Trafo hırsızlarına dur denmeli, yoksa!.. 

Hırsızlık, dolandırıcılık ve sahtekarlık vakalarında ciddi bir artış gözleniyor.  
Keşke bu tür olaylar hiç yaşanmasa... Ama yaşanıyor! 
Televizyonlar, gazeteler ve sosyal medya, adliye haberleriyle daha da dikkat çekiyor. 
Ülkemizde, hırsızlık genellikle sıradan, ‘adi vakalar’ olarak görülür, limit düşükse çok da umursanmaz, kolluk güçleri birçoğunu yakalar, haklarında işlem yapılması için adliyeye sevk ederler. 
 *
Ne yazık ki son zamanlarda görülen hırsızlık vakaları, sadece bireyin maddi zararıyla sınırlı kalmıyor, toplumun ve devletin de ağır kayıplara uğramasına neden oluyor. 
Yazının bütününü okuyunca göreceksiniz ki elektrik şebekesine yönelik bu hırsızlık türü mevcut sorunlara yeni sıkıntıların eklenmesine yol açıyor. 

TRAFOLARA DADANDILAR 

Yaşam için hava ve su ne kadar elzemse enerji de o kadar gerekli. 
 Son zamanlarda, kentlerin elektrik şebekeleri hırsızlık nedeniyle büyük bir tehlike altına girdi.  
Küçük ve orta ölçekli işletmeler, imalathaneler, konutlar, okullar, iş yerleri, daha doğrusu yedek kesintisiz güç kaynağı, jeneratörü olmayan her yer tehlike ve risk içeriyor. 
*
Hırsızlar elektrik trafolarının kilidini kırıyor, kapısını ve havalandırma penceresini söküyor, duvarını deliyor, içeri girip bakır kabloları, nötr bağlantıları ve hassas ekipmanları söküp, alıyorlar. 
Bakır, demir, alüminyum, para edecek ne varsa, ucuz pahalı ayırımı yapmadan çalıyorlar. 
Çaldıklarıyla kaçamayanlar da oluyor… Elektriğe çarpılıyorlar. Yanıyor, sakat kalıyor veya hayatını kaybediyorlar. Acı bir son, insan üzülüyor. 

ELEKTRİKLER KESİLDİ 

Geçtiğimiz hafta Bursa merkezinde, özellikle Osmangazi’nin semtlerinde elektrikler kesildi. Voltajlar düştü. 
Elektrik gelip, gitti… 
 Sistemdeki eksiklikler giderilene kadar enerjisiz kalan yerler oldu. 
UEDAŞ ekipleri hırsızların trafolardan kabloları çalmaları sebebiyle meydana gelen arızaları giderebilmek için oradan oraya koştu. Epeyce sıkıntı yaşadılar. 

Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ, Bursa ile birlikte Balıkesir, Çanakkale ve Yalova’nın enerji dağıtımını yapıyor. Elektriklerin gittiği Osmangazi ilçesinde, 5 gün içerisinde 21 trafo soyuldu. Görülmemiş bir olay bu… 
Kablo hırsızları özellikle nötr bağlantıları çalıyorlar. 
Kısaca işi öğrenmişler!.. 
  *
Osmangazi’de 22 bin abone etkilendi.  
Kiminin CNC tezgahının ana kartı yandı, kiminin televizyonu, bilgisayarı, buzdolabı, dijital cihazları etkilendi, hasarlandı, belki de kullanılamaz hale geldi. Büyüklü küçüklü maddi zararlar oldu. 
Arızalanan cihazlar ile elektrik kesintisiyle oluşan iş gücü kayıpları ortaya büyük bir maddi zarar tablosu çıkartıyor.  
Diğer ilçeler ve kentlerde durum Osmangazi’den farklı değil…  

KAZALAR VE CAN KAYIPLARI 

Maddi zarar boyutu giderilebilir…  
Ancak, olmadı ama olmayacağı anlamına da gelmez; Can kaybı olabilirdi!... 
Evlerde, elektrik enerjisiyle çalışan ve yaşamı destekleyen cihazlar bulunuyor. Solunum cihazları, diyaliz cihazları, aspiratörler ile sağlığın korunması ve tedavi için hastaneler tarafından raporlanarak kullanılan daha birçok cihaz var.  
Hırsızlıklar sebebiyle enerjisiz kalan evlerde can kaybı yaşanabilirdi… 
 *
Demek ki trafolara dadanan hırsızlar sadece maddi boyutlu zararlara neden olmazlar.  
Ani elektrik kesintileri sonucunda iş kazaları ve yaralanmalar da olabilirdi…  
Durum çok ciddi... 

