Bütçe disiplinine dönüş için çözüm aranıyor ama

Geçtiğimiz hafta içinde Maliye Bakanlığı uzmanlarının mesailerinin büyük bölümünü bu konuya harcadıklarını öğrendik. Ankara bürokrasisinde en çok konuşulan da “mali disiplinin korunması ve bütçe açığının düzeltilmesi için yapılacaklar” konusu. Bir yandan hükümetin harcamacı eğiliminin sürdüğü gözlenirken disiplinin nasıl başarılacağı ise ayrı tartışma konusu. Bütçede kesinti yapılabilecek kalemler üzerinden teker teker geçilirken, bu kesintilerin hangisinin kabul ettirilebileceği ise yine tartışma konusu oluyor.

Maliye’nin tasarruf için en çok üzerinde durduğu harcamaların başında yine Sosyal Güvenlik ve sağlık harcamaları geliyor. Maliye’nin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bu konuda yazılar gönderdiği, bütçeden buralara aktarılan kaynakların programın çok üzerine çıktığını hatırlatıp, bu konuda kesinti yapılmasını istediği belirtiliyor.

Her zaman bütçe sıkıştığında bu harcamaların gündeme geldiğini kaydeden yetkililer, bu kez tasarruf imkanının sınırlı olduğuna dikkat çekiyorlar. Üniversite hastahaneleri başta olmak üzere ödenememiş kamu borçlarının yüksekliğine dikkat çeken yetkililer, yine ilaç şirketlerinin ödeme konusundaki şikayetlerinin büyük olduğunu hatırlatıyorlar. Hem kurun çok düşük tutulduğu hem yüksek iskontolor yapıldığı için ilaç şirketlerinin yeni nesil ilaçları getirmeye yanaşmadıklarını biliyoruz. Bu nedenle ilaç şirketleri üzerinden yeni bir kısıntı yapılması da pek ihtimal dahilinde gözükmüyor.

Buna karşılık SGK’nın ilaçtan alınan katkı payını artırıp, hastahanelerde hastaların ödediği bedelin de artırılmasına çalışacağı konuşuluyor. Yani önümüzdeki günlerde katkı payı artırımı gelirse şaşırmayalım.

YENİDEN HARCAMAK İÇİN

Disiplin açısından bu yılın bütçesinden umut kesildiği anlaşılırken, önümüzdeki yıl yapılacak kesintilerde de ciddi sıkıntılar yaşanacağı anlaşılıyor. Örneğin belediyelerden kesilmeye kalkılsa; 2019 Mart’ında yerel seçimler olduğu için 2018’in tümünde bile bu kesintiyi yapmak pek mümkün olamayabilir. Artan personel ve savunma harcamalarını kısmanız zaten mümkün gözükmüyor.  Ayrıca 2018 yılı bütçesinde, son dönem artan faizler nedeniyle, faiz yükü de her zamankinden fazla olacak gibi gözüküyor.

Bütçe disiplinini sağlamak için 2018’de harcamalarda kısıntı yapsanız bile, 2019 yılında hem yerel seçimler, hem de TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimi olduğu için, yılın sonlarına doğru tekrar bütçe harcamalarını açmak gerekebilecek.

Sadece Maliye yetkilileri değil AKP’nin ekonomi kurmaylarının çoğunun bütçe disiplinini oluşturmak için çare aradıkları gözleniyor. Ancak bu yöndeki çabalar ve çözüm arayışlarında “gelecek yılın bütçesini düzeltelim ki, 2019’da tekrar harcamaları açabilmemiz için bir marjımız olsun” havasının da dikkat  çektiği konuşuluyor. Dolayısıyla kalıcı bir mali disiplin veya bütçe açığını azaltma hareketinden çok, 2018 bütçesinin geçici bir disiplin yılı olarak düşünüldüğünü söylemek yanlış olmayacak.

Maliye’nin çabaları arttı, çözüm arayışları hızlandı ama Hükümetin bunun için gereken kısıntı kararlarına razı olup olmayacağı da, yılın sonlarında netlik kazanacak.

Üstüne üstlük bu çabanın, küresel finansman koşulları nedeniyle zor geçeceği anlaşılan 2018 yılına denk geldiğini de hatırlatmamız gerekiyor.