Keçilerin boynuzu ‘Kürdistan’ın bağımsızlığı

- Bölgesel yönetimin başkenti Erbil’de gece gündüz “evet” coşkusu yaşanıyor ama bölgede, özellikle de Kerkük’te yaşayan Türkmenler diken üstünde.

- ABD yönetimi, bir taraftan referandumun Kürtleri birleştirdiğini, bölgesel parlamentoyu ayağa kaldırdığını kabul ediyor, diğer taraftan daha şimdiden IŞİD ile mücadele koordinasyonunu olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor. Amerikan Dışişleri, bölgesel yönetimi “Referandumda ısrarın bedeli Kürtler dahil bütün Iraklılar için yüksek olacak” diye uyarıyor.

-Irak sınırında tatbikat yapan Türkiye, bugün de MGK toplantısından sonra Bölgesel Yönetim Başkanı Mesud Barzani’ye çok net ve sert bir mesaj vermeye hazırlanıyor.

- Rusya, sessizliğini sürdürüyor ama Rosneft isimli Rus doğalgaz şirketi, Kuzey Irak doğalgazını Türkiye üzerinden Batı’ya satmak için 1 milyar dolarlık yatırıma hazırlanıyor. Sadece İsrail’in açıktan desteklediği referanduma Rusya el altından destek veriyor.

- İngiltere ile Fransa da ABD gibi Bağdat ile Erbil’i masaya oturtmak için devrede. Onlar da referandumsuz bir çözüm arayışındalar.

- Mesud Barzani de, bölgesel yönetimin başbakanı Neçirvan Barzani de “Bağdat istediklerimizi yerine getirirse referandum yapmayız” diye özetlenebilecek açıklamalarıyla asıl niyetlerini ortaya koyuyor.

TÜRKİYE’YE REST

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Erbil ile Bağdat arasında arabuluculuk yapabileceğini, Kuzey Irak’ın garantörü olabileceğini açıklamıştı. Ancak Neçirvan Barzani’nin Kuzey Irak medyası ile yaptığı uzun görüşmenin tutanaklarına bakınca, Barzani ailesinin böyle bir arabuluculuk desteğini ABD, İngiltere ve Fransa’dan almayı tercih ettiği anlaşılıyor. Barzaniler, belli ki Türkiye’nin arabuluculuk önerisinden çok sınırdaki askeri hareketliliği ciddiye almış. Şöyle diyor Neçirvan Barzani: “Türkiye ile İran, kendi ülkelerinde ne yapacakları konusunda özgürler. Ancak Kürdistan’daki bir referandum için bunlar gelip bize karşı askeri güç kullanacakları düşünülüyorsa, kesinlikle yapmazlar. Çünkü bu onların çıkarına değil. Bizim bir bölge olduğumuz doğru ama onların güç kullanması halinde hiçbir şey yapamayacak kadar elimiz bağlı değil.”

TÜRKİYE’Yİ KAALE ALMIYOR MU?

Barzanilerin açıklamalarında, geçmişte adeta “hami” olarak gördükleri Türkiye’yi referandum konusunda “kaale almama” havası var. Türkiye’nin ekonomik ve askeri yaptırımlar uygulamayacağından emin görünüyorlar. Peki neden?

Türkiye’nin bir şey yapmayacağından neden bu kadar emin?

Yaptığım görüşmelerden çıkardığım sonuçları tek tek sıralayayım:

- Türkiye’nin İran güdümüne girmiş bir Bağdat karşısında güçlü Kürt bölgesine ihtiyaç duyacağına inanıyorlar.

- Türkiye’nin Almanya’dan sonraki en büyük ihracatı ve yatırımı yaptığı Kuzey Irak gibi bir ekonomik ortağı kaybetmek istemeyeceğinden eminler.

- Ankara’nın Kuzey Irak’taki petrol ve doğalgaza Bağdat’ın aracılığı olmadan erişme arzusunun bilincindeler.

- “Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin zayıflamasının, hem Irak’ta hem Suriye’de PKK’yı rakipsiz bırakacağı” teorisinin Türkiye’nin elini kolunu bağladığını söylüyorlar.

Kuzey Irak’taki bu değerlendirmelere ve yetkililerin açıklamalarına bakılırsa, Türkiye’nin Kuzey Irak yönetimi üzerinde ne havuç, ne de sopa etkisi yapacak bir kozu kalmış. Tersine, Kuzey Irak yönetimi, havucun kendi elinde olduğunu düşünecek kadar hesapsız.

Neçirvan Barzani, röportajında İsviçre’den örnek veriyor:

“İsviçre’de keçilerin boynuzları kesilsin mi, kesilmesin mi diye referandum yapıldı. Referandum bu toplumun, bu halkın kendi isteğiyle, geleceği hakkında karar vermek için, görüşünü dile getirmek içindir.”

Bölge zaten ateş çemberine dönmüş durumda. Üstelik bu kritik süreci, böylesine riskli bir adımı İsviçre’deki keçilerin boynuzları ile kıyaslayacak kadar vizyonsuz yöneticiler yönetiyor. Bu nedenle MGK’nın bugün sağduyulu ve sonuç getirici bir karara imza atmasında yarar var.