Engelsiz yolculuk

Şehirlerarası ulaşım konusundaki engelleri aşamamış engellilerin sandığımdan da fazla olduğunu anladım. İnsanın belli bir sorunu yaşarken yalnız olmadığını bilmesinin o sorunu kolaylaştırdığını söylerler. Ama bu kez farklı… İnsan, aynı zorlukları başkalarının da yaşadığını düşündükçe daha da çok acı çekiyor.

Bakın Ankara’lı okuyucularımdan Sevgili Ece Ungun neler yazmış bu konuda:

“Yazınızı okurken boğazım düğümlendi. Çok sevdiğim biriciğim kuzenimin de sizinle durumu aynı. Geçen sene onu İstanbul’a yolcu ederken yardım ettik. Ulusoy firmasından bilet almıştık.  Aileden 2 kişi, ve otobüs şirketinin muavinlerinden birinin yardımı ile otobüse bindirdik. Sorun sadece ‘biniş’ olarak görüldüğü için, onlara göre yardımcı olup karga tulumba bindirmek sorunu çözüyor. Yardımcı oldukları insanın ve yakınlarının duygularını düşünmüyorlar. Ayrıca yol boyunca annesi ile yalnız kalan kuzenimin sadece annesinin yardımı ile molada inmesine veya ihtiyacını gidermesine imkân yoktu. Konuya değinmeniz ne kadar güzel olmuş. Dilerim birileri harekete geçer.”

Aslında ben de birilerinin harekete geçmesini diliyorum ve istiyorum. Söz konusu yazımın ardından, otobüs şirketlerinin hiç olmazsa birkaçının beni aramasını ya da bana yazmasını bekledim. Sandım ki beni arayacaklar ve bu konudaki hazırlıklarını anlatacaklar. Ama biri bile o zahmete katlanmadı. Demek ki hepsi de Türkiye’deki, sayılarının sekiz buçuk milyon olduğu söylenen, engelli vatandaşları yok sayıyorlar. Demek ki onların seyahat etme hakları olduğunu düşünmüyorlar. Ya da “parası olan uçakla gitsin” diyorlar, tabi ki o da yalnızca uçakla gidilebilen yerlere.

Bana bir e-posta göndererek otobüs ve uçak yolculuğu deneyimlerini paylaşan Sayın Arif Türk’ün görüşlerini sizlere de aktarmak istiyorum.

“Yazılarınızı elimden geldiğince takip ediyorum. Ben de bedensel engelli bir insanım. Koltuk değnekleri ile yürüyebiliyorum. Otobüslerle seyahat benim için önceleri  pek sorun olmuyordu. Çünkü yaşım biraz daha genç daha hareketli ve zayıftım. Ama şimdi hem kilom arttı hem de hareket kabiliyetim azaldı. Dolayısıyla otobüsler benim için bir işkence merkezleri haline geldi. 2010 yılında çalıştığım kamu kurumunun eğitimi için Ankara’ya gitmem gerekiyordu… Zor bela otobüse binebiliyordum ama mola yerlerinde ihtiyaç gidermek benim için eziyetti. Tuvaletler alt katlarda, merdivenle iniliyor, merdiven etraflarında korkuluk yok üstüne bir de yerler fayans döşeli ve ıslak. Düşünebiliyor musunuz, 2 koltuk değneği ve 100 kilo bir insan. Ya düşüp kol bacak kırmayı göze alıp gireceksiniz, ya da dayanabildiğiniz kadar dayanacaksınız artık. Bu nedenle artık seyahatlerimi çoğunlukla özel araçlarla yapıyorum. Bu defa uçakla gitmeye karar verdim. Ama onun da merdivenleri gözümü korkutuyordu. Çok dikti. Bu korkuyu kendime saklayarak bilet aldım. İlk defa uçağa binecektim. Olayı bilmediğimden havaalanına geldim. Biletimi onaylatmak için gişeye geldiğimde hemen bir tekerlekli sandalye getirdiler. Buyurun beyefendi oturun dediler, kimliğimi alıp işlemimi yaptılar. Uçak için anons yapıldığında ben kalkacaktım, bana biz götürürüz dediler ve bekletmeden işlemim yapılıp dışarı çıktık. Ama ben halâ o merdivenleri düşünüyordum. Beni merdivene kadar götürürler orada bırakırlar diyordum. Ama baktım bir araç geldi liftli ve sandalyeyle içine binip uçağa hareket ettik. Uçağın diğer kapısından kolayca bindim. Biletim orta sıralarda olmasına rağmen ön sıralardan bir yer verdiler. Aynı durum Ankara’da oldu, uçağın içinden sandalyeyle alıp çantamla beraber taksi durağına kadar getirdiler. Kendi kendime uçak biletleri ne kadar olursa olsun bundan sonra uzun seyahatlerimi uçakla yapacağım dedim. Ülkemizde engelli olmak kadar zor bir durum daha yoktur bence.”

Engellilerin uçak yolculuklarının diğer araçlara oranla daha kolay olmasının nedeni, bence, 1107/2006/EC sayılı Tüzük uyarınca Hava Yoluyla Taşınan Engelli ve Hareket Kabiliyeti Kısıtlı Kişilerin Haklarına ilişkin bir yönetmeliğin varlığı. Ne yazık ki ülkemizde bu gibi kolaylıklar ancak sıkı bir şekilde uygulanan kanun ya da kurallarla sağlanabiliyor. Umuyorum ki çok yakın bir gelecekte karayolu taşımacılığında da benzer uygulamalar hayata geçirilir. O zaman, uçak bileti alacak parası olmayan ya da havaalanı bulunmayan illere yolculuk eden engelliler de rahatça seyahat edebilirler.

Engellerimizi hissettirmeyecek, engelsiz bir yaşam dileği ile...