Hasan İzzettin Dinamo anılıyor

Mezarı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından onarıldı. Anmaya İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da katılacak.

Çağrıdaki yazıdan bir alıntı:

“Ülkenin siyasi tarihi içinde ilerici aydınların çilesinin timsali olmuş şair Dinamo, ‘Kutsal İsyan’ ve ‘Kutsal Barış’ adlı destansı romanlarıyla da ülkenin kurtuluş ve kuruluş yıllarını anlatmıştır. Bir şiirinde, kısa biyografisini bakın nasıl anlatır:

Ben, o günlerin çocuğuyum işte

Ben yaralı Hasan,

Geçtim semender gibi

Ateş ormanlarının arasından,

Ondan açlık düşmanıyım

Ondan savaş düşmanı.

Ondan oldu yaşayışım boyunca yerim,

Gözyaşının yanı.

Ondan oldu bağrım

Evrensel barışın vatanı.”

*

HASAN İzzettin Dinamo (1909-1989) Trabzon’da doğdu, babası ve ağabeyi Birinci Dünya Savaşı’nda 1915’te şehit oldular, annesi Şakire Hanım da 1917’de vefat etti. Geriye kalan üç çocuk Samsun Darüleytamı’nda yaşarlar, daha sonra İstanbul’daki Darüleytam’a getirilirler. Amasya Darüleytamı’nda kalır daha sonra da, ilk şiiri yayımlanır: ‘Vur Demirci’.

Yaşamının bir bölümü çeşitli yazılar yüzünden hapislerde geçer. 80 yıllık ömrünün 66 yılını yazmaya adar.

Kitaplarının yanı sıra Ateş Ormanları Arasından adlı kendi sesinden şiir kasedi yayımlanır. Adını Ataol Behramoğlu koymuş.

Hürriyet’te Türk Edebiyatında Beş Çınar adlı dizi röportajımda ilk röportajı Hasan İzzettin Dinamo ile yapmıştım.

Yirmi birinci yüzyılın insanlarına nasıl seslenir?

“Torunların torunu

Say ki dedelerin bir masal yaşadı

Say ki acılar masaldı.

Öttür ölümsüzlüğe doğru borunu.”

O röportajında birçok kayıptan söz etmişti:

“Beş-altı kez tutuklanışım, mapusanelere, sürgünlere yollanışım sırasında yitip gitmiş dört bine yakın şiirim, on-onbeş romanım, yok oldu.”

Yitik Şiirlerime Ağıt bunu anlatır.

“İşittim çağrınızı benim yitik şiirlerim

İşittim de ağladım için için.”

Kavga Şiirleri çıktığında üç kişi yazmıştı. Uğur Mumcu, İlhan Selçuk ve ben.

İlhan Selçuk’un yazısından:

“Hasan İzzettin Dinamo, Türk edebiyatında şiirleri, romanları, çevirileriyle yerli yerine oturdu.

Bugün Hürriyet gazetesinde röportajı yayınlanabiliyor. Ama 1950’lerde anca Dolmuş mizah dergisinde gizli gizli çalışabiliyordu.

Kişiliğini ve benliğini ülkeye benimsetmesi için bir ömür boyu çile çekti. Bu ayıbın gölgesi hepimizin yüzüne vurmaktadır.”

Benim röportajımda şöyle demişti:

“Anlatılan öz önemlidir, anlatış biçiminden çok. Araya süslemeler, üslup oyunları girerse öz kaybolur, mesaj tam iletilemez.”

Ankara’daki başlangıç günleri yazarlığı açısından önemlidir:

Ankara’da özgür kaldığı ortamda çevresinde küçük burjuva şairleri olduğunu söyledi.

“Bir süre sonra küçük burjuva şairlerinden ayrıldım.

Biz Kuvayi Milliyeci gibi yetiştirildik. Anadolu’da Kurtuluş Savaşı devam ederken biz Beykoz’da Darüleytam’da 400 kişi kalıyorduk. İngilizlerin, Yunanların kötü davranışlarına şahit olduk.”

Türkiye’nin bireysel, toplumsal, siyasal bütün aşamalarını yaşamış bir edebiyat ustası Hasan İzzettin Dinamo.

Eserlerini yeniden okumak gerekir, hele Kurtuluş Savaşı’nı öğrenmek istiyorsanız, hele bir araştırma yapacaksanız.

*

YAKINDAN tanıdığım, MAY Yayınları’na gittikçe de görüştüğüm Dinamo’yu sevgi ve saygıyla anıyorum.

*

Kitaplarından bazıları:

Kutsal İsyan

Kutsal Barış

Ateş Ormanları Arasında