖNERİLERİ

1-Bu hafta bir müzeye gidin. Küçük bir şövale getirip müzedeki resimleri referans alarak boyayabileceğiniz bir resim seçin. Profesyonel ressamlar bu uygulamayı yüzyıllardır kullanıyor. Bu ilham almanın ve yeni bir şeyler denemenin harika bir yoludur.

2-Bir kitapçıya gidin ve sanat kitaplarına göz atın. Kitaplar, bugünlerde büyük ölçüde göz ardı edilen büyük bir ilham kaynağıdır. Yerel kütüphanelerinize lütfen gidiniz. Buralarda size ilham verecek ne cevherler bulacağınızı gitmeden asla bilemezsiniz. Bir kitabı tutmanın ve kâğıt üzerinde sunulan malzemenin küratörlüğünün ardındaki sanatı hissetmenin somutluğu konusunda ilham verici olabilecek çok şeyler var! İnternette gezinerek daha fazla parçaya bakmaya devam etmek çok kolay. Ama siz kolaya kaçmayın. Önerilerime uyun ve dokunarak kitapları hissederek ilham doldurun ceplerinize. Sevgiyle...