Suriye Barışı’nın rayları döşeniyor

Bu sorunun yanıtını ararken hoş bir sürpriz yaşadım. Çünkü vizenin kaldırılması ani karardı, dolayısıyla “Çalışmalara hemen başlıyoruz, en kısa zamanda yetişiriz” türü yanıtla yetinebilirdim. Oysa TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman hemen demiryolu haritasını açtı, haberi verdi:

Suriye’den ilk tren hattı Meydanekbez’den girip İslahiye’ye ulaşıyor. İkincisi Halep’ten Karkamış’a oradan da Gaziantep’e gidiyor. Haritadan da göreceğiniz gibi lüzumsuz bir U çiziyor tren yolu. Yaklaşık bir buçuk saat fazla yol yapılıyor. Çünkü sınırın bizim tarafı mayınlıydı. Askerle anlaştık mayınları biz kaldırdık. Halep tren yolunu doğrudan Çobanbey’den geçirip kuzeye doğru Gaziantep’e çekiyoruz. Bugün üç saat süren Gaziantep-Halep yolculuk süresi gelecek yıl bir buçuk saate inecek. Trenin hızı zaman zaman 160 kilometreye kadar çıkacak.

* * *

ABD işgalindeki Irak ve özellikle ülkenin kuzeyi şantiye gibi.

Batılı ülkelerin ithal malları önce Suriye’nin Lazkiye Limanı’na geliyor, buradan tren yoluyla Musul üzerinden Irak’a dağılıyor.

Tren yolu için Türkiye geçişi seçilse bile araya yine Suriye giriyor. Çünkü Nusaybin’den Türk topraklarını terk eden raylar önce Suriye’yi kat ediyor sonra Suriye-Irak sınırını aşarak Musul’a ulaşıyor.

Ankara’da yapılan Türk-Irak ortak Bakanlar Kurulu toplantısında alınan karar bu yüzden önemli: Türk tarafında Nusaybin’de sona eren demiryolu Cizre Habur’a kadar uzatılacak. Musul-Zaho arasını da Irak inşa edecek. Böylece Irak demiryolu ile doğrudan Türkiye’ye bağlanacak.

* * *

Süleyman Karaman parmağını önündeki haritanın doğusundan batısına doğru gezdiriyor ve soruyor: “Biliyor musunuz Asya ile Avrupa arasındaki navlun bedelinin toplamı ne kadar?”

Sorusunu kendisi yanıtlıyor: “Yılda 75 milyar dolar. Avrupa bu pastayı kimseye kaptırmamak için 12 gün adını verdiği yeni bir sefer koydu. Şanghay’dan Berlin’e 12 günde varan trenle yolcu ve mal taşınıyor.”

Türkiye bu transit ticaretten şimdilik pay alamıyor.

Çünkü Ermenistan yolu da, Irak geçişi de tıkalı.

Ama o iki darboğaz aşılırsa o zaman iş değişir.

Çin’in, Hindistan’ın ihraç malı Türkiye’ye ulaşır.

Anadolu üzerinden geçer, tüp geçitle Boğaz aşılır.

Asya ile Avrupa arasında ticaret köprüsü oluruz.

Halep-Erivan hayal mi?

2008 Ramazan Bayramı’nda Halep’teydim. Mihmandarım Suriye vatandaşı genç bir Ermeni, Agop Zeytunsinyan’dı. Çok iyi Türkçe konuşan Agop, Suriye’deki kalabalık Ermeni cemaatinin üyesiydi.

Haftaya Meclis açılıyor, Ermenistan protokolü vekillerin önüne geliyor. Eğer Karabağ sorunu çözülür ve sınır kapısı açılırsa... Halepli Ermeniler, trenle Gaziantep-Malatya-Erzincan-Kars güzergâhıyla Ermenistan’a yolculuk edebilecek. TCDD, uçak yolculuğuna göre çok daha ucuz olacak Halep-Erivan demiryolu hattına ilgiyi yüksek bekliyor.