Kadınların mucize hormonu Progesteron

Son dönemde giderek önemi daha iyi anlaşılan bir hormon progesteron. Öyle bir hormon ki hem gebeliğin gerçekleşmesinde ve sürdürülmesinde etkisi büyük hem de gebelikten korunmada... Kritik öneme sahip, birbirinin zıddı etkilere tek başına yol açabilen
bu hormonu kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Prof. Dr. Belgin Selam ile masaya yatırdık.  

Prof. Selam öncelikle şunları söylüyor: “Progesteron ve östrojen hormonu beraber çalışıyor. Yumurtlama sonrası yumurtalıklarda oluşan kistik yapı, âdet döngüsünde yaklaşık 10-12 gün boyunca progesteron üretiyor. Gebelik olmazsa progesteron ve östrojen seviyeleri keskin bir şekilde düşüyor ve âdet kanaması başlıyor. Gebelik olursa döllenmiş yumurtanın yerleşebilmesi için rahim içindeki doku olan ‘endometrium’u destekliyor. Progesteron rahim duvarının kılcal damar ağını zenginleştiriyor, rahim duvarını kalınlaştırıp embriyonun tutunmasını sağlıyor. Böylece düşükleri engelliyor.”

NASIL KULLANILDIĞI ÖNEMLİ

İşin ilginç yanı, progesteronun aynı zamanda gebelikten korunmak için bir doğum kontrol yöntemi olarak da kullanılması... Prof. Selam progesteronun ne zaman, hangi dozda ve ne kadar süre kullanıldığının etkide belirleyici olduğunu söylüyor: “Âdet döngüsünün ortasından başlayarak 10-14 gün kullanıldığında âdeti düzenleyici etkisi ortaya çıkıyor. Ancak doğum kontrol hapı olarak kullanıldığında, âdetin ilk gününden başlayarak tüm ay boyunca düşük dozda progesteron takviyesi alınıyor. Bu da rahim içinin incelmesine sebep oluyor ve yumurtlamayı önleyici özellik taşıyor. Böylece gebeliği engelliyor.”

Sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları, özellikle östrojen kullanamayan, ileri yaştaki veya emziren kadınlarda tercih ediliyor. Bu özel durumlar dışında progesteronun, östrojenle birlikte kombine olarak doğum kontrol haplarında yer aldığını da öğreniyorum.
Prof. Selam progesteronun farklı uygulama şekillerini de anlatıyor: “Üç ayda bir yapılan enjeksiyonlarla kolda, deri altına yerleştirilen progesteron implantları, uzun süreli doğum kontrolü için kullanılıyor. Progesteron içeren rahim içi araçsa sadece doğum kontrolü amaçlı değil, yoğun âdet kanamalarıyla seyreden kansızlık, âdet düzensizlikleri ve ağrılı âdet dönemi tedavisinde de kullanılıyor.”

GEBELİK VE MENOPOZDA...

Prof. Dr. Belgin Selam bu hormonun, düşük tehdidini ve erken doğumu önlemek için de kullanılabildiğini anlatıyor: “Erken doğum öyküsünde, rahim ağzında kısalma izlenen gebe kadınlarda, progesteron vajinal ve enjeksiyon olarak uygulanıyor.” Östrojen-progestin içeren hormon tedavilerinin menopoz sonrası ortaya çıkan gece terlemesi, sıcak basması gibi vazomotor semptomları tedavi etmek için önerilebildiğini ve progesteronun rahimde, östrojenin etkisini azaltarak rahim kanserini önleyici etki gösterdiğini de ekliyor.

Ancak bu kadar önemli etkilere sahip progesteronun doktor kontrolü dışında kullanımı çok ciddi yan etkilere yol açabiliyor. Bu nedenle eş dost tavsiyesiyle, doktorunuza danışmadan sakın bu hormonu kullanmayın. Tatlı patates gibi bu hormonun doğal kaynaklarını da bilinçsizce tüketmekten kaçının...