TEİAŞ, UEDAŞ, BUSKİ, BELEDİYELER  

Hırsızlar, Türkiye Elektrik İletim AŞ’ye de büyük zarar veriyor. Yüksek gerilim hatlarına ait o koca koca direklerin demir payandalarını çalıyorlar.  
Hiç korkmuyorlar! 
*
Elektriği ileten TEİAŞ ve abonelere dağıtan UEDAŞ’a ait özellikle demir elektrik direkleri dahi çalınıyor. Yanlış okumadınız, direkler bile götürülüyor!.. 
Bu ay içerisinde İznik, Orhaneli, Mudanya, Osmangazi, hatta Uludağ’da yaşandı bunlar. 
Diğer üç ilin hikayesini yazmadım bile… 
 *
Şimdi yaz aylarında bulunduğumuz için onarım ve bakım ekipleri kırda, köyde, kentte oluşan kesintilere, şebeke arızalarına kolaylıkla müdahale edebildiler.  
Bu durum ya kış aylarında olsaydı?.. Oluşabilecek kaosu düşünebiliyor musunuz! 
Bu kış, Isparta’nın üç gün elektriksiz kalmasını kimse unutmamıştır sanırım. 
Soğuktan donup ölen kişiyi de!... 

BUSKİ DE ZORDA  

Belediyelerimizin de sorunları var.  
BUSKİ’ye ait rögar kapakları ile yağmur suyu giderlerinin, menfezlerin ızgaraları durmaksızın çalınıyor.  
Tüm belediyelerimiz hırsızlardan ve hırsızlıktan yakınıyorlar… 
*
Kapak olmadığı için, kanalizasyon boşluğuna tekerleği düşen aracın hasar görmesi veya pert olması.  
Trafo kablosunun çalınmasıyla topraklaması olmayan okulun elektrik panosunun yanması.  
Demir payandaları söküldüğü için elektrik direklerinin devrilmesiyle elektriklerin kesilmesi…  
Bu tür haberleri bu gidişle, önlem alınmazsa daha sık işitebiliriz… 

HIRSIZLIK VAKALARINA ADLİ BAKIŞ 

Mala ve cana, milletin ve devletin finansal varlığına zarar veren bu kesintilerin olmaması için kolluk güçleri, hırsızlara ve hırsızlık vakalarına daha dikkatle eğilmeli.  
Polis ve jandarmanın yakalayıp adaletin karşısına çıkardığı hırsızlar bir kapıdan girip diğerinden çıkamamalı… 
Hakim ve savcılarımız bu olayları ‘adi vaka’ olmanın dışında toplumsal boyutuyla ve insan yaşamına mal olabilecek ‘kasıt’ haliyle görmeliler. Hırsızlık vakalarına karşı yeni bir yorum getirmeliler. 
Cezalar ağırlaşırsa belki o zaman caydırıcılık olur, hırsızlık olayları da azalır. 
 *
Elbette hırsızlık; yoksulluk, fakirlik, adaletsiz gelir dağılımı, işsizlik, enflasyon, hayat pahalılığı, ahlaksızlık ve değerlerin aşınmasıyla ilişkilidir. Bunların yanında hukuk sistemiyle de ilgilidir. 
Tüm önlemlere rağmen vakalar sıfırlanamaz. Ancak hırsızlar, trafoya girmeden, kabloları çalmadan önce bir daha düşünürler!.. 
İşte bu sebepten, Elektrik hatlarına, direklerine ve trafolarına dadanan hırsızlara dur denilmeli.