Şişman, sürekli yorgun ve kolay acıkıyor

Eğer çevrenizde yorgun, halsiz, göbekli, açlığa dayanamayan, yüksek tansiyonlu bir kişi varsa ve o kişi kan tahlili yaptırdığında, kan yağlarından biri olan trigliserid düzeyi yüksek çıkıyorsa, hiç tereddüt etmeden ‘‘Sendrom X’’ tanısı koyabilirsiniz.

Bütün bu tablonun temelinde yatan etken, ensülin hormonuna vücudun direncidir.

Bir kişi gıdalarda karbonhidrat aldığı zaman, bunlar sindirim sisteminde parçalanarak glikoza çevrilir ve kana bu şekilde karışır. Kandaki glikoz düzeyi yükselince, pankreas bezi uyarılır ve ensülin hormonu salgılanır. Ensülin, kandaki glikozu vücut hücrelerine taşıyarak enerji şeklinde kullanılmasını sağlar. Glikozu en çok kullananlar, kas hücreleridir.

Eğer bir kişide ensülin direnci varsa, kandaki ensülin hemen her vücut hücresinde bulunan ensülin reseptörüne bağlanarak glikozu enerji olarak kullanılmak üzere hücreye aktaramaz.

Bu nedenle bu kişiler enerji eksikliği, halsizlik hissederler. Vücut, yapılamayan bu işlem nedeniyle sürekli olarak fazla miktarda ensülin salgılamaya çalışır. İşte bu nedenle, bu kişilerde tetkik yapıldığı zaman kanlarındaki ensülin düzeyleri yüksek olarak bulunur.

Kandaki ensülin düzeyinin yüksekliği önemli bir sağlık sorunudur. Bunun sonucunda kandaki, stres hormonu olarak da adlandırılan kortizol düzeyi de yükselir. Kan basıncının ve kandaki yağların yükseliğinin nedeni de budur. Bütün bunlar da kalp-damar sistemi açısından risk yaratmaktadır.

Eğer bir kişide Sendrom X bulunduğu düşünülüyorsa, bu kişinin yapması gereken şeylerin başında kilo vermek geliyor. Vücut ağırlığının yüzde 10-15 kadarını kaybetmek önemli ölçüde yararlar sağlar. Hücrelerin ensüline karşı duyarlığı arttığı gibi kan basıncı (tansiyon) da normale doğru inecektir. Bu kişilerin egzersiz yapmaları, kilo vermelerini sağladığı gibi, damar sertliği açısından koruyucu etki yaratan faydalı kolesterolün (HDL) yükselmesini de sağlayacaktır.

Giderek önemli bir sağlık sorunu olmaya başlayan Sendrom X açısından dikkatli olmak ve bunun için de ilk olarak kilo kontrolüne önem göstermek ihmal edilmemesi gereken bir konu haline geliyor.