İhtilaflı dosyalara af mı, barış mı?

Yapılan düzenlemeler; kimine göre, ‘‘barış sağlamaya’’ kimine göre de ‘‘af getirmeye’’ yönelik. Konunun uzmanı olmayan ancak vergilerini düzenli olarak ödeyen kişilerin de, ‘‘acaba ne oluyor, biz vergimizi ödemekle hata mı ettik?’’ diye canları sıkılıyor ve olayı kavramaya çalışıyorlar. Açıkçası, vergisini zamanında ve düzenli olarak ödeyenler, af konusunda son derece hassaslar.

Peki... olay af mı barış mı? Buna tek kelime ile ‘‘af’’ ya da ‘‘barış’’ demek yerine, her bir düzenlemeyi ayrı ayrı ele alıp açıklamak daha uygun olur. Örneğin, bunlardan biri olan ‘‘ihtilaflı dosyalar’’ı biz açıklayalım, kararı da siz verin...

VERGİ İHTİLAFLARI

Yapılan düzenlemelerden biri ihtilaflı dosyalarla ilgili. Hemen belirtelim; ‘‘ihtilaflı dosyalar’’ ile ‘‘beyan edilip de ödenmeyen vergileri’’ birbirine karıştırmamak gerekiyor. Bunlar iki farklı olay...

İhtilaflı dosyaların büyük kısmı, Maliye'nin denetim elemanlarınca yapılan ‘‘vergi incelemesi’’ sonucu kesilen vergiler, cezalar ve bunların faizleriyle ilgili...

Vergi mükellefi, kendisine vergi ve ceza kesildiğinde iki yoldan birine başvuruyorlar:

1- Uzlaşma istiyorlar. Her 100 kişiden 80'i bu yola başvurarak ‘‘pazarlık’’ yoluyla anlaşıp, vergi ve cezayı ödüyorlar. Olay kapanıyor.

2- Vergi mahkemesinde dava açıyorlar. Her 100 kişiden 20'si bu yola başvuruyor.

Genellikle haklı olduklarına inananlar, mahkemeye başvuruyorlar. Peki, yargı ne yönde karar veriyor? Vergi ihtilafları ile ilgili olarak, yargının verdiği kararlar tablodaki gibi.

KİM DAHA AVANTAJLI?

Tabloyu dikkatle incelediğimizde, ihtilaflı dosyalarda, her 100 dosyanın yaklaşık 90'ının hatta bazılarında 99,9'unun ‘‘maliye aleyhine’’ sonuçlandığını farkediyoruz. Başka bir anlatımla, her 100 ihtilafın 90'ınını vergi mükellefi kazanıyor. Veriler bunu gösteriyor... Kuşkusuz, ihtilaflı dosyalarla ilgili bazı uç örnekler de var ama bunları da sayısı 180 bini bulan ihtilaflara genellemek yanlış olur.

O halde devlet, 100 liralık ihtilafta; ortalama 10 lirasını hatta bazılarında 1 lirasını ancak tahsil edebildiği alacaklarında, verginin yüzde 30'undan vazgeçip, 70'ini, faizinin de yüzde 10'unu tahsil ederse, af mı olur? Peki... Vergi Mahkemesi'nde davayı kaybedip Danıştay'a başvuran mükelleflerin ise ‘‘mahkemede kaybettikleri verginin tamamını ödemeleri’’ istenirse, bu vergide bir af mıdır yoksa barış mı? Kararı siz verin...

Belki diyeceksiniz ki, ‘‘yargıdaki dosyaların yüzde 90'ını, hatta 95'ini Maliye kaybettiğine göre, yapılan incelemelerde hiç değilse bazısında bir sakatlık mı var?’’

Burada da kararı siz verin...

Bundan sonra, ihtilaflı dosyaların yığılmaması için, bazı önlemler alınması gerekiyor. Örneğin; ihtilafların ‘‘idari aşamada çözümlenmesi’’ kolaylaştırılabilir. Adli yargıda, hakimlerin verdiği kararlar, Yargıtay'ca bozulduğunda, ‘‘hakimin siciline’’ işleniyor. Terfi durumunda gözönüne alınıyor. Peki, vergi denetim elemanlarının yaptığı incelemelerin örneğin 100-200 milyar ya da 5-10 trilyon TL.'lik vergi ve ceza yargı sonucu ve yargıda iptal edilme durumu, o ‘‘denetim elemanının siciline işlense’’ iyi olmaz mı?

Bunun da kararını yetkililer versin...