Anadolu’da bayram

Ramazan ayının ve dini bayramların vakti güneş takvimine göre değil, ay takvimine göre hesaplandığı için bayramlarda mevsimler içinde bir döngüde bizi karşılar. Ay ve Güneş takvimi arasındaki on günlük fark, Ramazan Bayramı’nın her yıl bir önceki yıldan on gün önce başlamasına sebep olur. Bu durum da hem bayram ritüellerini hem de bayram sofralarını etkiler.

BAYRAM KÜLTÜRÜ

Anadolu kültüründe dini bayramların en belirgin özelliği akrabaların, dost, hısım, arkadaş ve tanıdıkların birbirlerini ziyaret edip hatır sormalarıdır. Gençler kendinden büyüklerin ellerini öperler, yaşlılar evden çıkmaz misafir kabul ederler. Büyükler küçüklere para ya da çeşitli hediyeler verir. Misafir olanlara önce kolonya ikram edilir, sonrasında şeker, çikolata servisi yapılır. Özellikle Ramazan Bayramı’nda başta baklava olmak üzere şerbetli tatlılar ikram edilir. Arife gününden hazırlanan bu tatlılar, evin erkekleri tarafından bayram namazı öncesinde yenilir ve bayramın ilk günü imsaktan sonra yemek yenmiş olur. Ayrıca zeytinyağlı yaprak sarması ve hamur işleri Ramazan Bayramı’nda ikram edilen önemli yemeklerdendir.

BAYRAMIN İLK GÜNÜ

İlk bayramlaşma erkekler tarafından bayram namazı çıkışında yapılır. Sonrasında mezarlık ziyaretleri gerçekleşir ve 30 gün aradan sonra sabah kahvaltısı evde yapılır. Kimi geniş aileler bayram kahvaltısında, kimi geniş aileler bayramın ilk günü akşam yemeğinde bir sofra etrafında toplanır ve kurulan bu bayram sofrası bayram kültürümüzün olmazsa olmazlarındandır.
Geleneksel Türk kültürünün yaşatılmaya devam ettiği bölgelerde bayram kahvaltısına çok özen gösterilir. Çorbalar, sarmalar, su böreği ve kompostolar kahvaltı sofrasında mutlaka bulunur. Çoğunlukla kurban bayramında olsa da ramazan bayramlarında da et yemekleri pişer ve kahvaltıda et yemekleri de kendine yer bulur.

Bayram baklavası

Malzemeler

250 gr tereyağı
1 çay bardağı süt
1 çay bardağı yoğurt
4 yumurta (3’ünün sarısı 1’inin tamamı)
1 paket kabartma tozu
3 yemek kaşığı sirke
aldığı kadar un

Şerbeti için

600 gr şeker
300 gr su

Tüm malzemeler ile bir hamur tutun. Yarım saat dinlendirin. Aynı hamurdan 70 adet beze çıkarın. Bu bezeleri tek tek açarak 10 ar kat üst üste gelecek şekilde bol nişasta ile tepsi büyüklüğünde açın.
Bu işlemi 7 defa tekrarlayın ve 70 bezeyi de açmış olun. İlk açtığınız 3 adet 10’lu hamuru tepsiye dizin. Arasına 400 gr kırılmış ceviz koyun. Cevizlerin üzerine 4 adet 10’lu hamuru da dizin.

Vermek istediğiniz şekilde bıçak yardımıyla kesin. Üzerine sıvı yağ ve tereyağ karışımından bolca sürün (1 su bardağı sıvı yağ 250 gr tereyağı) 200 derece ısıtılmış fırına baklava tepsisini sürün. 10 dakika 200 derecede bekletin ve dereceyi 150’ye düşürün. Yaklaşık 3-4 saat boyunca pişirin. Baklavanızı fırından alın. Soğuduğunda şerbetinizi sıcak bir şekilde baklavanın üzerine eşit bir şekilde dökün. Afiyet olsun.

NOT: Tarif Annem Şefika Hanım’a aittir.