Bunu ancak o yapabilirdi

DÜN Marmaris'ten eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren'i arayıp biraz sohbet ettim.

Dünkü Sabah'ta Elif Korap'a verdiği mülakatta bence çok önemli bir tartışmayı başlattı.

Evren, Türkiye'nin mutlaka eyaletlere bölünmesi gerektiğini söylüyor.

Ama önce onunla ilgili bir başka haberi vereyim.

Evren Marmaris'ten ayrılıp tamamen İzmir'e yerleşiyor.

Yani hemşerim oluyor.

"Marmaris'te arkadaşlarımın çoğu öldü. Artık canım sıkılıyor" diyor.

Şimdilik Silahlı Kuvvetler'e ait bir lojmanda kalacakmış.

Sonra kesesine göre bir ev bakacakmış.

"Özkök Paşa da orada" diyorum.

Tam anlayamadım ama galiba, onun altındaki evi alacakmış. Ama dediğim gibi tam anlayamadım.

* * *

"Eyalet sistemi" tartışmasını ilk rahmetli Turgut Özal açmıştı.

Ancak bu sözü söyleyip söylemediği tam olarak belli olmamıştı.

Onun kafasında böyle bir konuyu tartışmaya açmanın bulunduğunu çok iyi biliyorum.

O dönemde bu konuyu serbestçe tartışma imkánımız olmamıştı.

Çünkü basından ve öteki siyasi partilerden öyle ağır eleştiriler gelmişti ki, hiçbirimiz çıkıp cesaretle fikrimizi söyleyememiştik.

Konu her açıldığında herkesin kafasına hemen "Kürdistan" olarak nitelenebilecek bir eyalet geldiği için, konu anında tabuya dönüşüyordu.

Ben kendi payıma eskiden beri, eyalet sisteminin Türkiye için çok yararlı olacağını düşünüyorum.

Böyle düşünmemin nedeni, etnik veya kültürel bölünme falan değil.

Tamamen, bölgesel dinamizm yaratılması bakımından bunun yararlı olacağına inanıyorum.

Düşünün sekiz eyaletiniz var.

Bu sekiz bölgesel başbakan demek.

Sekiz eyalet parlamentosu demek.

Hizmetlerin yerinden kontrolü demek.

En önemlisi de, ekonominin bölgesel rekabete açılması demek.

Bir otomobil fabrikası yatırımını almak için yarışa giren bölgeleri düşünebiliyor musunuz?

Evet, ben bu rekabete ve dinamizme çok inanıyorum.

* * *

Ama istememin en önemli nedenlerinden biri de "Siyasetin rekabete açılması" fikridir.

Türkiye'de birbiriyle yarışan sekiz başbakan olduğunu düşünün.

Bunlar sadece bölgeleri için değil, aynı zamanda ülkenin başbakanı olmak için de yarışacaklar.

Bu yarıştan kendini bölgelerde kanıtlamış başbakanlar çıkacak.

Yani, siyasi partilerin çıkardığı liderlere mecbur kalmayacağız.

* * *

Peki bu yapılanmanın zararlı tarafları yok mu?

Elbette var.

Bu sistem, elbette zengin bölgelerin lehine çalışır.

Eyalet fikri kuvvetlendikçe, o bölgenin insanlarında, vergilerinin daha fakir bölgelere gönderilmesi arzusu azalabilir.

Ama bunu milli eğitim politikaları, ulusal gurur örnekleri ile dengelemek mümkün.

Bugün ABD'de ulusal bir birlik duygusunun bulunmadığını kimse iddia edemez.

Amerikan bayrağı tartışmasız bu ülkenin en yüksek sembolüdür.

O nedenle Evren'in açtığı bu tartışmayı, terörize etmeden, komplekse kapılmadan tartışmalıyız.

Bu fikrin, muhtemel bir "Kürt eyaleti" korkusunun esiri olmasına izin vermemeliyiz.

Türkiye'nin bu tür tartışmalara şiddetle ihtiyacı var.

Belki de bu yolla, çözülmez gibi görünen birçok sorunumuzu da kolaylıkla çözebiliriz.

Yeter ki önyargısız, iyi niyetle tartışalım.

Fikirler ortaya atalım.

* * *

Böyle bir tartışmayı ancak Evren gibi bir insan başlatabilirdi.

Eski cumhurbaşkanımızı işte bu değişimi gerçekleştirdiği, bu cesareti gösterdiği için kutluyorum.

Yaşı 90 ama emin olun, çoğumuzdan genç...
Yazarın Tüm Yazıları