Geçmişte dinlediklerimizi hatırlamak

Bu hafta Derya Bengi - Erdir Zat’ın ‘Belki Duyulur Sesim’ kitabından seçmelerle bu tarihi özetledim. Başlık neydi ve hangi zaman dilimini kapsıyordu:

‘100. Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası – 2 (1950 – 1980)’

- Aranjmanlar

Bak bir varmış bir yokmuş - Twist’e gel- Her yerde kar var - Türkçe söyleyen yabancılar - İki Yabanji- Telif Hakları Yasası

“Bugünlerde İstanbul ve Ankara’nın gece kulüplerinde, orkestralı yerlerde veya diskoteklerde, kulağa aşina gelen birtakım Batı şarkıları Türkçe sözlerle söyleniyor. Bunlara ait plaklar büyük rağbet görüyor. Ankara’nın Süreyya’sında yakışıklı Kanat Gür bunlarla alkışlanıyor, İstanbul’un As Kulüp’ünde Gülsün Kamu ‘Je t’attends’ı ‘Serseri’ diye söylüyor, Tefo’da Dario Moreno’nun ‘Sarhoş’u çalıyor ve Adana’ya Ajda Pekkan bunları götürüyor. Tutulan tarzın mucidi genç bir disk-jokey, Fecri Ebcioğlu’dur. Fecri Ebcioğlu’nun kendisinin de tatlı bir sesi vardır ve Ebcioğlu şairdir.

Aranjman, kısaca, bir şarkının enstrümantal düzenleme biçimi olarak bilinir: Aranjör parçayı aranje eder ve orkestra bu aranjmanı uygular, çalar. 1960’ların ortalarında bu kavram adeta ‘tornistan’ edilir ve ortaya bir şarkı türü, bir söz yazma, çalma ve söyleme biçimi olarak aranjman çıkar. Zaten aranjmanların tevellütü de ‘tornistan şarkılar’la el eledir.”

- Bir İhtimal Daha Var

Perihan Altındağ, Müzeyyen Senar ve Safiye Ayla, 1946’nın ilkbaharında çıkardıkları plaklarla, nihavent ‘Bir İhtimal Daha Var’ şarkısının hiç ölmeyeceğinin ilk kanıtlarını sundular. Güfte ve beste Ahmet Rasim’in torunu Osman Nihat Akın’a aitti.

‘Yine Bu Yıl Ada Sensiz İçime Sinmedi’, ‘Göze Mi Geldim, Sen Mi Unuttun’ diğer tanınmış nihavent besteleriydi.

Can Yücel’in Türkçe söyleyişiyle, “‘Bir İhtimal Daha Var, O Da Ölmek Mi Dersin’, Hamlet’in ‘To be or not to be, that is the question’ tiradının karşılığıydı”.

- Sanat Güneşi

“Zamanla unutulan ‘Sanat Güneşi’ tabiri 20 yıl kadar sonra ardına iyelik eki alarak birdenbire hortladı. 1967’nin ilk aylarında Maksim’deki programında ‘Erişilmez Gerçek Sanatçı’ sıfatıyla anılan Zeki Müren, sonbaharda aynı gazinoda ‘Sanat Güneşimiz’ olarak yeniden doğdu. Maksim ilanlarıyla aynı günlerde Grafson şirketi de Zeki Müren plaklarını ‘Sanat Güneşimiz’ ibaresiyle tanıtmaya başladı.”

- “1954’te Cahide Sonku’nun himayesinde çevirdiği ilk film ‘Beklenen Şarkı’ vizyona girdi. Beklenen Şarkı’da, gerçek hayatla film arasında bir çember tamamlanacaktı. Şöyle ki: Filmi çevirdiği günlerde gerçekten de bir üniversite öğrencisiydi, Güzel Sanatlar Akademisi’nde Süsleme Sanatları tahsili görüyordu. Ve film için bestelediği valsin sözleri, Akademi’den hocası Sabih Gözen’in bir şiiriydi: ‘Gözlerinin içine başka hayal girmesin/Bana ait çizgiler dikkat et silinmesin.’”

- Türk musikisine frak giydirmiş adam

İyi besteci Avni Anıl, Münir Nurettin için bu tanımı yapıyor: “Fiyakalarından yanlarına varılmayan okuyucular var ya, işte onlar bugün bir şeyler yapıyorlarsa, üstadın sayesinde yapıyorlar, ama farkında değiller.”

Adı geçen sanatçıları dinlerken acaba kaçımız bunların bestecilerini biliyor, söz yazarlarının hangisini anımsıyor?

(Yapı Kredi Yayınları)

DİSKOTEĞİMDEN

- The Modern Jazz Quartet

Blues on Bach

John Lewis: Piyano&Klavsen

Milt Jackson: Vibraharp

Percy Heath: Bass

Connie Kay: Davul&Perküsyon

1. Regret?
2. Blues in B Flat
3. Rise Up In The Morning
4. Blues in A Minor
5. Precious Joy
6. Blues in C Minor
7. Don’t Stop This Train
8. Blues in H (B)
9. Tears From The Children 

- World Saxophone Quartet Revue

Hamiet Bluiett: Bariton Saksafon, Alto Klarnet

Julius Hemphill: Alto Saksafon, Soprano Saksafon, Flüt

Oliver Lake: Alto, Tenör, Soprano Saksafon, Flüt

David Murray: Tenor Saksafon, Bas Klarnet 

1. Revue
2. Affairs of The Heart
3. Slide
4. Little Samba
5. I Heard That
6. Hymn For The Old Year
7. Ming
8. David’s Tune
9. Quinn Chapel A.M.E. Church